Top 6 Bài văn Phân tích khổ 3 trong bài thơ Viếng lăng Bác (Viễn Phương) (Ngữ văn 9) ấn tượng nhất

Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị cha già kính yêu của dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, đã hy sinh cả cuộc đời vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Bác ra đi khi 79 tuổi, để lại niềm thương tiếc vô hạn cho Tổ quốc. Rất nhiều nhà thơ, nhà văn đã viết về Bác, trong đó bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là một tác phẩm đầy cảm xúc. Bài thơ thể hiện tình cảm sâu sắc của nhà thơ và người dân miền Nam khi lần đầu ra Hà Nội thăm viếng lăng Bác. Cảm xúc ấy được bộc lộ rõ nhất trong khổ 3 của bài thơ:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa vầng trăng sáng dịu hiền”

Viễn Phương đã miêu tả Bác trong giấc ngủ bình yên, nói lên sự thanh thản, an lành của Bác trong giấc ngủ ngàn thu. Mặc dù Bác đã ra đi nhưng hình ảnh ấy vẫn cho thấy sự sống mãi mãi trong lòng dân tộc. “Ngủ” là biểu tượng của sự vĩnh hằng, dù đã qua đời nhưng Bác vẫn sống mãi trong lòng mọi người.

Hình ảnh “vầng trăng” trong câu thơ cũng là một hình ảnh gắn liền với cuộc đời Bác, là biểu tượng của sự thanh tịnh, cao đẹp. Viễn Phương khi nhắc tới “vầng trăng” không chỉ nhớ về Bác mà còn cảm nhận được tâm hồn lãng mạn, thanh cao của Người.

Nhìn thấy Bác, nỗi đau của Viễn Phương không thể nào ngừng lại:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.”

Sử dụng hình ảnh “trời xanh” để nói về sự bất tử của Bác, nhưng trái tim của nhà thơ vẫn không ngừng đau xót. Mặc dù lý trí hiểu rằng Bác đã đi vào cõi vĩnh hằng, trái tim vẫn không thể kiềm chế được nỗi đau mất mát. Viễn Phương đã diễn tả rất chân thật cảm giác tiếc thương, khiến câu thơ mang đậm nỗi niềm xót xa, nghẹn ngào.

Giáo sư Trần Đình Sử cũng đã nhận xét rất sâu sắc về hai câu thơ này: “dù biết Bác vẫn sống mãi như trời xanh, nhưng nỗi đau mất mát vẫn làm tim ta nhói lại”. Đây chính là nỗi đau không thể diễn tả hết bằng lời, là sự tiếc thương vô bờ của những người con khi đứng trước lăng Bác.

Khổ thơ 3 trong bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương thể hiện cảm xúc sâu sắc và thiêng liêng của nhà thơ đối với Bác Hồ kính yêu. Sau những suy nghĩ về Bác, nhà thơ đã hướng về Người với một sự xúc động mãnh liệt:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”
“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”
“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Không gian trong lăng tỏa ra sự thanh tịnh, yên ả. Ánh sáng dịu dàng như từ vầng trăng hiền hòa bao phủ quanh Người. Mặc dù nhận thức rằng Bác sẽ mãi sống trong trái tim dân tộc và sự nghiệp cách mạng, nhà thơ không khỏi đau đớn khi Bác đã ra đi. Trong lăng, Bác nằm trong giấc ngủ bình yên, được bao bọc bởi ánh sáng êm dịu như ánh trăng sáng. Hình ảnh vầng trăng đã trở thành biểu tượng của sự gắn bó giữa Bác và thiên nhiên. Trăng luôn đồng hành cùng Bác, là người bạn tri âm trong suốt cuộc đời Người:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”
“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”

Vầng trăng là hình ảnh quen thuộc trong cuộc đời Bác, như bạn đồng hành thân thiết trong những đêm dài lao động, chiến đấu. Trăng là người bạn tâm giao mà Bác thường tâm sự và làm thơ. Hình ảnh vầng trăng trong khổ thơ này không chỉ gợi nhớ sự bình dị, thanh thoát của Bác mà còn là sự vĩnh cửu, bất diệt của tâm hồn Người. Ánh trăng dịu dàng như sự hiền hòa của Bác, luôn ở bên dân tộc, như mặt trời rực rỡ, luôn soi sáng con đường của đất nước.

Niềm xúc động và nỗi đau xót của nhà thơ được thể hiện rõ ràng trong những câu thơ sau:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”
“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Câu thơ thể hiện sự mâu thuẫn giữa lý trí và tình cảm. Dù lý trí biết rằng Bác đã vĩnh viễn sống trong lòng dân tộc, như bầu trời xanh mãi mãi, nhưng trái tim nhà thơ vẫn không ngừng đau xót vì sự ra đi của Bác. Đây là nỗi đau sâu sắc, không thể diễn tả bằng lời, là sự tiếc nuối khi Bác không thể chứng kiến sự đổi mới của đất nước và không thể đồng hành cùng nhân dân trong những năm tháng hòa bình.

Khổ thơ khép lại trong sự nghẹn ngào. Mặc dù Bác vẫn mãi sống trong trái tim mọi người, nhưng sự vắng mặt của Người khiến lòng người không nguôi đau xót. Nhà thơ bày tỏ sự tiếc thương vô hạn, đôi mắt không thể ngừng tuôn trào nước mắt.

Hồ Chí Minh, vị cha già kính yêu của dân tộc, là niềm tự hào vô bờ bến của quê hương đất nước. Tuy nhiên, vào ngày 2/9/1969, Người đã ra đi, để lại nỗi tiếc thương khôn nguôi cho dân tộc. Vào năm 1976, Viễn Phương cùng đoàn đại biểu miền Nam đã ra thăm lăng Bác, và cảm xúc dâng trào ấy đã được chuyển hóa thành bài thơ “Viếng lăng Bác”. Đọc bài thơ, độc giả cảm nhận được những xúc cảm sâu sắc từ khổ thơ:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”

“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”

“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Bài thơ là tình cảm chân thành, nỗi tiếc thương sâu sắc mà nhà thơ dành cho Bác. Hai khổ thơ đầu mở ra hình ảnh của hàng tre trước lăng Bác, cùng những suy ngẫm của nhà thơ về Bác. Đến khổ thơ này, nhà thơ bộc lộ sự cảm nhận về sự vĩnh hằng của Bác. Mạch cảm xúc ấy dẫn đến một suy nghĩ về sự nuối tiếc và mất mát không thể nói thành lời:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”

“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”

Nhà thơ cảm thấy đau đớn, “Bác đã ra đi sao, Bác ơi?”. Tuy nhiên, tác giả vẫn không tin vào sự ra đi ấy, mà chỉ tin rằng Bác đang ngủ sau một cuộc đời đầy ắp những năm tháng cống hiến cho quê hương đất nước. Bác vẫn sống trong tâm hồn của chúng ta:

“Suốt cuộc đời Bác có ngủ ngon đâu”

“Nay Bác ngủ chúng con canh giấc ngủ”

(Chúng cháu canh giấc Bác ngủ, Bác Hồ ơi)

Hình ảnh vầng trăng sáng toát lên vẻ đẹp dịu dàng, nó không chỉ biểu tượng cho ánh sáng trong trẻo mà còn là hình ảnh về tâm hồn cao đẹp của Bác. Trăng là người bạn tri kỷ của Bác, theo Bác qua những năm tháng gian nan. Hình ảnh vầng trăng trong giấc ngủ Bác tượng trưng cho sự thanh thản, cao quý và bất diệt trong lòng dân tộc.

Bác vẫn sống mãi trong lòng dân tộc, nhưng sự ra đi ấy khiến lòng người không thôi đau xót:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”

“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Dù Bác đã đi xa, nhưng Người vẫn là “trời xanh”, mãi mãi tồn tại trong trái tim của mọi người dân Việt Nam. Sự vĩnh cửu của Bác đã được nhà thơ Tố Hữu khắc họa bằng những câu thơ đầy cảm xúc:

“Bác sống như trời đất của ta”

“Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa”

(Bác ơi)

Bác đã hòa nhập với thiên nhiên đất nước, sống mãi trong lòng dân tộc. Tuy nhiên, nỗi đau về sự chia ly vẫn không thể nguôi ngoai, nó như những mũi kim đâm vào trái tim mỗi người dân Việt Nam.

“Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa”

“Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa…”

Như vậy, chỉ qua bốn câu thơ, với giọng điệu nhẹ nhàng nhưng chứa đựng bao nhiêu cảm xúc, khổ thơ đã khắc họa sự kính trọng sâu sắc đối với sự vĩnh hằng của Bác. Hình ảnh Bác Hồ càng thêm vĩ đại, mãi mãi là người cha yêu thương của dân tộc Việt Nam.

“Viếng lăng Bác” là bài thơ chứa đựng toàn bộ cảm xúc sâu sắc của Viễn Phương khi lần đầu tiên ra Hà Nội và đứng trước lăng Bác. Trong hai khổ thơ đầu, tác giả miêu tả dòng cảm xúc dâng trào khi đứng trước lăng Bác và hòa vào dòng người viếng thăm. Tuy nhiên, ở khổ thơ thứ ba, những cảm xúc thiêng liêng và xúc động của Viễn Phương khi vào lăng thăm Bác đã được thể hiện rõ nét:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”
“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”
“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Hai câu thơ đầu tiên khắc họa sâu sắc cảm xúc của Viễn Phương khi nhìn thấy di hài của Bác:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”
“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”

Nhà thơ, cùng dòng người, vào lăng và ngắm nhìn Bác từ xa, hình dung Bác như đang ngủ trong một giấc ngủ yên bình, không lo toan, không phiền muộn. Ánh sáng của ngọn đèn bỗng trở thành vầng trăng dịu dàng, ánh sáng ấy lan tỏa nhẹ nhàng và trong sáng. Đoạn thơ này miêu tả một không gian trang nghiêm, thanh thản, nơi Bác không còn những lo toan của đời sống, chỉ còn lại sự thanh bình, an lạc. Đây là cảm xúc chung của mọi người dân Việt Nam khi đến thăm Bác tại lăng.

Nhìn thấy Bác, Viễn Phương đã không thể kìm nén cảm xúc, và ông thốt lên:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”
“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Phép đối lập giữa “vẫn biết” và “mà sao” diễn tả sự mâu thuẫn giữa lý trí và cảm xúc. Lý trí khẳng định rằng Bác sống mãi trong lòng dân tộc, vĩnh hằng bất diệt, nhưng trái tim lại không thể không đau đớn vì sự mất mát. Hình ảnh “nhói ở trong tim” là sự thể hiện nỗi đau xót, nghẹn ngào không thể xóa nhòa. Những vần thơ của Tố Hữu cũng đồng cảm với nỗi đau này:

“Bác đã đi rồi sao Bác ơi!”
“Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời.”

Cả hai bài thơ, dù viết vào thời điểm khác nhau, đều mang nỗi đau chung của dân tộc, chạm đến tâm hồn người đọc.

Khổ thơ này thể hiện cảm xúc của Viễn Phương khi vào lăng viếng Bác, một lần nữa thay mặt cho tấm lòng của hàng triệu con tim đang xót xa. Những vần thơ vừa cảm động, vừa trang trọng, vừa nghẹn ngào, như một lời hứa rằng Bác sẽ sống mãi trong lòng dân tộc Việt Nam.

Khổ thơ thứ ba trong bài thơ “Viếng lăng Bác” là sự bộc lộ cảm xúc của Viễn Phương khi ông đứng trước di hài của Bác. Bao nhiêu tình cảm dâng trào trong lòng, và khi bắt gặp hình ảnh thân thương của Bác, cảm xúc không thể nào kìm nén được. Hình ảnh Bác nằm trong lăng được diễn tả rất xúc động qua hai câu thơ:

“Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên”
“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”

Câu thơ đã vẽ nên một không gian trang nghiêm, yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ như từ vầng trăng sáng chiếu rọi. Nhà thơ cảm nhận Bác như đang ngủ yên trong giấc ngủ thanh thản giữa cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp. Cảm xúc ấy được truyền tải qua các câu thơ của các thi sĩ khác, như nhà thơ Hải Như:

“Suốt cuộc đời Bác có ngủ ngon đâu”
“Nay Bác ngủ chúng con canh giấc ngủ”
(Chúng cháu canh giấc Bác ngủ, Bác Hồ ơi)

Vầng trăng dịu hiền là ánh sáng của tình yêu thương vô bờ, vầng trăng ấy như đang nâng niu Bác trong giấc ngủ bình yên. Giấc ngủ của Bác không chỉ là sự nghỉ ngơi mà còn là biểu tượng của tình cảm thiêng liêng từ nhân dân. Những hình ảnh vầng trăng của Bác, những vần thơ chứa đựng ánh sáng và tình yêu thương mãnh liệt của Người. Nhưng bên cạnh sự ngưỡng mộ ấy, lại là nỗi đau không thể nguôi ngoai:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”
“Mà sao nghe nhói ở trong tim!”

“Trời xanh” và “vầng trăng” là những hình ảnh vĩ đại, trường tồn của vũ trụ, tượng trưng cho sự vĩnh hằng và cao cả của Bác. Dù biết rằng Bác sẽ mãi sống trong lòng dân tộc, trong sự nghiệp và thiên nhiên, nhưng nỗi đau mất Bác vẫn xót xa, không thể lấp đầy. Đây là sự thể hiện tình cảm đau xót, không thể xóa nhòa, một tình yêu dành cho Người cha vĩ đại của dân tộc.

Bác Hồ, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, người cha già kính yêu của cả nước. Vì lẽ đó, sự ra đi của Bác là một nỗi mất mát không thể đong đếm được. Trong vô vàn những vần thơ viết về Người, “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là một bài thơ đặc biệt, để lại trong lòng người đọc những cảm xúc sâu sắc. Bài thơ ra đời muộn màng, nhưng đó là tình cảm của một người con miền Nam lần đầu được thăm lăng Bác. Cả bài thơ là một lời tâm sự chân thành, đầy tình cảm của tác giả dành cho Bác, với khổ thơ thứ ba là đoạn thể hiện rõ nhất tình cảm thiết tha ấy:

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”
“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”
“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Bài thơ không chỉ là những cảm xúc dâng trào của tác giả, mà còn là bức chân dung sống động về Bác Hồ qua những hình ảnh quen thuộc, vừa khái quát, vừa đầy cảm xúc. Bằng ngôn ngữ thơ mượt mà, Viễn Phương đã nói lên một chân lý: Bác Hồ vĩ đại sẽ sống mãi trong lòng người dân Việt Nam.

Khổ thơ thứ ba tiếp tục miêu tả sự chuyển động của dòng người vào lăng, nhưng đến lúc này, tác giả đã được đứng chiêm ngưỡng Bác trong lăng. Cảm xúc dồn nén và bao tình yêu thương dành cho Bác đã tạo nên vẻ đẹp tâm hồn của Người. Trong khổ thơ này, Bác được ví như “vầng trăng”, một biểu tượng của sự thanh thản và thiêng liêng.

“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên”
“Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”

Vầng trăng này là một liên tưởng đầy sáng tạo của Viễn Phương, bởi trong lăng, tâm hồn Bác luôn có vầng trăng tri kỷ. Tâm hồn Bác mang nét thi nhân, gắn liền với những bài thơ viết trong lúc bị giam cầm, trong những ngày kháng chiến. Giờ đây, khi Bác đã vào “giấc ngủ bình yên”, vầng trăng lại tỏa sáng, làm nổi bật vẻ đẹp thiêng liêng của Người. Giấc ngủ ấy là của một con người đã hoàn thành sứ mệnh, hoàn thành cuộc đời cách mạng cao cả. Viễn Phương dùng biện pháp nói giảm nói tránh để ca ngợi sự ra đi thanh thản của Bác, một ra đi nhẹ nhàng nhưng đầy kính trọng. Không gian trong lăng ngập tràn ánh sáng dịu dàng, giống như ánh sáng của vầng trăng, người bạn tri kỷ của Bác. Câu thơ tạo nên một không khí trang nghiêm, khiến người đọc cảm nhận nỗi đau mất mát vô bờ bến.

Trong khoảnh khắc thiêng liêng bên Bác, cảm giác đau xót bỗng trào dâng trong lòng Viễn Phương:

“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”
“Mà sao nghe nhói ở trong tim”

Tác giả sử dụng hình ảnh “trời xanh” để miêu tả sự thanh bình của đất nước, đồng thời cũng là ẩn dụ cho sự hòa nhập của Bác vào vũ trụ vĩnh hằng. “Trời xanh” là hình ảnh biểu tượng cho lối sống cao đẹp của Bác. Hai câu thơ này thể hiện sự đối lập giữa lý trí và trái tim: lý trí nhận thức được rằng Bác đã sống mãi trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, nhưng trái tim vẫn đau đớn khi nhận ra sự ra đi của Bác là một mất mát quá lớn. Nỗi đau này không thể xoa dịu được bằng lời nói. Ý thơ này gợi nhớ đến câu thơ của thiền sư Nhật Bản Ryokê Osini:

“Trời xanh đón người cứu nước về”
“Đau lòng chúng sinh trên đường mê”
“Xưa nay hiếm bậc lão anh kiệt”
“Chiếc lá thu bay trời ủ ê.”

Nỗi đau là thực tế, là cảm xúc xuất phát từ tận sâu thẳm trái tim của một người con miền Nam lần đầu được gặp Bác khi đất nước đã thống nhất. Đây là lần đầu tiên Viễn Phương được gặp Bác, trong khi suốt những năm dài đất nước bị chia cắt, nhân dân miền Nam vẫn mong mỏi một ngày được đón Bác:

“Miền Nam chiến thắng mơ ngày hội”
“Đón Bác vào thăm thấy Bác cười”

Nhưng niềm mong mỏi ấy không bao giờ thành hiện thực. Bác đã ra đi khi chưa thể gặp mặt bà con miền Nam, những người con vẫn mãi mong nhớ Người.

“Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà”
“Miền Nam mong Bác nỗi mong cha”

Vì vậy, sự ra đi của Bác là một nỗi mất mát vô bờ bến đối với Viễn Phương, một người con Nam Bộ. Ngày hội non sông không được chứng kiến nụ cười rạng rỡ của Bác. Khổ thơ của bài thơ là những lời trữ tình đằm thắm, đầy thiết tha. Những hình ảnh ẩn dụ phong phú và những câu thơ biểu cảm đã thể hiện tình cảm sâu sắc, chân thành của tác giả và đồng bào miền Nam đối với Bác, người lãnh tụ kính yêu của dân tộc. Mặc dù Bác đã ra đi, những phẩm chất cao đẹp của Người sẽ mãi sống trong trái tim của người dân Việt Nam.