Tuyển chọn 6 bài soạn "Thực hành về hàm ý" lớp 12 xuất sắc nhất
Nội dung bài viết
Bài soạn mẫu số 4: Nghệ thuật sử dụng hàm ý
Câu 1 (Trang 79 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2):
a. Câu trả lời khéo léo của A Phủ: Gián tiếp thừa nhận mất bò nhưng gợi mở giá trị con hổ sẽ bắt được. Đây là cách dùng hàm ý tinh tế qua vi phạm phương châm về lượng.
b. Hàm ý - lớp nghĩa ẩn sau ngôn từ, được truyền tải khéo léo để người nghe tự suy luận.
Câu 2 (Trang 80 SGK):
a. "Tôi không phải cái kho" - hàm ý phủ nhận khả năng tài chính, vi phạm phương châm cách thức.
b. Lời Chí Phèo: Câu hỏi tu từ mang hàm ý đe dọa, yêu cầu dứt khoát.
Câu 3 (Trang 80 SGK):
a. Câu hỏi mang hàm ý nghi ngờ tài năng, được bộc lộ rõ ở lượt lời thứ hai.
b. Bà đồ dùng hàm ý để giữ thể diện, tránh nói thẳng sự thật phũ phàng.
Câu 4 (Trang 81 SGK):
Nghệ thuật tạo hàm ý đòi hỏi sự phối hợp linh hoạt nhiều phương thức ngôn ngữ. Đáp án: D
Bài 5: Nghệ thuật ẩn ngữ trong "Thực hành về hàm ý"
Nghệ Thuật Ngôn Từ: Tường Minh Và Hàm Ý
Nghĩa tường minh là lớp nghĩa hiển ngôn, được biểu đạt trực tiếp qua từ ngữ, không đòi hỏi sự suy diễn từ người tiếp nhận.
Hàm ý tựa như bóng hình sau câu chữ, là thông điệp được mã hóa khéo léo, đòi hỏi người nghe phải thông qua tình huống giao tiếp và văn cảnh để giải mã.
Phân Tích Tác Phẩm Điển Hình
1. Nghệ Thuật Ứng Biến Của A Phủ
"Tôi về lấy súng, thế nào cũng bắn được. Con hổ này to lắm"
• Lớp nghĩa ẩn: Khéo léo thừa nhận lỗi lầm đồng thời gợi mở giải pháp chuộc tội
• Phương thức: Cố ý vi phạm phương châm về lượng để tạo hàm ý sâu xa
2. Ngôn Ngữ Đa Tầng Trong Chí Phèo
"Tôi không phải cái kho"
• Ẩn dụ: Kho tàng → sự giàu có → từ chối yêu cầu tiền bạc
• Nghệ thuật: Vi phạm phương châm cách thức để tạo sắc thái biểu đạt
3. Truyện Cười Đầy Tầng Ý Nghĩa
"Ông lấy giấy khổ to mà viết có hơn không?"
• Hành động ngôn từ: Câu hỏi mang hàm ý khuyên nhủ và phê bình gián tiếp
• Tâm lý nhân vật: Cách nói giữ thể diện nhưng bộc lộ sự hoài nghi
Tổng Kết Nghệ Thuật
Để tạo hàm ý tinh tế, người viết có thể:
- Cố ý vi phạm các phương châm hội thoại
- Sử dụng linh hoạt các hành động nói gián tiếp
- Kết hợp khéo léo nhiều phương thức biểu đạt
Bài 6: Nghệ thuật giao tiếp qua ngôn từ hàm ẩn
1. Nghệ thuật ứng đối của A Phủ
"Tôi về lấy súng, thế nào cũng bắn được. Con hổ này to lắm"
• Chiến thuật ngôn ngữ: Lựa chọn thông tin thiếu-thừa khéo léo để vừa thừa nhận lỗi, vừa đề xuất giải pháp chuộc tội
• Nguyên tắc giao tiếp: Cố ý vi phạm phương châm về lượng để tạo hàm ý sâu xa
2. Ngôn từ đa tầng của Bá Kiến
"Chí Phèo đấy hở? Rồi làm ăn chứ cứ báo người ta mãi à?"
• Hành động ngôn từ: Câu hỏi mang sắc thái ra lệnh và cảnh báo
• Tâm lý nhân vật: Thể hiện thái độ khinh miệt qua cách nói gián tiếp
3. Truyện cười đa nghĩa
"Ông lấy giấy khổ to mà viết có hơn không?"
• Lớp nghĩa kép: Hình thức hỏi nhưng thực chất là lời khuyên châm biếm
• Nghệ thuật: Cách nói giữ thể diện nhưng bộc lộ sự hoài nghi về năng lực
Tổng kết nghệ thuật hàm ý
Để tạo hàm ý hiệu quả cần linh hoạt:
- Chọn lọc thông tin thiếu/thừa có chủ đích
- Sử dụng các hành động nói gián tiếp
- Kết hợp đa dạng phương thức biểu đạt
Bài 1: Khám phá thế giới hàm ý trong văn học
1. Nghệ thuật ứng đối của A Phủ
"Tôi về lấy súng, thế nào cũng bắn được"
• Chiến lược ngôn ngữ: Lựa chọn thông tin có chủ đích, vừa thừa nhận lỗi vừa gợi mở giải pháp
• Nguyên tắc: Cố ý vi phạm phương châm về lượng để tạo hàm ý sâu sắc
2. Ngôn từ đa tầng của Bá Kiến
"Tôi không phải cái kho"
• Ẩn dụ sâu sắc: Kho tàng → của cải → từ chối thẳng thừng
• Nghệ thuật: Vi phạm phương châm cách thức để tạo sắc thái biểu cảm
3. Truyện cười đầy tầng ý nghĩa
"Ông lấy giấy khổ to mà viết có hơn không?"
• Hành động ngôn từ: Hình thức hỏi nhưng thực chất là lời khuyên châm biếm
• Tâm lý nhân vật: Cách nói giữ thể diện nhưng bộc lộ sự hoài nghi
Tổng kết nghệ thuật
Để tạo hàm ý hiệu quả cần:
- Linh hoạt chọn lọc thông tin
- Sử dụng đa dạng hành động nói
- Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt
Bài 2: Nghệ thuật giao tiếp qua ngôn từ hàm ẩn
1. Nghệ thuật ứng biến của A Phủ
"Tôi về lấy súng, thế nào cũng bắn được"
• Chiến lược ngôn từ: Khéo léo lựa chọn thông tin thiếu-thừa để vừa thừa nhận lỗi, vừa đề xuất giải pháp
• Nguyên tắc: Cố ý vi phạm phương châm về lượng để tạo hàm ý sâu sắc
2. Ngôn từ đa nghĩa của Bá Kiến
"Tôi không phải cái kho"
• Ẩn dụ sâu sắc: Kho tàng → của cải → từ chối yêu cầu tiền bạc
• Nghệ thuật: Vi phạm phương châm cách thức để tạo sắc thái biểu cảm
3. Truyện cười đầy tầng ý
"Ông lấy giấy khổ to mà viết có hơn không?"
• Hành động ngôn từ: Hình thức hỏi nhưng thực chất là lời khuyên châm biếm
• Tâm lý nhân vật: Cách nói giữ thể diện nhưng bộc lộ sự hoài nghi
Tổng kết nghệ thuật hàm ý
Để tạo hàm ý hiệu quả cần:
- Chủ ý vi phạm phương châm hội thoại
- Sử dụng linh hoạt hành động nói gián tiếp
- Kết hợp đa dạng phương thức biểu đạt
Bài 3: Nghệ thuật giao tiếp qua lớp nghĩa ẩn
Tinh Hoa Ngôn Từ: Nghệ Thuật Hàm Ý
Bản chất hàm ý: Là thông điệp được mã hóa khéo léo, không bộc lộ trực tiếp mà ẩn sau lớp vỏ ngôn từ, đòi hỏi người nghe phải thông qua ngữ cảnh và phương châm hội thoại để giải mã.
Giá trị nghệ thuật:
- Tạo sức gợi mạnh mẽ, sâu sắc hơn lối nói thông thường
- Giữ gìn sự tế nhị và tôn trọng trong giao tiếp
- Làm cho lời văn thêm cô đọng, hàm súc
- Tạo khoảng trống cho sự đồng sáng tạo của người đọc
Phân Tích Tác Phẩm Điển Hình
1. Nghệ Thuật Ứng Đối Của A Phủ
"Tôi về lấy súng, thế nào cũng bắn được. Con hổ này to lắm"
• Chiến lược ngôn ngữ: Lựa chọn thông tin thiếu-thừa có chủ đích để vừa thừa nhận lỗi, vừa gợi mở giải pháp
• Nguyên tắc: Cố ý vi phạm phương châm về lượng để tạo hàm ý sâu sắc
2. Ngôn Từ Đa Tầng Của Bá Kiến
"Tôi không phải cái kho"
• Ẩn dụ sâu sắc: Kho tàng → của cải → từ chối yêu cầu tiền bạc
• Nghệ thuật: Vi phạm phương châm cách thức để tạo sắc thái biểu cảm
3. Truyện Cười Đầy Tầng Ý
"Ông lấy giấy khổ to mà viết có hơn không?"
• Hành động ngôn từ: Hình thức hỏi nhưng thực chất là lời khuyên châm biếm
• Tâm lý nhân vật: Cách nói giữ thể diện nhưng bộc lộ sự hoài nghi
Tổng Kết Nghệ Thuật
Để tạo hàm ý tinh tế, cần linh hoạt:
- Chủ ý vi phạm các phương châm hội thoại
- Sử dụng linh hoạt hành động nói gián tiếp
- Kết hợp đa dạng phương thức biểu đạt
- Ứng dụng tùy theo ngữ cảnh giao tiếp
Có thể bạn quan tâm
Top 10 ứng dụng chuyển ảnh thành anime được ưa chuộng nhất hiện nay
6 Phòng Tập Gym Đáng Trải Nghiệm Nhất Tại Bến Tre
Nếu bạn mong muốn sở hữu làn da khỏe đẹp, đừng bỏ qua phương pháp chải khô – một bí quyết chăm sóc da toàn diện.
Top 5 ứng dụng đo sáng giúp chụp ảnh đẹp chuẩn xác
Khám phá cách tính toán calo trong thực phẩm dễ dàng với ứng dụng Calories Tiếng Việt
