Top 9 Kỹ năng giúp trẻ hình thành ý thức trách nhiệm ngay từ khi còn nhỏ

Để quá trình giáo dục con cái trở nên hiệu quả hơn, một trong những kỹ năng quan trọng mà bạn có thể áp dụng là biết lắng nghe và tiếp nhận sự giúp đỡ từ con. Hãy vui vẻ chấp nhận khi con bạn đề nghị giúp đỡ, dù rằng bạn có thể tự làm một cách nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, hành động này sẽ giúp con cảm thấy tự hào khi được đóng góp và giúp đỡ người khác. Đây cũng là cơ hội tốt để cha mẹ và con cái hiểu nhau hơn và gắn kết hơn trong mối quan hệ.

Việc công nhận và đánh giá đúng mức những nỗ lực của con khi chúng cố gắng hoàn thành công việc là rất quan trọng. Đặc biệt, nếu con chưa hoàn thành nhiệm vụ, bạn vẫn nên trân trọng những cố gắng của chúng và khích lệ con tiếp tục cải thiện. Sự khen ngợi từ cha mẹ sẽ mang đến niềm vui và động lực lớn lao, giúp con ngày càng nỗ lực và hoàn thành công việc một cách xuất sắc hơn.

Trẻ sẽ cảm thấy hứng thú và chủ động hơn trong việc sống có trách nhiệm nếu như các yêu cầu của người lớn vừa tầm và không làm trẻ cảm thấy căng thẳng hay nản lòng. Do đó, khi giao nhiệm vụ cho trẻ, hãy chắc chắn rằng công việc đó nằm trong khả năng của con. Nếu cần thiết, cha mẹ có thể chia nhỏ các công việc lớn thành những nhiệm vụ dễ thực hiện hơn và hướng dẫn trẻ từng bước để hoàn thành.

Trẻ sẽ khó có thể hiểu được khái niệm trách nhiệm và những hậu quả của việc thiếu trách nhiệm. Vì vậy, trước khi mong muốn trẻ sống có trách nhiệm, bạn cần giải thích cho con về ý nghĩa của trách nhiệm, những lợi ích mà nó mang lại và những hệ quả nếu không thực hiện trách nhiệm. Khi trẻ hiểu được giá trị của trách nhiệm, con sẽ tự giác thực hiện những hành động có trách nhiệm hơn.

Việc nói dối có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng, nhất là khi nó trở thành thói quen. Nếu bạn phát hiện con đang nói dối, hãy giữ bình tĩnh và giải thích cho con biết bạn luôn quan tâm và muốn hiểu con. Điều quan trọng là tạo ra một không gian an toàn, nơi con có thể chia sẻ sự thật mà không cảm thấy lo lắng hoặc bị phán xét, giúp con cảm thấy thoải mái khi đối diện với những vấn đề khó khăn trong cuộc sống.

Hãy nuôi dưỡng một môi trường mà ở đó, sự trung thực luôn được trân trọng và khuyến khích.

Trẻ em luôn chú ý và học hỏi từ những hành động của bạn. Khi chúng thấy bạn làm một điều gì đó đều đặn, chúng sẽ có xu hướng làm theo. Chính vì vậy, cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành thói quen có trách nhiệm cho trẻ. Hãy luôn là hình mẫu tích cực để trẻ có thể học hỏi và áp dụng trách nhiệm trong cuộc sống hàng ngày.

Khi trẻ còn nhỏ, bạn có thể hỗ trợ con trong việc dọn dẹp đồ đạc của mình cho đến khi con có thể tự làm được. Tuy nhiên, hãy giúp con học điều này một cách vui vẻ, không la mắng khi trẻ làm đổ hay vỡ đồ. Khi trẻ làm đổ sữa hoặc bẩn ra sàn, đừng tức giận mà hãy tận dụng cơ hội này để dạy con về trách nhiệm. Hướng dẫn con cách dọn dẹp bằng cách đưa cho con một tấm vải lau, và chỉ cho con cách làm thay vì phê bình.

Giúp trẻ học cách sống tự lập bằng thái độ tích cực và nhẹ nhàng. Khi bạn nhẹ nhàng nói: “Chúng ta cần dọn dẹp đồ của mình” hay “Đừng lo, bố mẹ sẽ giúp con”, trẻ sẽ cảm thấy vui vẻ và dễ dàng làm theo.

Trẻ mới biết đi có thể bắt đầu với những công việc đơn giản như cất đồ chơi sau khi chơi. Khi lên 5 tuổi, chúng có thể tự dọn giường. Đến khi vào tiểu học, trẻ sẽ dần thành thạo các công việc nhà như quét nhà, dọn bàn ăn. Việc giao cho trẻ những công việc này sẽ giúp trẻ xây dựng thói quen làm việc nhà một cách hứng thú và nhiệt tình. Cha mẹ cần lưu ý đến khả năng của con, luôn động viên và hỗ trợ con trong suốt quá trình học hỏi.

Nhà tâm lý học Kate Roberts, Ph.D. cho biết, rất nhiều trẻ nhỏ không nhận ra rằng ai cũng có thể mắc sai lầm. Hãy chờ đến khi bạn hoặc con bạn bình tĩnh lại rồi mới bắt đầu thảo luận về lỗi lầm của con. Quan trọng là đừng vội vàng chỉ trích hay phạt con khi chưa hiểu hết câu chuyện của trẻ. Khi bạn lắng nghe câu chuyện của con, bạn sẽ thấy trẻ tôn trọng và lắng nghe bạn nhiều hơn.