Cách ứng phó với người trịch thượng

Duy trì sự bình tĩnh. Khi giao tiếp với người trịch thượng, hãy cố gắng không để bản thân nổi nóng, vì điều đó có thể khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Trước khi phản hồi, hãy dừng lại một chút và hít thở sâu. Tự nhủ với bản thân những câu như 'Mình đang cố gắng giải quyết vấn đề, nhưng mình sẽ giữ bình tĩnh và tôn trọng đối phương'.

Hãy thẳng thắn và tự tin. Khi ai đó tỏ ra trịch thượng hoặc thậm chí thô lỗ với bạn, đừng ngần ngại lên tiếng bảo vệ bản thân. Hãy cho họ biết rằng bạn cảm thấy bị xúc phạm và thái độ kiêu căng đó là không thể chấp nhận. Sự thẳng thắn là chìa khóa để giải quyết tình huống này. Nếu không, đối phương có thể không nhận ra rằng họ đang cư xử thiếu tôn trọng.

Chú ý đến ngữ điệu của bạn. Sự kiêu căng thường thể hiện qua giọng nói. Đôi khi, cách nói quan trọng hơn cả nội dung. Hãy cẩn thận để không đáp lại sự trịch thượng bằng thái độ tương tự. Tránh dùng giọng điệu mỉa mai, cáu kỉnh hoặc cao giọng, vì điều đó chỉ làm tình hình thêm căng thẳng.

Áp dụng lối giao tiếp tích cực. Để đối phó với người khó tính, hãy chọn lọc từ ngữ một cách khéo léo. Tránh những câu nói mang tính phòng thủ, vì chúng có thể khiến đối phương thêm trịch thượng và làm mất cơ hội giải quyết vấn đề. Thay vào đó, hãy chuyển hóa những câu nói tiêu cực thành những lời mang tính xây dựng. Ví dụ:

• Khi ai đó nói với bạn một cách kiêu ngạo, “Nếu tôi là bạn, tôi đã thành công hơn rồi.”
• Thay vì đáp lại một cách giận dữ, “Anh sai rồi! Đừng can thiệp vào cuộc đời tôi.”
• Hãy thử nói một cách hiệu quả hơn, “Tôi hiểu quan điểm của anh. Nhưng mọi chuyện không đơn giản như vậy…”

Xác định rõ mối quan hệ của bạn với đối phương. Nếu bạn thường xuyên phải đối mặt với một người có thói quen trịch thượng, hãy dừng lại và suy nghĩ về mối quan hệ giữa hai người. Dựa trên mối quan hệ đó, hãy tìm hiểu nguyên nhân sâu xa dẫn đến thái độ của họ. Khi hiểu rõ hơn, bạn sẽ có cách giao tiếp hiệu quả hơn.

• Ví dụ, nếu bạn cảm thấy mình đang mắc nợ người đó, áp lực này có thể khiến bạn cảm thấy bị coi thường. Hãy giải quyết món nợ hoặc thẳng thắn chia sẻ cảm xúc của mình.

Nhận diện dấu hiệu thao túng cảm xúc. Đôi khi, sự trịch thượng được sử dụng như một công cụ để kiểm soát người khác. Nếu người yêu hoặc bạn bè của bạn thường xuyên hạ thấp bạn, có thể họ đang sợ mất bạn. Những lời nói kiêu căng có thể chỉ là cách để khiến bạn cảm thấy nhỏ bé và phụ thuộc vào họ. Nếu nhận thấy hành vi này, hãy trò chuyện một cách bình tĩnh và thẳng thắn để giải quyết vấn đề.

Gật đầu và mỉm cười nếu mọi cách khác không hiệu quả. Đôi khi, cách đơn giản nhất để đối phó với người trịch thượng là lờ đi. Nếu bạn có thể chịu đựng được những lời nói kiêu căng trong chốc lát để thoát khỏi tình huống, hãy cố gắng kiềm chế và tránh gặp lại người đó trong tương lai.

Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp khi cần. Nếu những lời nói coi thường của ai đó đang làm tổn hại nghiêm trọng đến mối quan hệ mà bạn trân quý, đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ. Ví dụ, các chuyên gia tư vấn hôn nhân và gia đình được đào tạo để giải quyết những mối quan hệ rạn nứt một cách hiệu quả.

Nhận diện hành vi trịch thượng. Những biểu hiện như la hét, quát mắng, hoặc đưa ra những nhận xét coi thường là dấu hiệu rõ ràng của thái độ kiêu căng. Tuy nhiên, trong môi trường công sở, sự trịch thượng đôi khi được thể hiện một cách tinh vi hơn, như nói xấu sau lưng hoặc dùng lời lẽ châm biếm. Hãy nhận biết và chỉ ra những hành vi này. Bạn cũng có thể ngăn chặn chúng bằng cách tạo ra một môi trường làm việc không khoan nhượng với việc đàm tiếu hay chế giễu đồng nghiệp.

Lờ đi và bỏ qua. Nếu ai đó thốt ra một lời trịch thượng nhưng đó không phải là thói quen của họ, cách tốt nhất có thể là lờ đi. Ai cũng có lúc lỡ lời, hoặc trải qua một ngày tồi tệ, hoặc vô tình làm tổn thương người khác. Nếu lời nói đó chỉ xảy ra một lần, hãy cố gắng tha thứ và bỏ qua.

Chuyển hóa thái độ trịch thượng. Đôi khi, bạn có thể biến sự kiêu căng của người khác thành cơ hội. Nếu một đồng nghiệp tỏ ra hiểu biết hơn bạn, hãy khéo léo dẫn dắt cuộc trò chuyện để biến điều đó thành lợi thế. Thử nói những câu như:

• “Anh có thể giải thích rõ hơn cho tôi được không?”
• “Theo anh, chúng ta nên xử lý thế nào?”
• “Có lẽ anh là người phù hợp nhất để giải quyết việc này.”

Tìm kiếm sự hỗ trợ. Nếu bạn phải đối mặt với một đồng nghiệp luôn tỏ ra kiêu ngạo, hãy trao đổi với quản lý về hành vi này. Thu thập bằng chứng như các email hoặc tài liệu liên quan. Nếu người đó chính là quản lý, tình huống có thể phức tạp hơn, nhưng bạn vẫn có thể tìm sự ủng hộ từ những đồng nghiệp khác đang gặp vấn đề tương tự.

Thiết lập cuộc đối thoại trực tiếp. Để giải quyết hiệu quả hơn với đồng nghiệp hoặc quản lý trịch thượng, hãy đề nghị một buổi gặp riêng. Nếu không muốn tiết lộ trước chủ đề, hãy nêu lý do chung chung như “thảo luận về cách giao tiếp trong công việc”.

• Bạn cũng có thể mời quản lý tham gia với vai trò trung gian hòa giải.

Lên tiếng một cách thẳng thắn. Nếu thái độ kiêu căng của đồng nghiệp ảnh hưởng đến công việc của bạn, hãy mạnh dạn nói ra. Giữ thái độ lịch sự nhưng kiên quyết, chẳng hạn: “Tôi đánh giá cao kinh nghiệm của anh, nhưng đôi khi tôi cảm thấy khó hỏi ý kiến vì anh tỏ ra không tôn trọng khi tôi không biết điều gì đó. Tôi cảm thấy như bị coi thường.”

Kiềm chế sự tức giận. Nếu đồng nghiệp phản ứng bằng thái độ trịch thượng hơn, hãy kiềm chế cảm xúc và không trả đũa. Dừng lại, hít thở sâu, lấy lại bình tĩnh và đánh giá tình hình trước khi tiếp tục.

Tránh những cử chỉ mang tính phán xét. Giao tiếp không lời đóng vai trò quan trọng, đặc biệt khi giải quyết xung đột. Khi trao đổi với đồng nghiệp về thái độ trịch thượng, hãy chú ý đến ngôn ngữ cơ thể. Tránh những hành động như:

• Chỉ tay
• Trợn mắt
• Khoanh tay trước ngực
• Tiến sát vào mặt người khác
• Đứng dậy và chồm về phía họ khi họ đang ngồi

Cố gắng đặt mình vào vị trí của người khác. Đôi khi, người ta tỏ ra trịch thượng mà không nhận thức được. Hãy cố gắng vượt qua cảm xúc cá nhân và hiểu cách nhìn nhận của đồng nghiệp.

• Khuyến khích đồng nghiệp chia sẻ suy nghĩ hoặc cảm xúc của họ khi nói điều mà bạn cho là trịch thượng.
• Thể hiện sự tôn trọng bằng những câu như “Anh có thể chia sẻ thêm về cách nhìn của mình không?”

Đánh giá lại cách điều chỉnh hành vi. Sau cuộc thảo luận, hãy đề nghị quản lý lập một biên bản ghi lại các gợi ý để xử lý và tránh hành vi trịch thượng. Biên bản này có thể trở thành hướng dẫn cho những cá nhân có xung đột hoặc được sử dụng như quy định về ngôn ngữ và hành vi cần tránh tại nơi làm việc.