Top 6 Bài soạn xuất sắc về việc viết bài văn kể lại truyền thuyết hoặc cổ tích (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều)

1. Định hướng

a) Việc kể lại một câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích đòi hỏi người kể phải sử dụng ngôn từ của mình để tái hiện lại những sự kiện và chi tiết đã được học, đã nghe hoặc đã đọc.
b) Khi viết bài văn kể lại câu chuyện truyền thuyết, cổ tích, không cần phải sao chép nguyên văn từ sách vở. Người kể có thể linh hoạt thay đổi từ ngữ, cách diễn đạt, bổ sung các chi tiết hoặc thay đổi kết thúc theo sự tưởng tượng của bản thân.
c) Lựa chọn câu chuyện: Nếu đề bài không yêu cầu một câu chuyện cụ thể, bạn nên chọn câu chuyện mà mình yêu thích.

2. Thực hành

Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”
a) Chuẩn bị
- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng, ghi lại những sự kiện chính, tưởng tượng hình ảnh về Thánh Gióng.
- Suy nghĩ về các chi tiết và hình ảnh có thể thêm vào câu chuyện.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý:
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về cuộc chiến đấu của Gióng, một mình đánh tan quân giặc.
+ Những sự kiện và nhân vật chính trong câu chuyện: Thánh Gióng:
- Sự ra đời kỳ lạ của Thánh Gióng.
- Thánh Gióng bỗng nhiên biết nói và yêu cầu đi đánh giặc.
- Gióng lớn nhanh như thổi, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt.
- Thánh Gióng đánh tan quân giặc.
- Sau đó, người cùng ngựa bay lên trời.
+ Diễn biến của câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc):
- Mở đầu: Sự ra đời kỳ lạ của Thánh Gióng.
- Phát triển: Thánh Gióng bỗng nhiên biết nói, yêu cầu đi đánh giặc. → Gióng lớn nhanh như thổi, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt. → Thánh Gióng đánh tan quân giặc.
- Kết thúc: Thánh Gióng cùng ngựa bay lên trời.
+ Có thể bổ sung thêm hoặc thay đổi các chi tiết trong câu chuyện như:
- Cảnh dân làng cùng nhau góp gạo;
- Cảnh Thánh Gióng ăn như thế nào?
- Miêu tả rõ hơn hình ảnh Thánh Gióng mặc áo giáp;
- Thêm cảnh Thánh Gióng tạm biệt gia đình và làng.
+ Câu chuyện gợi cho em cảm giác tự hào về truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc và biết ơn những hy sinh của ông cha để mang lại tự do cho dân tộc. Từ đó, em hình dung được ý thức về hành động của mình đối với Tổ quốc.
- Lập dàn ý:
+ Mở bài: Giới thiệu lý do kể lại và tác phẩm Thánh Gióng.
+ Thân bài: Kể lại những sự kiện chính của câu chuyện.
- Hoàn cảnh ra đời kỳ lạ của Gióng: Người cha mẹ già chưa có con, bà lão thụ thai qua dấu chân khổng lồ, sinh ra Gióng.
- Gióng không biết nói, không biết đi cho đến khi yêu cầu đi đánh giặc.
- Giặc xâm lược, Gióng đòi đi chiến đấu. Mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt.
- Thánh Gióng đánh giặc tại núi Trâu, dùng roi sắt đánh quân giặc, cuối cùng bay lên trời.
+ Kết bài: Cảm nghĩ về nhân vật Thánh Gióng.

Bài làm tham khảo:
Bài 1: Kể lại truyền thuyết Thánh Gióng

Em được nghe nhiều câu chuyện về các anh hùng trong truyền thuyết, nhưng câu chuyện về Thánh Gióng là một trong những câu chuyện em yêu thích nhất. Tương truyền, vào thời vua Hùng Vương thứ sáu, có một đôi vợ chồng già sống ở làng Gióng. Sau khi bà lão phát hiện dấu chân khổng lồ và mang thai, bà sinh ra một cậu bé kỳ lạ. Cậu bé không biết nói, không biết đi, nhưng khi giặc Ân đến xâm lược, cậu đột ngột biết nói và yêu cầu đi đánh giặc.
Với sức mạnh phi thường, Thánh Gióng mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt và dùng roi sắt để chiến đấu. Câu chuyện này thể hiện sức mạnh của người Việt trong cuộc chiến chống ngoại xâm. Em rất cảm động khi đọc câu chuyện này và thấy được lòng tự hào dân tộc qua từng chi tiết trong truyện.

1. Hướng dẫn bài viết: Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích trang 28 Sách Cánh Diều

a) Kể lại một câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích là việc dùng ngôn ngữ của mình để tái hiện lại những nội dung, sự kiện trong câu chuyện đã học, đã đọc hoặc đã nghe.

b) Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hay cổ tích không đơn thuần là sao chép nguyên văn từ sách. Người viết có thể linh hoạt thay đổi cách dùng từ, cách cấu trúc câu, thêm bớt chi tiết, miêu tả hoặc thậm chí sáng tạo một kết thúc khác, tùy theo trí tưởng tượng của mình.

c) Lựa chọn câu chuyện: Nếu đề bài không yêu cầu cụ thể một câu chuyện nào, bạn có thể chọn câu chuyện mà mình yêu thích nhất.

1. Thực hành bài Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích

Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”

a) Chuẩn bị

– Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng và ghi chú lại các sự kiện chính, tưởng tượng hình ảnh về Thánh Gióng trong câu chuyện.

– Suy nghĩ về những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể bổ sung vào câu chuyện (bao gồm cả việc thay đổi kết thúc câu chuyện).

=> Lời giải

* Các sự kiện chính trong câu chuyện:

(1) Sự ra đời kỳ diệu của Thánh Gióng;

(2) Thánh Gióng bỗng nhiên biết nói và nhận nhiệm vụ đánh giặc;

(3) Thánh Gióng lớn nhanh như thổi;

(4) Thánh Gióng mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt ra trận đánh giặc;

(5) Thánh Gióng đánh bại quân giặc;

(6) Thánh Gióng lên núi, bỏ áo giáp sắt lại và bay về trời.

– Suy nghĩ thêm về những chi tiết có thể thêm vào câu chuyện:

(7) Vua phong tặng danh hiệu và lập đền thờ cho Thánh Gióng.

(8) Các dấu tích còn lại từ câu chuyện Thánh Gióng.

Ví dụ: Các chi tiết có thể thêm vào như sau:

Ngày xửa ngày xưa, vào thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, có một đôi vợ chồng đã già nhưng chưa có con. Dù đã cố gắng hết sức, họ vẫn không may mắn có con. Một hôm, bà lão đi ra đồng và tình cờ phát hiện một dấu chân to khổng lồ. Bà vô cùng ngạc nhiên, liền đặt chân lên để đo vết chân đó. Thời gian trôi qua, bà không nhớ gì về dấu chân nữa cho đến khi một ngày, bà mang thai...

Kết thúc:

Khi chiến trường đã sạch bóng giặc, Gióng phi ngựa bay về núi Sóc, cởi bỏ áo giáp sắt, vái tạ mẹ rồi bay về trời. Sau khi giành chiến thắng, vua Hùng để ghi nhớ công lao của Gióng, cho lập đền thờ ở quê nhà, phong Gióng là Phù Đổng Thiên Vương, mẹ Gióng là Thánh Mẫu Bảo Vương, và làng Phù Đổng nơi Gióng sinh ra được đặt tên lại là làng Phù Đổng.

Ngày nay, đền thờ Thánh Gióng vẫn còn tồn tại tại làng Phù Đổng, và hàng năm vào tháng tư, người dân tổ chức hội lớn. Người ta kể lại rằng, bụi tre đằng ngà ở huyện Gia Bình, nơi ngựa Thánh Gióng phun lửa, đã bị cháy thành màu vàng óng ánh, và những vết chân ngựa đã trở thành những hồ ao nối tiếp nhau. Truyền thuyết còn kể rằng khi ngựa thét lửa, làng Làng Cháy đã bị thiêu rụi, vì thế tên làng được gắn liền với ký ức ấy.

b) Tìm ý và lập dàn ý

– Tìm ý thông qua việc đặt câu hỏi và trả lời các câu hỏi như:

+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về những sự kiện gì?

+ Những sự kiện và nhân vật chính trong câu chuyện là ai?

+ Diễn biến của câu chuyện ra sao? (mở đầu, phát triển, kết thúc)

+ Bạn có thể thêm hoặc thay đổi chi tiết gì trong câu chuyện?

+ Câu chuyện này gợi cho bạn những cảm xúc và suy nghĩ gì?

– Dựa trên các ý đã tìm được, hãy lập dàn ý theo ba phần lớn của bài văn:

1. Giới thiệu về truyền thuyết Thánh Gióng và lý do kể lại câu chuyện.
2. Kể lại các sự kiện chính của câu chuyện Thánh Gióng như đã nêu trong dàn ý chuẩn bị.

=> Lời giải

+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể lại câu chuyện về người anh hùng làng Gióng, người đã một mình đánh đuổi giặc Ân để bảo vệ đất nước.

+ Diễn biến câu chuyện dựa trên các sự kiện chính đã nêu trong dàn ý chuẩn bị.

+ Bạn có thể thay đổi cách diễn đạt, bổ sung chi tiết miêu tả và thậm chí thêm một kết thúc khác để câu chuyện hấp dẫn hơn.

+ Câu chuyện này giúp bạn cảm nhận được lòng biết ơn đối với những anh hùng đã hy sinh vì hòa bình đất nước và tinh thần yêu nước bền bỉ, quyết tâm xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam.

Viết bài

Dựa vào dàn ý, bạn có thể viết bài văn kể lại truyền thuyết Thánh Gióng. Tham khảo các đoạn văn dưới đây để viết tiếp các sự kiện trong câu chuyện:

Kiểm tra và chỉnh sửa

=> Lời giải

Sự kiện chính

Lời văn của bạn

Hoàn cảnh ra đời kỳ lạ của Gióng

Câu chuyện xảy ra từ thời vua Hùng Vương thứ sáu tại làng Gióng. Có một đôi vợ chồng già nổi tiếng hiền lành, nhưng họ mãi không có con. Một hôm, bà lão tình cờ thấy một dấu chân khổng lồ và đặt chân mình vào đó, sau đó bà mang thai...

Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi

Khi giặc Ân tràn vào xâm lược, nhà vua sai sứ giả đi tìm người cứu đất nước. Đứa bé bỗng nhiên cất tiếng yêu cầu đi đánh giặc và yêu cầu những vũ khí đặc biệt. Thế là Gióng lớn nhanh như thổi...

Gióng ra trận đánh giặc

Vào thời điểm giặc đến chân núi Trâu, Gióng đã sẵn sàng ra trận, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt, lao vào trận chiến...

Giặc tan, Thánh Gióng cưỡi ngựa bay về trời

Giành chiến thắng, Thánh Gióng không quay về nhận công, mà cưỡi ngựa bay thẳng lên trời, bỏ lại áo giáp sắt. Vua Hùng để ghi nhớ công ơn đã phong Gióng làm Phù Đổng Thiên Vương.

I. Chuẩn bị

Câu hỏi (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 28)

- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng; ghi lại những sự kiện chính; tưởng tượng về nhân vật Thánh Gióng.

- Suy nghĩ về những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào (trong đó có cách kết thúc truyện).

Lời giải chi tiết:

Các sự kiện chính của truyện Thánh Gióng là:

• Sự ra đời của cậu bé Gióng.
• Gióng cất tiếng nói đầu tiên để nhận trách nhiệm đánh đuổi giặc.
• Gióng lớn nhanh như thổi, vươn vai thành tráng sĩ mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt và cầm roi sắt ra trận đánh giặc.
• Gióng đánh tan giặc sau đó cởi giáp sắt, cưỡi ngựa bay về trời.
• Nhà vua phong danh hiệu và lập đền thờ Thánh Gióng.
• Những dấu tích còn sót lại của chuyện Thánh Gióng.

- Những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào như sau: 

• Mở đầu: Xưa kia vào đời vua Hùng Vương thứ mười sáu có một đôi vợ chồng tuy đã già nhưng lại chưa có lấy một mụn con. Vợ chồng ông bà lão là người hiền lành, chất phác nhưng không biết sao lại chịu sự không may mắn này. Một hôm bà lão ra đồng thấy dấu chân to bà đã ướm thử, ấy vậy mà về nhà bà đã hoài thai.
• Kết thúc: Khi lũ giặc đã bị đánh tan tác, Gióng cưỡi ngựa về núi Sóc, cởi áo giáp sắt rồi bay về trời. Sau trận thắng ấy để nhớ ơn người anh hùng nhà vua đã lập đền thờ Gióng. Phong gióng làm Phù Đổng Thiên Vương. Ngày nay đền thờ đó vẫn còn, mỗi năm vào tháng 4 là làng lại mở hội. Người ta kể lại rằng những bụi tre vàng óng là do ngựa phun lửa cháy ngả màu, những vết chân ngựa thì đã trở thành những hồ ao. 

II. Tìm ý và lập dàn ý

Câu hỏi (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 29)

- Tìm ý bằng cách đặt ra và trả lời các câu hỏi như:

• Truyền thuyết Thánh Gióng kể lại chuyện gì?
• Truyện có những sự kiện và nhân vật chính nào?
• Diễn biến của câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) ra sao?
• Có thể thêm, bớt những chi tiết, hình ảnh,... của truyện này như thế nào?
• Truyện gợi cho em những suy nghĩ, cảm xúc gì?

Lời giải chi tiết:

- Trả lời các câu hỏi như sau:

• Truyện kể về người anh hùng Gióng một mình đánh tan giặc Ân bảo vệ nước nhà.
• Diễn biến câu chuyện dựa theo các sự kiện chính đã nêu ở phần chuẩn bị.
• Có thể thêm hoặc bớt từ ngữ, cách đặt câu và thêm một vài chi tiết miêu tả, biểu cảm hoặc tưởng tượng.
• Truyện giúp em biết ơn những người anh hùng đã xả thân bảo vệ đất nước.

III. VIẾT

Câu 1: Dựa vào dàn ý, viết thành bài văn kể về truyền thuyết Thánh Gióng. Tham khảo đoạn văn kể lại sự kiện trong bảng sau và viết lời kể cho các sự kiện tiếp theo (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 29)

Lời giải chi tiết:

- Hoàn cảnh ra đời khác thường của Gióng: Vào đời Hùng Vương thứ sáu tại ngôi làng Gióng có một cặp vợ chồng già nhân hậu, chất phác nhưng lại chưa có lấy một mụn con. Một hôm khi đi đồng bà trông thấy một dấu chân khổng lồ, tò mò nên ướm thử không ngờ về nhà bà lại hoài thai. Bà mang thai 12 tháng mới sinh được một cậu bé nhưng lạ thay đứa trẻ lên ba vẫn chưa biết nói, cười ai đặt đâu thì nằm đấy.

- Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi: Khi ấy đất nước ta bị giặc Ân xâm lược nhà vua túng thế sai sứ giả đi chiêu mộ người tại cứu nước. Đứa trẻ khi nghe tiếng loa của sứ giả liền cất tiếng nói đầu tiên: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”. Sau khi sứ giả vào nhà cậu lại yêu cầu: “Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này”. Sứ giả tuy lấy làm kinh ngạc nhưng vẫn vui mừng về tâu với nhà vua và sai ngày ngày đêm làm đủ thứ mà cậu yêu cầu. Từ khi gặp sử giả cậu bé lớn nhanh như thổi, cơm ăn không biết no, áo mới mặc đã đứt chỉ . Hai vợ chồng làm cực nhọc mà vẫn không đủ nuôi con, người mẹ chạy ngược chạy xuôi để lo cơm cà nuôi cậu.

- Gióng ra trận đánh giặc: Khi ấy giặc đến sát chân núi thì sứ giả cũng kịp mang đủ vũ khí tới. Gióng vươn vai biến thành một tráng sĩ, khoác áo giáp sắt, tay cầm roi sắt chào mẹ cùng dân làng rồi nhảy lên ngựa lao ra chiến trường. Gióng tung hoành ngang dọc khiến giặc chết dưới tay như ngả rạ, bỗng gậy sắt gãy, Gióng nhanh chư chớp nhổ những rặng tre hai bên đường làm vũ khí đánh cho giặc sợ hãi chạy trốn, giẫm đạp lên nhau mà chết.

- Giặc tan, Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt bay về trời: Đánh tan quân giặc, Gióng thúc ngựa thẳng lên núi Sóc cởi lại áo giáp sắt một người một ngựa bay về trời.

- Vừa ghi nhớ công ơn Thánh Gióng: Để nhớ ơn người anh hùng Gióng, nhà vua đã lập đền thờ tại làng quê Gióng, Gióng làm Phù Đổng Thiên Vương, phong mẹ Gióng là Thánh Mẫu Bảo Vương và cho ban tên cho làng Gióng sinh ra là làng Phù Đổng.

- Gióng còn để lại dấu tích: Ngày nay người ta vẫn truyền nhau kể rằng khi ấy ngựa thét ra lửa, thiêu rụi một làng nây được gọi là làng Gióng, những vết chân ngựa chạy xưa kia giờ đây biến thành những ao hồ nối tiếp nhau.

IV. Kiểm tra và chỉnh sửa

Có thể lấy câu văn trong phần III để viết thành bài. Chú ý lỗi chính tả và các lỗi lặp từ.

1. Phần Định hướng trong Ngữ Văn 6 Cánh Diều

a) Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích có nghĩa là dùng lời văn của mình để thuật lại câu chuyện, cho dù là truyện đã học, đã đọc, hay đã nghe.

b) Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích không phải là việc sao chép nguyên văn từ sách, mà là sự sáng tạo trong cách chọn lựa từ ngữ, sắp xếp câu cú; có thể thêm bớt chi tiết, thêm yếu tố miêu tả và biểu cảm, thậm chí thay đổi kết thúc theo sự tưởng tượng của bản thân.

c) Lựa chọn truyện: Nếu đề bài không yêu cầu kể một câu chuyện cụ thể, em nên chọn một truyện mà mình yêu thích.

2. Phần Thực hành trong Ngữ Văn 6 Cánh Diều

Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”.

a) Chuẩn bị:

- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng, ghi lại những sự kiện chính, và tưởng tượng về nhân vật Thánh Gióng.

- Suy nghĩ thêm về những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể bổ sung vào câu chuyện (bao gồm cách kết thúc của truyện).

Hướng dẫn:

* Các sự kiện chính của câu chuyện:

(1) Sự ra đời của Gióng;

(2) Gióng biết nói và nhận nhiệm vụ đánh giặc;

(3) Gióng lớn nhanh như thổi;

(4) Gióng hóa thành tráng sĩ, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt và cầm roi sắt ra trận đánh giặc;

(5) Gióng đánh tan giặc;

(6) Gióng lên núi, cởi bỏ giáp sắt và bay về trời.

- Những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào:

(7) Vua phong danh hiệu và lập đền thờ;

(8) Những dấu tích còn lại từ câu chuyện Thánh Gióng.

b) Tìm ý và lập dàn ý:

- Tìm ý qua việc đặt ra và trả lời những câu hỏi như:

+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về điều gì?

+ Những sự kiện và nhân vật chính trong câu chuyện là gì?

+ Diễn biến câu chuyện ra sao (mở đầu, phát triển, kết thúc)?

+ Có thể thêm, bớt những chi tiết, hình ảnh gì?

+ Truyện gợi cho em những suy nghĩ, cảm xúc gì?

- Lập dàn ý dựa vào các ý tưởng đã tìm ra, sắp xếp chúng thành ba phần chính trong bài văn: Mở bài, Thân bài, và Kết bài.

1. Mở bài: Giới thiệu về việc kể lại truyền thuyết Thánh Gióng.
2. Thân bài: Dựa vào các sự kiện chính trong truyện Thánh Gióng, hãy kể lại câu chuyện theo cách riêng của em, ví dụ:

* Hoàn cảnh ra đời kỳ lạ của Gióng;

+ Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi;

+ Gióng ra trận đánh giặc;

+ Giặc tan, Gióng cưỡi ngựa sắt bay về trời;

+ Vua ghi nhớ công ơn của Gióng;

+ Gióng để lại những dấu tích đậm nét trong lịch sử.

3. Kết bài: Chia sẻ cảm nghĩ của em về truyện Thánh Gióng hoặc về nhân vật Thánh Gióng trong truyện.

Hướng dẫn:

+ Truyện Thánh Gióng kể về người anh hùng làng Gióng, một mình chiến đấu đánh giặc Ân để bảo vệ đất nước.

+ Diễn biến câu chuyện được xây dựng dựa theo các sự kiện chính đã được nêu trong phần chuẩn bị.

+ Em có thể thêm bớt hoặc thay đổi cách sử dụng từ ngữ, thêm chi tiết miêu tả và biểu cảm, thậm chí tưởng tượng một cái kết khác để câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn.

+ Truyện giúp em cảm nhận được lòng biết ơn đối với những người anh hùng đã hy sinh để bảo vệ đất nước, đồng thời khơi dậy tinh thần yêu nước và sự quyết tâm bảo vệ tổ quốc.

Bài văn mẫu: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”

Ngày xửa ngày xưa, vào thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, có một đôi vợ chồng tuy đã già nhưng vẫn chưa có lấy một mụn con. Hai ông bà lão nổi tiếng là người hiền lành, đôn hậu ở làng Gióng, nhưng không hiểu sao lại chịu sự không may mắn này. Một hôm, khi bà lão đi ra đồng, bà chợt phát hiện một dấu chân to khổng lồ. Bà tò mò đặt chân vào dấu chân ấy, không ngờ về nhà bà đã mang thai. Sau 12 tháng, bà sinh ra một cậu bé khôi ngô, tuấn tú. Tuy nhiên, điều kỳ lạ là cậu bé không biết nói, không biết cười, cũng không biết đi, cứ nằm yên ở một chỗ.

Khi giặc Ân tràn vào xâm lược nước ta, dân chúng sống trong nỗi khổ cực, đất nước rơi vào tình cảnh khó khăn. Nhà vua sai sứ giả đi khắp nơi tìm người tài cứu nước, và cuối cùng, sứ giả cũng đến làng Gióng. Lúc này, cậu bé bất ngờ cất tiếng gọi mẹ: “Mẹ ơi, mời sứ giả vào đây cho con.” Hai ông bà lão mừng rỡ, ngay lập tức mời sứ giả vào.

Cậu bé yêu cầu sứ giả về chuẩn bị ngựa sắt, áo giáp sắt và roi sắt để cậu đi đánh giặc. Sứ giả mừng rỡ vội vã về tâu lên vua. Sau khi nhận được sự đồng ý, cậu bé lớn nhanh như thổi, ăn mãi không đủ no, áo quần cứ chật hết. Chẳng bao lâu, cậu bé trở thành một chàng trai mạnh mẽ, khí thế ngút trời.

Không lâu sau, nhà vua mang đến đủ vũ khí mà cậu yêu cầu. Cậu lên đường đánh giặc, đánh đâu thắng đó. Khi gậy sắt gãy, Gióng nhanh chóng dùng tre bên đường làm vũ khí tiếp tục chiến đấu. Khi ngựa của Gióng đi đến chân núi Sóc, cậu cởi bỏ giáp sắt và bay thẳng lên trời.

Để tưởng nhớ công ơn của Gióng, nhà vua đã lập đền thờ tại quê nhà. Đến nay, người ta vẫn truyền nhau câu chuyện về Gióng, và vào tháng 4 hàng năm, người dân lại đến đền thờ Phù Đổng Thiên Vương để tưởng nhớ vị anh hùng.

1. Định hướng

a) Việc kể lại một truyện truyền thuyết hay cổ tích chính là tái hiện câu chuyện qua lời văn của chính mình, giữ nguyên giá trị và ý nghĩa của câu chuyện, đồng thời thêm vào cảm xúc và chi tiết để làm sống động hơn.

b) Bài văn không phải là sao chép nguyên văn, mà là sự sáng tạo, cho phép người kể thay đổi từ ngữ, cách diễn đạt, bổ sung các yếu tố miêu tả, biểu cảm, thậm chí là thay đổi kết thúc sao cho hấp dẫn và mới mẻ hơn.

c) Lựa chọn câu chuyện: Nếu đề bài không yêu cầu kể một truyện nhất định, bạn có thể tự do chọn truyện mà mình yêu thích, sao cho câu chuyện ấy dễ dàng gây ấn tượng với người đọc.

Thực hành

Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”.

a) Chuẩn bị:

- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng, ghi chép lại các sự kiện chính, tưởng tượng về nhân vật và các chi tiết bạn có thể thêm vào để làm câu chuyện thêm phần sống động.

- Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể bổ sung vào câu chuyện, thậm chí thay đổi kết thúc theo ý tưởng của mình.

Bài làm:

* Sự việc chính:

(1) Sự ra đời kỳ lạ của Gióng;

(2) Gióng phát triển nhanh chóng và nhận trách nhiệm bảo vệ đất nước;

(3) Gióng trở thành tráng sĩ, tham gia trận chiến chống giặc;

(4) Thánh Gióng chiến thắng và bay về trời sau khi cởi bỏ áo giáp;

(5) Vua phong Thánh Gióng và lập đền thờ để tưởng nhớ.

- Những chi tiết biểu cảm có thể thêm vào: Câu chuyện bắt đầu từ thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, với một đôi vợ chồng già không có con. Một ngày nọ, bà lão thấy dấu chân khổng lồ, tự hỏi về sự kỳ lạ đó và không ngờ rằng sau đó bà có thai. Khi đứa trẻ ra đời, mọi người ngạc nhiên khi cậu bé không biết cười, nói, hay đi, cứ nằm im như một bức tượng. Câu chuyện càng thêm hấp dẫn khi cậu bé đột ngột lớn nhanh như thổi và cuối cùng trở thành anh hùng bảo vệ đất nước.

Kết thúc: Sau khi giặc bị đánh tan, Gióng không quay lại nhận thưởng mà bay về trời từ núi Sóc. Để ghi nhớ công ơn của Thánh Gióng, vua Hùng lập đền thờ và phong ông làm Phù Đổng Thiên Vương. Mỗi năm vào tháng Tư, lễ hội được tổ chức tại làng Phù Đổng để tưởng nhớ người anh hùng.

b) Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý qua các câu hỏi như:

+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về điều gì?

+ Câu chuyện có những sự kiện và nhân vật chính nào?

+ Diễn biến câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) ra sao?

+ Em có thể thay đổi chi tiết, hình ảnh của câu chuyện này như thế nào để thêm phần sinh động?

- Dàn ý bài viết có thể sắp xếp theo ba phần lớn:

1. Mở bài: Giới thiệu về câu chuyện Thánh Gióng và cảm nhận ban đầu về nhân vật.
2. Thân bài: Kể lại chi tiết các sự kiện chính trong câu chuyện Thánh Gióng, nhấn mạnh vào những tình tiết đặc sắc nhất, ví dụ như quá trình lớn nhanh kỳ lạ và chiến thắng giặc ngoại xâm của Gióng.

3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em về câu chuyện và nhân vật Thánh Gióng, những giá trị mà câu chuyện này mang lại, như tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm.

Viết bài văn:

Dựa vào dàn ý, em có thể viết thành một bài văn kể lại câu chuyện Thánh Gióng. Lý tưởng nhất là miêu tả chi tiết các sự kiện và kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm để câu chuyện thêm phần sinh động và hấp dẫn.

1. Định hướng

a) Viết lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích là sử dụng ngôn từ của bản thân để kể lại nội dung một câu chuyện đã được học hoặc đã đọc, đã nghe về một truyền thuyết hoặc cổ tích.

b) Viết bài văn kể lại một câu chuyện truyền thuyết, cổ tích không có nghĩa là sao chép nguyên văn câu chuyện trong sách. Người kể có thể thay đổi từ ngữ, cách diễn đạt, thêm một vài chi tiết miêu tả, biểu cảm, hoặc tưởng tượng một kết thúc khác cho câu chuyện.

c) Lựa chọn câu chuyện: Nếu đề bài không yêu cầu kể một câu chuyện cụ thể, bạn nên chọn câu chuyện mà mình yêu thích.

2. Thực hành

Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”.

a) Chuẩn bị

- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng, ghi chú các sự kiện chính, và tưởng tượng về nhân vật Thánh Gióng.

- Suy nghĩ thêm về những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào truyện để làm nổi bật tính thần thoại.

b) Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý:

+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về cuộc chiến đấu của Thánh Gióng, người anh hùng bảo vệ đất nước, đánh bại quân thù một mình.

+ Những sự kiện và nhân vật chính trong câu chuyện:

• Sự ra đời thần kỳ của Thánh Gióng.
• Thánh Gióng phát hiện khả năng kỳ diệu và yêu cầu đi đánh giặc.
• Gióng trưởng thành nhanh chóng, khoác áo giáp, cưỡi ngựa sắt, và cầm roi sắt ra trận.
• Thánh Gióng đánh tan quân giặc xâm lược.
• Thánh Gióng bay lên trời cùng với ngựa sắt, kết thúc câu chuyện.

+ Diễn biến câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc):

• Mở đầu: Thánh Gióng ra đời một cách kỳ lạ.
• Phát triển: Thánh Gióng biết nói và xin đi đánh giặc, trưởng thành nhanh chóng, khoác giáp sắt, và ra trận chiến đấu với quân thù.
• Kết thúc: Thánh Gióng bay về trời sau khi chiến thắng quân giặc.

+ Có thể thêm hoặc thay đổi những chi tiết trong câu chuyện như:

• Cảnh dân làng góp gạo cho Thánh Gióng.
• Miêu tả chi tiết hơn về Thánh Gióng khi mặc giáp sắt.
• Thêm cảnh Thánh Gióng tạm biệt gia đình và làng xóm trước khi ra trận.

+ Truyền thuyết này gợi cho em những cảm xúc tự hào về sức mạnh và truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc, và lòng biết ơn đối với những hy sinh của ông cha.

- Lập dàn ý:

+ Mở bài:

• Giới thiệu về câu chuyện Thánh Gióng và lý do em chọn kể lại câu chuyện này.

+ Thân bài: Kể lại các sự kiện chính trong câu chuyện một cách mạch lạc, từ sự ra đời thần kỳ của Thánh Gióng đến khi chiến thắng quân giặc và bay về trời.

• Hoàn cảnh ra đời khác thường của Gióng.
• Gióng lớn nhanh như thổi và yêu cầu đi đánh giặc.
• Gióng ra trận đánh giặc.
• Gióng thắng giặc và bay lên trời.
• Vua nhớ công lao của Thánh Gióng và lập đền thờ để tưởng nhớ.
• Thánh Gióng để lại nhiều dấu tích của chiến thắng.

+ Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em về câu chuyện và nhân vật Thánh Gióng.

c) Viết bài

Dựa vào dàn ý, hãy viết bài văn kể lại truyền thuyết Thánh Gióng, chú ý kể chi tiết những sự kiện trong truyền thuyết, từ sự ra đời của Thánh Gióng đến khi chiến thắng quân giặc và bay về trời.

Em rất thích câu chuyện này vì nó thể hiện lòng yêu nước và sự hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc. Thánh Gióng là biểu tượng của sức mạnh vô biên và sự kiên cường trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của Việt Nam. Truyền thuyết này là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam và là minh chứng cho tinh thần quật cường của dân tộc ta trong mọi thời kỳ.