Top 7 Bài soạn Cây khế (Ngữ văn 6 - Kết nối tri thức) chất lượng nhất

Khám phá thế giới diệu kỳ qua trang sách

Gợi mở trước khi đọc (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trong mỗi chúng ta luôn tồn tại khát khao khám phá những miền đất lạ. Hãy hình dung bạn đang đứng trên hòn đảo hoang sơ giữa biển khơi mênh mông. Những bãi cát trắng mịn màng, làn nước biển trong vắt lấp lánh dưới ánh mặt trời, những vách núi sừng sững như bức tường thành bảo vệ hòn đảo. Nơi đây, bạn có thể chiêm ngưỡng vũ điệu của những chú cá heo, ngắm nhìn rùa biển lượn lờ giữa rừng san hô rực rỡ sắc màu. Đó chính là thế giới diệu kỳ mà trí tưởng tượng có thể mang lại.

Hành trình khám phá văn bản

Câu 1 (trang 32 SGK): Không gian cổ tích với "ngày xửa ngày xưa" và "nhà nọ" mở ra thế giới huyền ảo, nơi ranh giới giữa hiện thực và tưởng tượng trở nên mờ nhòa.

Câu 2 (trang 32 SGK): Hành động nhân hậu của vợ chồng người em sẽ được đền đáp xứng đáng, bởi trong cổ tích, cái thiện luôn chiến thắng.

Câu 3 (trang 32 SGK): Hang động lấp lánh ánh vàng, những viên kim cương tỏa sáng như những ngôi sao nhỏ, hổ phách óng ánh như giọt nắng hóa thạch - đó là kho báu trong mơ của bất kỳ ai.

Câu 4 (trang 34 SGK): Chiếc túi quá khổ chính là biểu tượng cho lòng tham không đáy, và nó sẽ trở thành cái bẫy dẫn đến kết cục bi thảm.

Bài học cuộc sống từ cây khế

Câu 1 (trang 35 SGK): Truyện Cây khế là bản hòa ca giữa sự công bằng và lòng nhân hậu. Chi tiết chim thần cất tiếng nói con người chính là khoảnh khắc kỳ diệu nhất, khi ranh giới giữa thực và ảo trở nên mong manh.

Câu 2 (trang 35 SGK): Tóm tắt ngắn gọn: Sự đối lập giữa lòng tham vô đáy và đức tính lương thiện được thể hiện rõ qua số phận trái ngược của hai anh em, với kết cục "ở hiền gặp lành, ác giả ác báo".

Câu 3 (trang 35 SGK): Cụm từ "ngày xửa ngày xưa" như chiếc chìa khóa mở cánh cửa vào thế giới cổ tích, nơi mọi phép màu đều có thể xảy ra.

Câu 4 (trang 35 SGK): Chim thần không đơn thuần là con vật mà là hiện thân của công lý, mang theo triết lý nhân sinh sâu sắc về sự cho và nhận.

Câu 5 (trang 35 SGK): Lời chim thần "Ăn một quả, trả một cục vàng" như bài ca về sự công bằng trong cuộc sống, dễ đi vào lòng người bởi nhịp điệu và vần điệu du dương.

Câu 6 (trang 35 SGK): Hòn đảo vàng không chỉ mang lại của cải vật chất mà còn là minh chứng cho triết lý "gieo nhân nào gặt quả ấy" trong cuộc sống.

Câu 7 (trang 35 SGK): Hai nhân vật anh em như hai thái cực đối lập: một bên là lòng tham vô đáy dẫn đến diệt vong, một bên là sự chân chất hiền lành được đền đáp xứng đáng.

Câu 8 (trang 35 SGK): Bài học sâu sắc về nhân quả: Sự tử tế sẽ được đền đáp, còn lòng tham chỉ mang lại tai họa. Câu chuyện là lời nhắc nhở muôn đời về cách sống ở đời.

Sáng tạo kết thúc mới

Sau cú rơi kinh hoàng, người anh tỉnh giấc trên bãi biển với tâm hồn trống rỗng. Nhận ra sai lầm từ lòng tham, anh quyết tâm thay đổi. Người em rộng lượng tha thứ, cùng anh xây dựng lại cuộc sống. Bài học về sự sẻ chia và lòng nhân ái từ đó được lưu truyền mãi về sau.

Khám phá trước khi đọc

Câu hỏi gợi mở (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Phương pháp tiếp cận:

Hãy thả hồn vào thế giới tưởng tượng và chia sẻ góc nhìn riêng của bạn.

Giải mã chi tiết:

Bức tranh đảo hoang hiện lên với bãi cát vắng lặng, chỉ điểm xuyết vài bụi cây thưa thớt. Làn nước biển mặn mòi trong vắt lộ rõ lớp cát vàng dưới đáy. Phía trước mênh mông biển cả, ba bề vách núi sừng sững như tường thành kiên cố. Đến được hòn đảo này phải vượt qua thử thách núi non hoặc mê cung hầm tối. Nơi đây, con người sẽ kiến tạo "thủy cung" kỳ vĩ để ngắm nhìn đàn cá heo nhảy múa, tôm hùm dạo bước, rùa biển thong dong cùng những cụm san hô rực rỡ sắc màu.

Hành trình khám phá văn bản

Câu 1 (trang 32 SGK)

Phương pháp phân tích:

Đọc kỹ đoạn mở đầu để nắm bắt thông tin.

Giải mã chi tiết:

• Thời gian: Ngày xửa ngày xưa - cổ mộc ước lệ
• Không gian: Nhà kia - địa điểm phiếm chỉ

→ Đặc trưng nghệ thuật truyện cổ tích: thời gian và không gian không xác định.

Câu 2 (trang 32 SGK)

Phương pháp dự đoán:

Phân tích cách ứng xử của vợ chồng người em với chim thần.

Giải mã chi tiết:

Bằng tấm lòng nhân hậu, vợ chồng người em ngày ngày chăm sóc chim thần. Có lẽ, ân tình ấy sẽ được đền đáp xứng đáng.

Câu 3 (trang 32 SGK)

Phương pháp sáng tạo:

Thả hồn vào thế giới tưởng tượng phong phú.

Giải mã chi tiết:

Hang động lấp lánh những khối vàng ròng, kim cương lấp lánh, hổ phách óng ánh - cả không gian ngập tràn ánh sáng huyền ảo.

Câu 4 (trang 34 SGK)

Phương pháp đối chiếu:

Nhớ lại chi tiết về kích thước túi đựng.

Giải mã chi tiết:

Chiếc túi 12 gang của người anh sẽ trở thành tai họa, vượt quá sức chịu đựng của chim thần.

Chiêm nghiệm sau khi đọc

Câu 1 (trang 35 SGK)

Phương pháp chọn lọc:

Lựa chọn chi tiết ấn tượng nhất và lý giải.

Giải mã chi tiết:

- Truyện Cây khế kể về người em lương thiện được chim thần báo đáp vàng bạc, đối lập với kết cục bi thảm của người anh tham lam.

- Chi tiết chim thần cất tiếng nói con người đầy ma thuật, thể hiện triết lý "ơn nghĩa tương báo" sâu sắc.

Câu 2 (trang 35 SGK)

Phương pháp tóm lược:

Khái quát cốt truyện chính xác, cô đọng.

Giải mã chi tiết:

Xưa có hai anh em mồ côi. Người anh chiếm hết gia sản, chỉ để lại cho em cây khế. Khi chim thần đến ăn khế, người em được dẫn ra đảo vàng nhờ may túi 3 gang. Thấy vậy, người anh đổi cả gia tài lấy cây khế, nhưng vì tham lam may túi 12 gang nên bị rơi xuống biển chết.

Câu 3 (trang 35 SGK)

Phương pháp liệt kê:

Tìm các yếu tố thời gian, không gian đặc trưng.

Giải mã chi tiết:

Không-thời gian cổ tích: "Ngày xửa ngày xưa", "nhà nọ", "hang sâu" - những ước lệ nghệ thuật đặc trưng.

Câu 4 (trang 35 SGK)

Phương pháp phân tích:

Khám phá tính chất kỳ ảo của chim thần.

Giải mã chi tiết:

- Chim thần mang đặc điểm siêu nhiên: biết nói, hiểu lẽ ân nghĩa, có sức mạnh phi thường. - Nhân vật kỳ ảo này thể hiện quan niệm "ở hiền gặp lành" của dân gian.

Câu 5 (trang 35 SGK)

Phương pháp nhận diện:

Tìm yếu tố văn học dân gian trong truyện.

Giải mã chi tiết:

Lời chim thần: "Ăn một quả, trả một cục vàng/ May túi ba gang, mang đi mà đựng" - vần điệu dân gian dễ nhớ, dễ thuộc.

Câu 6 (trang 35 SGK)

Phương pháp miêu tả:

Khắc họa hình ảnh đảo vàng kỳ bí.

Giải mã chi tiết:

Đảo xa - vương quốc vàng bạc châu báu, nơi chim phượng hoàng thực hiện phép màu "ăn khế trả vàng" - chi tiết kỳ ảo đặc sắc.

Câu 7 (trang 35 SGK)

Phương pháp đối sánh:

Phân tích sự tương phản giữa hai nhân vật.

Giải mã chi tiết:

- Người anh: + Tham lam, ích kỷ + May túi 12 gang vượt quy định + Kết cục: Chết vì lòng tham → Bài học cảnh tỉnh về thói tham lam

- Người em: + Nhân hậu, vị tha + Tuân thủ lời dặn chim thần + Kết cục: Giàu có hạnh phúc → Triết lý "ở hiền gặp lành"

Câu 8 (trang 35 SGK)

Phương pháp chiêm nghiệm:

Rút ra bài học nhân sinh sâu sắc.

Giải mã chi tiết:

Truyện gửi gắm thông điệp nhân văn: Sống nhân hậu sẽ được báo đáp, lòng tham dẫn đến diệt vong. Câu chuyện là bài học đạo đức quý giá cho mọi thế hệ.

SÁNG TẠO KẾT NỐI

Tưởng tượng kết thúc mới cho truyện Cây khế (5-7 câu)

Phương pháp sáng tạo:

Xây dựng kết thúc mới mang tính giáo dục.

Giải mã chi tiết:

Sau cú rơi kinh hoàng, người anh may mắn được ngư dân cứu sống. Tỉnh ngộ trước lằn ranh sinh tử, anh hối hận về lòng tham trước kia. Người em không oán trách mà mở lòng tha thứ. Từ đó, hai anh em cùng nhau lao động chăm chỉ, xây dựng cuộc sống mới trên nền tảng nhân nghĩa. Bài học về sự hối cải và lòng bao dung được khắc sâu.

1. Khơi nguồn cảm hứng trước khi đọc

Biển cả mênh mông luôn ẩn chứa những hòn đảo bí ẩn chưa được khám phá. Hãy thả hồn vào hành trình tưởng tượng khi đặt chân tới vùng đất kỳ diệu này, nơi thiên nhiên ban tặng vô vàn điều kỳ thú.

Gợi mở trải nghiệm:

Hòn đảo xa xôi hiện ra trước mắt tôi như giấc mơ. Càng khám phá, tôi càng kinh ngạc trước thế giới kỳ lạ: những loài thực vật mang hình dáng chưa từng thấy, những sinh vật nhỏ bé với vẻ đẹp lạ kỳ...

Khám phá trước khi đọc

Hãy hình dung một hòn đảo hoang sơ giữa biển khơi, nơi thiên nhiên còn nguyên vẻ hoang dã. Phía trước là biển cả mênh mông, phía sau là núi non hùng vĩ. Đặc biệt hơn, dưới lòng đất là cả một thế giới thủy cung kỳ ảo với những rạn san hô rực rỡ và các loài sinh vật biển đang bơi lội.

Hành trình khám phá văn bản

Bối cảnh cổ tích:

• Thời gian: Ngày xửa ngày xưa
• Không gian: Ở một nhà kia

Những dự đoán thú vị:

• Chim thần sẽ trả ơn người tốt bụng
• Kho báu lấp lánh ánh vàng rực rỡ
• Hậu quả của lòng tham không đáy

Khám phá thế giới cổ tích

Trước khi đọc:

Hãy tưởng tượng một hòn đảo bí ẩn với những hang động lấp lánh đầy kho báu - nơi vàng bạc, đá quý tỏa sáng muôn màu dưới ánh mặt trời.

Hành trình đọc hiểu:

Truyện "Cây khế" đưa ta vào thế giới cổ tích với:

• Không gian: "ngày xửa ngày xưa", "ở một nhà kia" - mang đậm chất huyền thoại
• Nhân vật chim thần kỳ ảo biết nói tiếng người và dẫn đường tới kho báu
• Bài học sâu sắc về lòng tham và sự công bằng

Phân tích nhân vật:

Người em hiền lành:

• Chăm chỉ làm lụng, không oán than
• Biết ơn và khiêm tốn khi nhận quà tặng
• Chỉ lấy vừa đủ những gì mình cần

Người anh tham lam:

• Chiếm đoạt tài sản, ích kỷ
• Không biết điểm dừng khi có cơ hội
• Phải trả giá cho lòng tham vô đáy

Ý nghĩa nhân văn:

Truyện gửi gắm thông điệp sâu sắc:

• Ở hiền gặp lành - lương thiện sẽ được đền đáp
• Lòng tham là căn nguyên của mọi tai họa
• Sự công bằng trong cuộc sống

Sáng tạo kết thúc mới:

Sau khi bị sóng biển nhấn chìm, người anh may mắn được cứu sống. Trải qua cơn nguy kịch, anh thức tỉnh về lòng tham của mình. Hai anh em đoàn tụ, cùng nhau lao động chăm chỉ và sống hòa thuận. Họ dùng tài sản để giúp đỡ người nghèo khó, trở thành tấm gương sáng cho cả làng.