Hướng dẫn chi tiết cách vẽ biểu đồ hình tròn

25/02/2025

Nội dung bài viết

Biểu đồ hình tròn là công cụ hữu ích để so sánh và thể hiện dữ liệu thống kê một cách trực quan. Với hình dáng tròn trịa, biểu đồ được chia thành các phần nhỏ như những lát bánh, giúp biểu thị tỷ lệ phần trăm một cách rõ ràng. Bạn có thể vẽ biểu đồ thủ công bằng compa, bút chì, và màu vẽ, hoặc sử dụng phần mềm như Word hoặc các công cụ trực tuyến miễn phí để tạo biểu đồ chuyên nghiệp hơn.

Các bước thực hiện

Thực hiện tính toán số liệu thống kê

Liệt kê và sắp xếp dữ liệu từ cao đến thấp. Bắt đầu với giá trị lớn nhất trong tập dữ liệu của bạn, viết nó ở hàng đầu tiên. Tiếp theo, ghi giá trị lớn thứ hai ngay bên dưới, và cứ tiếp tục như vậy để tạo thành một cột dữ liệu rõ ràng.

Để đơn giản hóa, hãy làm tròn các số thập phân nếu có thể. Ví dụ, làm tròn 20,4 thành 20 hoặc 5,8 thành 6. Điều này giúp việc tính toán dễ dàng hơn mà không ảnh hưởng nhiều đến kết quả cuối cùng.
Ví dụ, nếu bạn đang vẽ biểu đồ về số lượng vật nuôi trong trang trại, bạn có thể liệt kê 24 con bò ở trên cùng, tiếp theo là 20 con lợn, và 6 con gà.

Gắn nhãn rõ ràng cho từng số liệu để tránh nhầm lẫn. Bạn có thể sử dụng biểu tượng hoặc ghi chú ngắn gọn để mô tả từng loại dữ liệu trong biểu đồ hình tròn. Đặt nhãn ngay cạnh các số tương ứng để dễ dàng theo dõi.

Ví dụ, ghi "bò" cạnh 24, "lợn" cạnh 20, và "gà" cạnh 6. Bạn cũng có thể dùng hình vẽ nhỏ hoặc viết tắt như "B", "L", "G" để tiết kiệm không gian.

Tính tổng các số liệu để xác định mẫu số. Kẻ một đường ngang dưới cột dữ liệu và cộng tất cả các số lại. Tổng này sẽ là mẫu số, dùng để chia từng số liệu thành tỷ lệ phần trăm.

Mẫu số là số nằm dưới trong phép chia phân số. Bạn sẽ chia từng số liệu cho mẫu số để có số thập phân, sau đó nhân với 360 để xác định góc của từng phần trong biểu đồ hình tròn.
Ví dụ, với dữ liệu vật nuôi, cộng 24, 20, và 6 để được tổng là 50.

Chia từng số liệu cho mẫu số để có số thập phân. Sử dụng máy tính để chia từng số liệu cho mẫu số. Kết quả là các số thập phân nhỏ hơn 1, thể hiện tỷ lệ phần trăm của từng phần.

Nếu kết quả lớn hơn 1, bạn đã tính sai. Mỗi kết quả phải là số thập phân nhỏ hơn 1.
Ví dụ, với dữ liệu vật nuôi, 24/50 = 0,48 (bò), 20/50 = 0,4 (lợn), và 6/50 = 0,12 (gà).

Lời khuyên: Số thập phân có thể được hiểu như tỷ lệ phần trăm. Ví dụ, 0,44 tương đương 44%. Điều này giúp bạn hình dung rõ hơn về tỷ lệ của từng phần trong biểu đồ. Nếu không cần độ chính xác cao, bạn có thể dừng lại ở bước này và phác thảo biểu đồ dựa trên các tỷ lệ này.

Nhân số thập phân với 360 để xác định góc của từng phần trong biểu đồ. Sử dụng máy tính để nhân từng số thập phân với 360. Kết quả sẽ cho bạn góc cần thiết để vẽ từng lát cắt trong biểu đồ hình tròn.

Bạn có thể làm tròn số để dễ dàng hơn trong việc vẽ biểu đồ. Ví dụ, làm tròn 56,6 lên 57 hoặc 43,2 xuống 43.
Ví dụ, với dữ liệu vật nuôi: 0,48 x 360 = 172,8 (bò), 0,4 x 360 = 144 (lợn), và 0,12 x 360 = 43,2 (gà). Làm tròn 172,8 lên 173 và 43,2 xuống 43.

Kiểm tra tổng các góc để đảm bảo độ chính xác. Cộng tất cả các góc đã tính toán lại với nhau. Nếu tổng bằng 360, bạn đã thực hiện đúng. Nếu tổng là 361 hoặc 359, có thể do làm tròn số chưa chính xác. Nếu kết quả sai lệch lớn, hãy kiểm tra lại các bước tính toán.

Ví dụ, 173 + 144 + 43 = 360, điều này cho thấy các góc tạo thành một hình tròn hoàn chỉnh.

Bắt đầu vẽ biểu đồ hình tròn

Sử dụng compa để vẽ hình tròn chính xác. Gắn bút chì vào compa và đặt đầu nhọn tại tâm hình tròn. Xoay bút chì quanh tâm để tạo thành hình tròn hoàn hảo.

Nếu không có compa, bạn có thể dùng vật hình tròn như nắp chai hoặc vung nồi để vẽ phác thảo.
Bút mực có thể dùng nhưng hãy cẩn thận vì không thể sửa lỗi nếu vẽ sai.

Lời khuyên: Kích thước hình tròn không ảnh hưởng đến tỷ lệ các phần. Bạn chỉ cần đảm bảo các góc được tính toán chính xác để biểu đồ phản ánh đúng dữ liệu.

Vẽ bán kính từ tâm ra cạnh hình tròn. Giữ nguyên đầu nhọn của compa và kéo bút chì từ tâm ra cạnh để tạo bán kính. Bạn có thể vẽ bán kính theo hướng dọc (12 hoặc 6 giờ) hoặc ngang (9 hoặc 3 giờ) tùy theo hướng bạn muốn chia biểu đồ.

Đường bán kính này sẽ là điểm bắt đầu để chia các phần trong biểu đồ hình tròn.

Sử dụng thước đo độ để căn chỉnh bán kính. Đặt lỗ nhỏ ở cạnh dưới thước đo độ trùng với tâm hình tròn. Căn chỉnh đường thẳng từ vị trí 90 độ trên thước để tạo góc vuông chính xác.

Lỗ nhỏ này, còn gọi là tâm ngắm, giúp bạn dễ dàng xác định góc 90 độ một cách chính xác.

Vẽ từng lát cắt bằng cách dịch chuyển thước đo độ. Giữ tâm ngắm trùng với tâm hình tròn và bắt đầu vẽ từ góc 90 độ. Tính toán góc cho từng phần dữ liệu và đánh dấu trên thước đo độ. Vẽ đường thẳng từ điểm đánh dấu đến tâm hình tròn.

Ví dụ, với dữ liệu vật nuôi, bắt đầu từ 90 độ, cộng thêm 144 độ để được 234 độ. Đánh dấu và vẽ đường thẳng. Tiếp tục với các phần còn lại.
Bạn có thể bỏ qua bước cộng 90 độ nếu sử dụng cạnh dưới của thước, nhưng cách này dễ gây sai sót.

Tô màu và thêm chú thích cho biểu đồ. Sử dụng màu sắc khác nhau để phân biệt từng phần trong biểu đồ. Thêm chú thích để giải thích ý nghĩa của từng màu sắc hoặc họa tiết.

Bạn có thể dùng bút đánh dấu màu đen để làm nổi bật các đường viền hoặc sử dụng họa tiết như đốm lông bò để minh họa.

Tạo biểu đồ hình tròn trên máy tính

Tạo biểu đồ hình tròn trong Excel bằng công cụ biểu đồ. Nhập nhãn dữ liệu vào cột bên trái và giá trị tương ứng vào cột bên phải. Chọn cả nhãn và dữ liệu, sau đó nhấp vào biểu tượng biểu đồ và chọn "Biểu đồ hình tròn".

Thứ tự nhập dữ liệu sẽ quyết định thứ tự hiển thị trên biểu đồ, đặc biệt quan trọng nếu biểu đồ có tính tuần tự.

Sử dụng nút biểu đồ trong Word để tạo biểu đồ hình tròn. Trong Microsoft Word, chọn thẻ “Chèn” và nhấp vào biểu tượng “Biểu đồ”. Chọn loại biểu đồ hình tròn từ danh sách và tùy chỉnh dữ liệu, nhãn và tiêu đề theo nhu cầu của bạn.

Bạn có thể chỉnh sửa nhãn, tiêu đề và dữ liệu trực tiếp trên biểu đồ. Biểu đồ tạo trong Word có thể dễ dàng sao chép và dán vào PowerPoint hoặc các ứng dụng khác.

Tạo biểu đồ hình tròn trực tuyến nếu không có Word hoặc Excel. Các trang web như Meta-Chart và Online Chart Tool cho phép bạn nhập dữ liệu và tạo biểu đồ hình tròn miễn phí. Bạn có thể tùy chỉnh thiết kế, màu sắc và nhập dữ liệu riêng.