Top 6 Nguyên tắc vàng trong dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ hiệu quả

Hướng dẫn trẻ biết bày tỏ lời cảm ơn và xin lỗi một cách chân thành. Khi nhận được quà hay sự giúp đỡ, trẻ cần nói "Con cảm ơn cô chú", "Mình cảm ơn bạn" để thể hiện sự biết ơn và trân trọng. Trẻ nhỏ thường mắc lỗi và nhiều bậc cha mẹ hay bỏ qua bằng câu “Trẻ con biết gì đâu”. Nhưng chính lúc này, ba mẹ cần dạy trẻ cách xin lỗi bằng lời nói và thái độ thật lòng để nhận lỗi và sửa chữa. Lời cảm ơn cùng lời xin lỗi chân thành là nền tảng cơ bản của phép lịch sự mà trẻ cần ghi nhớ. Ba mẹ nên giải thích rằng xin lỗi không chỉ là nhận lỗi mà còn là cơ hội để hoàn thiện bản thân.

Trong quá trình hình thành nhân cách, ba mẹ cần hướng dẫn trẻ biết trân trọng ý kiến và cảm xúc của người khác qua việc chăm chú lắng nghe, không ngắt lời hay chen ngang. Khi đối phương đã nói xong, trẻ được khuyến khích thể hiện quan điểm một cách tinh tế, tạo nên những cuộc trò chuyện hài hòa và tôn trọng lẫn nhau.
Phương pháp này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp mà còn rèn luyện tính lịch thiệp trong ứng xử. Khi trưởng thành, trẻ sẽ biết cách giao tiếp sao cho đối phương cảm nhận được sự tôn trọng sâu sắc. Trẻ nhỏ vốn hay bắt chước cử chỉ và lời nói của ba mẹ, nên hãy trở thành tấm gương sáng để con noi theo.

Ánh mắt là hình thức giao tiếp phi ngôn ngữ đầu tiên mà trẻ học trước khi biết nói. Ba mẹ hãy dạy con cách duy trì ánh nhìn khi trò chuyện, bởi điều này không chỉ giúp trẻ thêm tự tin mà còn thể hiện sự tôn trọng sâu sắc với người đối diện, góp phần nâng cao hiệu quả giao tiếp.
Khi trẻ biết tập trung nhìn vào mắt người khác thay vì nhìn chỗ khác, đối phương sẽ cảm nhận được sự chú ý và tôn trọng. Ánh mắt còn là sợi dây kết nối cảm xúc, giúp trẻ thể hiện sự thấu hiểu sâu sắc với câu chuyện người nói. Đặc biệt, trong những lúc trao đổi điều quan trọng, ánh mắt chính là công cụ truyền tải sức nặng và sự chân thành một cách tinh tế nhất.

Trong giao tiếp với trẻ, cha mẹ cần đặc biệt chú trọng việc nói câu hoàn chỉnh, đầy đủ chủ ngữ và vị ngữ để giúp trẻ học hỏi cách diễn đạt rõ ràng qua từng cuộc trò chuyện hàng ngày. Đây là nguyên tắc then chốt trong việc phát triển kỹ năng giao tiếp của trẻ mà cha mẹ không nên bỏ qua.

Hơn thế nữa, việc dạy trẻ dùng kính ngữ, biết dạ thưa với người lớn không chỉ giúp thể hiện sự tôn trọng mà còn là biểu hiện của phép lịch sự trong giao tiếp. Việc tôn trọng người lớn tuổi luôn cần được đặt lên hàng đầu, và trẻ cần học cách xưng hô đúng mực để trở thành những đứa trẻ ngoan ngoãn, lễ phép. Cha mẹ chính là tấm gương để trẻ noi theo bằng cách luôn trò chuyện lịch sự, nhẹ nhàng; đồng thời theo dõi và sửa lỗi kịp thời để trẻ tiến bộ mỗi ngày.

Cụ thể, câu trả lời nên bao gồm từ xưng hô, thông tin trả lời và lời kết “ạ”. Ví dụ:

• Khi hỏi: "Con đang làm gì đấy?", hãy dạy trẻ trả lời "Con đang chơi đồ chơi ạ."
• Khi hỏi: “Hôm nay con ăn gì?”, dạy trẻ nói: “Hôm nay con ăn cơm với thịt ạ.”
• Khi hỏi: “Con có vui không?”, trẻ có thể trả lời: “Con vui ạ!” hoặc “Con cảm thấy không vui lắm ạ.”

Để rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non, việc khơi dậy khả năng nói và thể hiện cảm xúc cùng quan điểm cá nhân là điều vô cùng quan trọng. Mỗi trẻ mang trong mình cá tính riêng biệt: có bé hoạt bát, tự tin chia sẻ, nhưng cũng có bé nhút nhát, hướng nội, ít chủ động trong giao tiếp. Khi đó, cha mẹ cần dành nhiều thời gian trò chuyện, tạo không gian để trẻ thoải mái thể hiện suy nghĩ và cảm xúc.

Không phải bé nào cũng tự nhiên chia sẻ, vì vậy cha mẹ nên sử dụng các câu hỏi mở, kích thích trẻ tư duy và khuyến khích bày tỏ quan điểm riêng. Hãy chọn những chủ đề gần gũi, thân thuộc mà trẻ yêu thích, như: "Con thích môn học nào nhất?", "Bữa sáng nay con thấy món ăn thế nào?"… Khi cảm nhận được sự quan tâm, trẻ sẽ dần cởi mở và hào hứng hơn trong việc chia sẻ.

Cha mẹ cũng có thể kể những câu chuyện thú vị và hỏi trẻ suy nghĩ sau mỗi câu chuyện để tăng cường tương tác. Qua đó, trẻ không chỉ luyện tập kỹ năng giao tiếp mà còn hình thành sự tự tin vững chắc khi trình bày ý kiến cá nhân.

Để trẻ tự tin thể hiện mong muốn, trước hết cha mẹ cần tạo dựng môi trường an toàn và thấu hiểu. Việc thường xuyên quan tâm, cùng con sẻ chia những câu chuyện đời thường tại nhà và lớp học sẽ giúp bé cảm thấy được lắng nghe và tin tưởng, từ đó chủ động mở lòng bày tỏ suy nghĩ và nhu cầu cá nhân.

Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non đòi hỏi cha mẹ biết lắng nghe và tôn trọng từng lời nói của con. Trẻ sẽ e ngại giao tiếp nếu cảm thấy bị bỏ qua hay chế giễu. Vì vậy, sự tôn trọng và quan tâm của phụ huynh, giáo viên là nền tảng quan trọng để khuyến khích bé mạnh dạn nói ra tiếng lòng.

Dù còn nhỏ, trẻ đã có nhận thức về sở thích và nhu cầu riêng. Hãy để con được phép tự quyết trong những trường hợp phù hợp, nhằm khẳng định giá trị ý kiến cá nhân. Khi bé muốn chia sẻ, hãy dành thời gian lắng nghe và trò chuyện cùng con. Nếu bận rộn, hãy giải thích nhẹ nhàng để bé hiểu rằng lời nói quan trọng và cần được sử dụng với thái độ lịch sự, văn minh.