Top 9 bài phân tích sâu sắc hình tượng người bà trong thi phẩm 'Tiếng gà trưa' của Xuân Quỳnh

"Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh là một kiệt tác thơ ca vượt thời gian, nơi âm thanh giản dị của tiếng gà trở thành sợi chỉ đỏ xuyên suốt, khơi gợi dòng hồi ức thiêng liêng. Bài thơ mở ra không gian trữ tình đặc biệt, nơi tiếng gà "Cục...cục tác cục ta" không chỉ là âm thanh mà còn là chiếc cầu nối đưa người lính trở về miền ký ức tuổi thơ.

Điệp khúc "nghe" được lặp lại như nhịp đập trái tim rung cảm, đánh thức những lớp ký ức sâu kín nhất. Ở đó hiện lên hình ảnh người bà tần tảo với đôi tay khum khum soi trứng, lo lắng từng mùa sương muối để dành dụm cho cháu manh áo mới. Lời mắng yêu của bà trở thành bài học đạo lý thấm thía, in sâu trong tâm khảm.

Xuân Quỳnh đã biến những hình ảnh bình dị nhất - tiếng gà, ổ trứng hồng, đàn gà mái mơ - thành biểu tượng nghệ thuật đa tầng ý nghĩa. Chúng không chỉ gợi nhớ tuổi thơ mà còn là đại diện cho khát vọng hòa bình, cho sự sống nảy nở giữa thời chiến. Bài thơ kết thúc bằng lời tâm nguyện thiêng liêng của người lính: chiến đấu vì Tổ quốc, vì xóm làng thân thuộc, và cả vì tiếng gà cục tác - âm thanh của sự bình yên muôn thuở.

Thể thơ ngũ ngôn được vận dụng linh hoạt, cùng nghệ thuật điệp từ, điệp ngữ tạo nên nhạc tính đặc biệt, khiến bài thơ như một khúc dân ca mượt mà mà sâu lắng. "Tiếng gà trưa" thực sự là bản hòa ca của ký ức, tình yêu và lý tưởng, mãi vang vọng trong lòng độc giả nhiều thế hệ.

Xuân Quỳnh đã khắc họa hình ảnh người bà đầy xúc động qua thi phẩm "Tiếng gà trưa". Dòng hồi tưởng của người cháu đã vẽ nên chân dung bà với bao nét đẹp truyền thống.

Ta từng bắt gặp hình ảnh ấy trong thơ Bằng Việt - người bà tảo tần bên bếp lửa:

"Một bếp lửa chờn vờn sương sớm/Một bếp lửa ấp iu nồng đượm/Cháu thương bà biết mấy nắng mưa!"

Ở Xuân Quỳnh, tiếng gà trưa đánh thức ký ức. Người cháu hành quân nghe tiếng gà mà sống dậy tuổi thơ. Nhớ lần bị bà mắng vì tò mò xem gà đẻ, rồi ngây thơ soi gương sợ lang mặt:

"Tiếng gà trưa/Có tiếng bà vẫn mắng.../Lòng dại thơ lo lắng"

Lời mắng yêu ấy chất chứa bao ân tình. Bà tần tảo nuôi gà, dành dụm sắm áo quần cho cháu. Hình ảnh giản dị mà xúc động:

"Ôi cái quần chéo go.../Đi qua nghe sột soạt"

Bà hiện lên như biểu tượng người phụ nữ Việt - chịu thương, giàu đức hy sinh. Tuổi thơ bên bà dẫu khó khăn nhưng ấm áp hạnh phúc:

"Tiếng gà trưa/Mang bao nhiêu hạnh phúc..."

Qua đó, Xuân Quỳnh đã dệt nên bức chân dung đẹp đẽ về tình bà cháu, về vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam.

"Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh như một bản nhạc dịu êm khơi gợi bao ký ức. Thể thơ năm chữ mộc mạc mà sâu lắng, từng câu chữ như những nét vẽ tinh tế khắc họa bức tranh quê bình dị mà đậm chất trữ tình.

Mở đầu bài thơ là khung cảnh:

"Trên đường hành quân xa.../Nghe gọi về tuổi thơ"

Tiếng gà trưa bỗng trở thành cầu nối đưa người lính trở về miền ký ức. Những hình ảnh gà mái mơ, mái vàng hiện lên sống động:

"Này con gà mái mơ.../Lông óng như màu trắng"

Đẹp làm sao những kỷ niệm tuổi thơ - lần bị bà mắng vì tò mò xem gà đẻ, rồi ngây ngô soi gương sợ lang mặt. Tình bà cháu thắm thiết qua từng lời thơ:

"Có tiếng bà vẫn mắng.../Lòng dại thơ lo lắng"

Hình ảnh bà tần tảo "dành từng quả chắt chiu" để dành dụm mua quần áo mới cho cháu thật cảm động. Đó chính là động lực để người chiến sĩ chiến đấu:

"Cháu chiến đấu hôm nay.../Bà ơi! cũng vì bà"

Xuân Quỳnh đã khéo léo nâng tầm những điều bình dị thành những giá trị thiêng liêng. Bài thơ không chỉ là tình bà cháu mà còn là tình yêu quê hương sâu nặng.

"Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh là khúc tình ca về tuổi thơ và tình bà cháu thiêng liêng. Bài thơ như một dòng chảy ký ức, nơi tiếng gà trưa trở thành cầu nối đưa người lính trở về với miền kỷ niệm ấu thơ.

Tiếng gà vang lên giữa trưa hè không chỉ phá tan không gian tĩnh lặng mà còn khơi dậy cả một trời thương nhớ. Hình ảnh đàn gà mái mơ, mái vàng hiện lên sống động như thuở nào. Nhưng đẹp đẽ hơn cả là hình bóng người bà tần tảo:

"Tay bà khum soi trứng/Dành từng quả chắt chiu"

Bà chính là hiện thân của tình yêu thương vô bờ, của sự hy sinh thầm lặng. Những lời mắng yêu "Gà đẻ mà mày nhìn" cũng chất chứa bao ân tình. Mỗi quả trứng hồng bà nâng niu chính là nâng niu ước mơ giản dị của đứa cháu nhỏ.

Xuân Quỳnh đã khắc họa thành công hình tượng người bà Việt Nam - tảo tần, giàu đức hy sinh. Thể thơ năm chữ nhẹ nhàng mà sâu lắng, ngôn từ giản dị mà đầy sức gợi. Điệp khúc "Tiếng gà trưa" vang lên như nhịp đập trái tim người lính, nơi tình yêu bà hòa quyện với tình yêu quê hương.

Bài thơ không chỉ là hoài niệm mà còn là nguồn sức mạnh: "Cháu chiến đấu hôm nay/Vì lòng yêu Tổ quốc/Vì xóm làng thân thuộc/Bà ơi! Cũng vì bà". Qua đó, Xuân Quỳnh đã nâng tầm những điều bình dị thành giá trị bất diệt của tâm hồn Việt.