Cách giảm men gan hiệu quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Men gan, hay còn được gọi là Serum glutamate pyruvate transaminase (SGPT) hoặc Alanine aminotransferase (ALT), là một enzyme quan trọng trong gan, đóng vai trò thiết yếu trong quá trình sản xuất năng lượng. Enzyme này có mặt trong các mô như gan, cơ xương và tim, nhưng tập trung nhiều nhất ở gan. Khi gan bị tổn thương, SGPT sẽ rò rỉ vào máu. Mức SGPT bình thường dao động từ 7 đến 56 đơn vị/lít máu. Mức SGPT cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan hoặc do hoạt động thể chất cường độ cao. Nếu bạn thường xuyên lo lắng về mức SGPT cao, hãy điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống, hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để đưa mức SGPT về ngưỡng bình thường. Bắt đầu với Bước 1 dưới đây để giảm mức SGPT.

Các bước thực hiện

Thay đổi chế độ ăn uống

Tăng cường vitamin D. Tổn thương gan khiến SGPT rò rỉ vào máu. Theo nghiên cứu gần đây, vitamin D giúp ngăn ngừa tổn thương gan và giảm mức SGPT; những người tiêu thụ nhiều vitamin D ít có nguy cơ mắc bệnh gan hơn. Hãy bổ sung ít nhất một loại rau củ hoặc trái cây vào mỗi bữa ăn để đảm bảo lượng vitamin D cần thiết, giúp bảo vệ gan.

Nguồn thực phẩm giàu vitamin D bao gồm rau lá xanh, dầu gan cá tuyết, cá, ngũ cốc bổ sung vitamin D, hàu, trứng cá muối, đậu hũ, sữa đậu nành, sản phẩm từ sữa, trứng, nấm, táo và cam.

Xây dựng chế độ ăn giàu dinh dưỡng và rau củ. Thực phẩm hữu cơ giúp cân bằng chức năng gan, loại bỏ độc tố và tái tạo tế bào mới, ngăn ngừa rò rỉ SGPT vào máu. Những thực phẩm này giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất, ít chất béo, mang lại lợi ích toàn diện cho cơ thể. Ưu tiên thực phẩm tươi sống và tự chế biến, tránh xa thực phẩm chế biến sẵn làm mất chất dinh dưỡng.

Đa dạng hóa bữa ăn với nhiều màu sắc. Rau lá xanh, bông cải xanh, cà rốt, bí và trái cây tươi nên là nền tảng, kết hợp với các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, sản phẩm sữa ít béo và thịt nạc.

Hạn chế thực phẩm giàu chất béo. Thực phẩm nhiều dầu mỡ khiến gan hoạt động quá tải. Một lượng nhỏ chất béo trong gan là bình thường, nhưng nếu vượt quá 10%, bạn có nguy cơ mắc bệnh "gan nhiễm mỡ". Các tế bào nhiễm mỡ gây viêm và tổn thương mô gan, dẫn đến rò rỉ SGPT vào máu.

Tránh xa thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán, mỡ động vật, da heo, da gà, dầu dừa, phô mai, thực phẩm chế biến sẵn, xúc xích, thịt muối, đồ ăn vặt và nước ngọt có ga.

Giảm thiểu thực phẩm chứa nhiều muối hoặc natri. Lượng muối dư thừa trong cơ thể, đặc biệt ở gan, gây phù nề và tích nước, khiến gan khó lọc chất thải. Theo thời gian, tổn thương gan xảy ra, tạo điều kiện cho SGPT rò rỉ vào máu.

Tránh muối, bột ngọt, muối nở, nước tương, sốt salad, thịt muối, xúc xích, thực phẩm lên men và đồ chế biến sẵn. Hạn chế thêm muối vào món ăn.
Nấu ăn tại nhà để kiểm soát lượng muối. Mỗi người chỉ cần khoảng 2300mg (1 thìa cà phê) muối mỗi ngày.

Thay đổi lối sống

Ngừng sử dụng đồ uống có cồn. Rượu bia gây hại nghiêm trọng cho gan, theo thời gian có thể dẫn đến suy gan. Khi uống rượu, cồn đi thẳng vào máu và được lọc qua gan. Gan bị tổn thương càng nặng, lượng SGPT rò rỉ vào máu càng cao.

Rượu bia là nguyên nhân chính gây các bệnh gan như gan nhiễm mỡ, xơ gan và viêm gan. Hạn chế rượu bia giúp giảm thiểu tổn thương gan và lượng SGPT trong máu.

Duy trì thói quen tập thể dục hàng ngày. Các hoạt động đơn giản như đi bộ nhanh, chạy bộ hoặc bơi lội không chỉ cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giúp gan hoạt động hiệu quả hơn. Vận động thường xuyên giúp đào thải độc tố qua mồ hôi, đốt cháy mỡ thừa và duy trì vóc dáng cân đối. Tập thể dục thúc đẩy sự phát triển của mô cơ và các cơ quan nội tạng khỏe mạnh, bao gồm cả gan, giúp cơ thể luôn tràn đầy năng lượng. Gan ít phải xử lý độc tố sẽ có nhiều thời gian hơn để tái tạo tế bào.

Chỉ cần 30 phút tập thể dục mỗi ngày cũng có thể tạo nên sự khác biệt lớn cho sức khỏe gan. Độc tố được loại bỏ, gan sẽ không phải làm việc quá sức, từ đó ngăn ngừa tình trạng SGPT tăng cao.

Bỏ thuốc lá. Khói thuốc chứa nhiều chất độc hại như nicotine và amoniac. Khi tiếp xúc với những chất này, chúng sẽ thẩm thấu vào cơ thể, buộc gan phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ độc tố. Hãy tránh xa khói thuốc lá, kể cả việc hút thuốc thụ động, vì nó cũng gây hại tương tự.

Thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến mức SGPT mà còn gây hại cho tim, phổi, thận, da, tóc và móng. Nó cũng gây khó chịu cho những người xung quanh. Hãy từ bỏ thuốc lá vì sức khỏe của chính bạn và những người thân yêu.

Hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại. Môi trường ô nhiễm chứa đầy khói bụi, xăng dầu, amoniac và các hóa chất độc hại khác. Nếu bạn sống hoặc làm việc trong môi trường thường xuyên tiếp xúc với những chất này, hãy tìm cách giảm thiểu tối đa. Độc tố có thể thẩm thấu qua da và gây tổn thương gan, làm tăng mức SGPT.

Khi phải tiếp xúc với khói độc, hãy mặc quần áo dài tay, đeo khẩu trang và găng tay. Càng thận trọng, bạn càng bảo vệ được sức khỏe của mình, đặc biệt là về lâu dài.

Giảm cân nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì. Thừa cân có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, một trong những nguyên nhân chính gây tăng men gan. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm ra phương pháp giảm cân an toàn và hiệu quả, hoặc nhờ họ giới thiệu chuyên gia dinh dưỡng.

Đối với hầu hết mọi người, cách giảm cân an toàn và hiệu quả nhất là kết hợp tập thể dục đều đặn với chế độ ăn lành mạnh, ít thực phẩm chế biến sẵn. Hãy trao đổi với bác sĩ để có kế hoạch phù hợp và bền vững.

Tìm kiếm giải pháp điều trị y tế

Thực hiện xét nghiệm máu. Mức SGPT có thể được xác định thông qua xét nghiệm máu. Trong trường hợp tổn thương gan cấp tính, mức SGPT tăng nhanh do rò rỉ vào máu qua thành tế bào. Tuy nhiên, cần tìm hiểu nguyên nhân cụ thể vì mức SGPT cao có thể do hoạt động thể chất cường độ cao hoặc tập thể dục.

Mức SGPT tăng không phải lúc nào cũng khẳng định tổn thương gan. Cần kết hợp với các xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác.
Nguyên nhân tiềm ẩn như gan nhiễm mỡ không do rượu, bệnh tuyến giáp hoặc tập luyện quá sức cũng có thể gây tăng men gan nhẹ.

Ngừng sử dụng thuốc không kê đơn. Nếu gan đã bị tổn thương, việc dùng thuốc không kê đơn sẽ khiến gan phải làm việc nhiều hơn để chuyển hóa và lọc độc tố, gây thêm tổn hại. Chỉ nên sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Một số thuốc như kháng sinh và NSAID có thể làm tăng mức SGPT và SGOT. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để thay thế bằng thuốc an toàn hơn.
Đặc biệt cẩn trọng với thuốc chứa acetaminophen, thường có trong thuốc giảm đau và thuốc cảm cúm.

Cân nhắc sử dụng corticosteroid. Loại thuốc này giúp giảm hoạt động của hệ miễn dịch và giảm viêm bằng cách hạn chế sản sinh hóa chất gây viêm, từ đó bảo vệ mô tế bào. Corticosteroid có thể dùng dưới dạng uống hoặc tiêm tĩnh mạch, phổ biến nhất là Hydrocortisone, Prednisone và Fludrocortisone.

Khi tình trạng viêm giảm, tế bào gan bắt đầu tái tạo, giúp giảm giải phóng SGPT vào máu.
Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.

Sử dụng thuốc kháng virus. Gan có thể bị nhiễm virus, chẳng hạn như viêm gan. Sau khi xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ xác định loại virus và kê đơn thuốc kháng virus như Entecavir, Sofosbuvir hoặc Telaprevir.

Thuốc kháng virus giúp giảm nhiễm trùng, từ đó kích thích tái tạo tế bào gan và giảm giải phóng SGPT vào máu.

Thảo luận với bác sĩ về việc dùng interferon. Interferon là protein do cơ thể sản xuất để chống lại các tác nhân ngoại lai như virus, vi khuẩn hoặc tế bào ung thư. Thuốc này kích hoạt hệ miễn dịch, giúp tiêu diệt các tác nhân gây bệnh.

Khi nhiễm trùng được kiểm soát, tế bào gan bắt đầu tái tạo, giúp điều hòa mức SGPT và ngăn rò rỉ vào máu.
Interferon có thể gây tác dụng phụ như chóng mặt, rụng tóc, mệt mỏi và các triệu chứng giống cúm. Hãy trao đổi kỹ với bác sĩ về rủi ro trước khi sử dụng.

Cân nhắc sử dụng thực phẩm chức năng từ thảo dược. Kết hợp điều chỉnh lối sống với việc sử dụng thực phẩm chức năng có thể giúp giảm mức SGPT. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn sản phẩm phù hợp và an toàn. Một số thực phẩm chức năng đáng cân nhắc bao gồm:

Cây kế sữa. Kế sữa (Milk thistle) có khả năng bảo vệ và phục hồi tổn thương gan do hóa chất và thuốc độc hại. Sản phẩm thường có dạng viên từ 100mg đến 1000mg, với liều dùng tiêu chuẩn là 200mg, 2-3 lần mỗi ngày.
Inositol. Hỗ trợ gan phân giải chất béo, nhưng có thể gây đau bụng hoặc tiêu chảy. Sản phẩm có dạng viên 500mg và 1000mg, liều dùng khuyến nghị là 500mg, ba lần mỗi ngày.
Rễ ngưu bàng. Giúp thanh lọc gan và ngăn ngừa tổn thương thêm. Sản phẩm có dạng viên 500mg đến 1000mg, liều dùng khuyến nghị là 500mg, ba lần mỗi ngày.

Hiểu rõ mức SGPT mục tiêu. Mỗi phòng thí nghiệm có phạm vi tham chiếu khác nhau tùy thuộc vào phương pháp xét nghiệm, nhưng giá trị bình thường thường nằm trong khoảng 10-40 đơn vị quốc tế/lít máu.

Mức SGPT tăng cao (gấp hơn 15 lần giới hạn trên) thường liên quan đến viêm gan. Mức tăng vừa phải (5-15 lần) có thể do bỏng nặng, xơ gan, vàng da tắc mật hoặc khối u gan. Mức tăng nhẹ (dưới 5 lần) thường gặp trong viêm tụy, sốc, tăng bạch cầu đơn nhân hoặc nhồi máu cơ tim.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi