30 bài thơ trong sách giáo khoa xưa gợi nhớ tuổi thơ thế hệ 8x, 9x

Im bặt tiếng ve sầu kêu rả rích

Ve mỏi mệt vì nắng hạ chói chang

Chỉ còn nghe tiếng mẹ hát dịu dàng

À ơi ru, võng đưa khe khẽ hát

Lời ru mang theo làn gió thu mát

Tay mẹ đưa đều, gió mẹ trao về

Những vì sao thức ngoài trời kia

Sao bằng mẹ thao thức vì con trẻ

Đêm nay con ngủ say không mộng mị

Mẹ là gió trời ru mãi không thôi.

(Trần Quốc Minh - 1972)

Trường em rực rỡ mái hồng

Vươn lên kiêu hãnh giữa đồng lúa xanh

Gió về lúa hát rì rào

Vẫy chào bước trẻ nôn nao tới trường

(Nguyễn Bùi Vợi)

Lớp Một ơi! Lớp Một yêu dấu!

Nơi đón em những ngày đầu tiên ấy

Giờ phút chia xa lòng bồi hồi quá

Gửi lời chào em bước tiếp đường dài

Chào bảng đen, cửa sổ thân thương

Chào ghế nhỏ nơi em ngồi mỗi sáng

Tất cả ở lại trong niềm lưu luyến

Đón các em thơ tiếp bước tương lai

Cô giáo hiền ơi! Người mẹ thứ hai

Dẫu xa cách nhưng lời cô vẫn mãi

Là hành trang theo em đi suốt đời

Như tình yêu cô trao trọn đôi tay

Lớp Một ơi! Lớp Một yêu dấu!

Nơi đón em những ngày đầu tiên ấy

Giờ phút chia xa lòng bồi hồi quá

Gửi lời chào em bước tiếp đường dài

(Tác giả: Hữu Tưởng)

Mỗi sớm mai em đến lớp

Đã thấy cô đứng đón chờ

'Chào cô ạ!' lời thơm thảo

Cô mỉm cười ấm nắng sơ

Cô dìu dắt từng nét chữ

Hương nhài thoảng gió bay qua

Nắng vàng e ấp cửa lớp

Dõi theo trang vở học trò

Lời cô giảng ngọt ngào quá

Ấm từng trang giấy thơm hương

Em nâng niu từng điểm mười

Như bông hoa cô trao tặng

(Tác giả: Nguyễn Xuân Sanh)

Làm anh đâu dễ dàng đâu

Chẳng phải trò đùa qua loa mà thành

Với em gái nhỏ xinh xinh

Phải làm người lớn thật tình, thật nghiêm

Em khóc, anh phải vỗ về

Em ngã, anh đỡ nhẹ nhàng lên ngay

Quà ngon mẹ mới mua về

Phần em nhiều hơn, anh để hết lòng

Đồ chơi đẹp nhất nhà

Anh luôn nhường nhịn em mà vui tươi

Làm anh khó nhọc thật đấy

Nhưng vui biết mấy khi yêu em nhiều

Ai thương em bé chân thành

Thì làm anh giỏi dễ dàng thôi mà

(Phan Thị Thanh Nhàn)

Mèo con ủ rũ chiều nay

Ngày mai phải tới trường ngay rồi mà

Vội tìm cớ để ở nhà

"Đuôi con đau quá, xin bà cho nghỉ!"

Cừu liền cất tiếng nghiêm nghị

"Ta chữa cho lành, nhưng mà phải cắt"

Mèo nghe hốt hoảng thật thà

"Cắt đuôi ư? Thôi con đi học liền!

Đừng cắt đuôi quý báu hiền

Con xin đến lớp ngay liền bây giờ!"

(P. Vô-Rôn-Cô)

Lông vàng óng ả như tơ

Đôi mắt lấp lánh tựa bờ sao khuya

Gà ơi! Đáng yêu quá đi

Trong lòng ta thấy say mê lạ thường!

Mẹ gà dang rộng đôi cánh

Ấp ủ đàn con dưới bóng hiền từ

Mắt mẹ cảnh giác từng giờ

Ngóng trông diều quạ đợi chờ hại con

Giờ đây yên ổn an toàn

Mẹ gà dẫn bước lên hàng đầu tiên

Đàn con bé bỏng triền miên

Líu lo theo mẹ khắp triền sân quê

Ôi đàn con đẹp say mê

Những hòn bông nhỏ chạy về phía mẹ

Lăn tròn trên cỏ xanh mềm

Như những trái bóng êm đềm sớm mai

Vườn trưa gió thổi lao xao

Bướm vàng nhảy múa xôn xao cánh mềm

Quanh chân mẹ ấm êm đềm

Là rừng chân nhỏ bên thềm yêu thương

(Trích Phạm Hổ)

Nhịp nhàng võng đưa

Trưa hè yên ả

Ru bé vào giấc

Bóng cây tròn xoe

Bé ngủ say mê

Giấc tròn thơ thới

Ôi chiếc võng ơi

Thức hoài không nghỉ...

(Định Hải)

Tên gọi Tí xíu

Nhưng chẳng nhỏ nhoi

Biết hái rau tươi

Mang về nuôi lợn

Biết nấu cơm ngon

Hai bữa đầy đủ

Còn nhờ ông giúp

Chọn tre cật già

Tí ngồi tỉ mẩn

Vót mười mũi chông

Gửi tới biên cương

Chống quân xâm lược

(Ngô Văn Phú)

Ông đau chân nặng
Vết sưng đỏ tấy
Bước đi chống gậy
Khập khiễng từng bước
Lên thềm khó nhọc
Nhấc chân đau đớn
Mặt ông nhăn nhó
Việt đang nô đùa
Vội chạy đến ngay
Âu yếm nói nhanh:
"Ông vịn vai cháu
Cháu đỡ ông lên"
Ông bước nhẹ nhàng
Lòng tràn hạnh phúc
Quẳng gậy xuống đất
Quên hết đớn đau
Ôm cháu vào lòng
Xoa đầu khen ngợi:
"Bé mà khỏe thế
Vì biết thương ông!"

(Tú Mỡ)

Đôi tay cô giáo
Bện tóc em gài
Về nhà mẹ khen
Tay cô khéo lắm!

Đôi tay cô giáo
Khâu áo cho em
Như tay người chị
Như tay mẹ hiền.

Cô nắm bàn tay
Uốn từng nét chữ
Trang vở thẳng hàng
Chữ em thêm đẹp.

Hai bàn tay cô
Dạy em múa mềm
Hai bàn tay cô
Dạy em đan khéo.

Cô dìu bước em
Trên đường tới lớp
Đường đẹp quê hương
Đường dài Tổ quốc.

Cô bước em theo
Cây xanh đôi lối
Bình minh tỏa sáng
Đẹp mãi tay cô...

(Định Hải)

Tặng cháu yêu quyển vở này
Gửi gắm tình thương dạt dào trong tim
Cháu ơi hãy học chăm chỉ
Mai sau góp sức dựng xây quê nhà

(1944 - Hồ Chí Minh)

Hương rừng thơm ngát đồi hoang,
Suối trong róc rách dịu dàng hát ca,
Cọ xoè ô nắng mượt mà,
Che đường em bước đi qua dịu dàng.

Hôm qua mẹ dắt tay sang,
Hôm nay mẹ vắng, một mình em đi.
Đường xa chim hót líu lo,
Suối reo như tiếng mẹ ru ngày nào.

Ngôi trường nhỏ giữa rừng sâu,
Cô giáo trẻ dạy bài ca ngọt ngào.
Mũ rơm thơm nắng ban mai,
Hương cốm quyện hương rừng bay theo em.

(Hoàng Minh Chính)

Hạt gạo quê mình ngọt ngào phù sa,
Mang hương sen thơm hồ nước đầy tràn,
Lời mẹ hát ngọt bùi cay đắng,
Thấm từng hạt nhỏ giữa đời thường.

Hạt gạo quê mình trải bão giông,
Mồ hôi mẹ rơi giữa trưa hè nắng cháy,
Cua bò lên bờ, cá chết ngất,
Mẹ vẫn lội đồng cấy từng cây.

Hạt gạo quê mình năm tháng chiến tranh,
Vẫn trĩu bông vàng giữa đạn bom,
Bát cơm hậu phương thơm hương lúa,
Gửi ra tiền tuyến ấm lòng chiến sĩ.

Hạt gạo quê mình có công bao người,
Sớm hôm chống hạn, trưa bắt sâu,
Chiều về gánh phân quang gánh,
Cho hạt vàng thơm mãi muôn đời.

(Trần Đăng Khoa)

Tổ ong treo lơ lửng cành cao
Đầy ắp mật ngọt, ngon sao ngọt ngào
Cáo già mon men trèo lén bước
Tham lam muốn chiếm đoạt ngay

Ong thấy liền kéo đến vây quanh
Cùng nhau đoàn kết chống gian tà
Châm đầu, chích mắt cáo già
Cáo đau nhảy xuống vội vàng bỏ đi

Ong kia yêu giống mến nòi
Đồng tâm hiệp lực bảo vệ tổ nhà

(Bác Hồ)

Nhà em ơi, sao mà đáng yêu
Hàng xoan trước ngõ khoe sắc thắm
Từng chùm hoa nở như mây trắng
Đung đưa trong gió thật dịu dàng

Em yêu sao tiếng chim hót vang
Lảnh lót đầu hồi ngân nga mãi
Mái rạ vàng tươi hương thơm ngát
Sân đầy rơm mới phơi nắng vàng

Em yêu ngôi nhà giản dị quá
Tre gỗ mộc mạc chất quê hương
Như yêu đất nước mình tươi đẹp
Bốn mùa chim hót khúc yêu thương

(Tô Hà)

Chích choè ơi, chim đừng ca nữa
Bà em mệt, giấc ngủ đang về
Hãy lặng im cho bà nghỉ ngơi
Để bà chìm vào giấc say

Bàn tay nhỏ vẫy quạt nhẹ nhàng
Nắng chiều buông như đang thầm thì
Căn nhà vắng lặng im tiếng động
Chén bát nằm yên trên kệ

Đôi mắt hiền khép lại dịu êm
Hoa trong vườn lặng lẽ tỏa hương
Bà mơ thấy bàn tay bé nhỏ
Quạt đưa hương thơm ngát trời

(Thạch Quỳ)

Cây bút chì đủ sắc màu
Em gọt hai đầu, thử vẽ đôi nơi
Xanh tươi cánh lúa đồng phơi
Đỏ tươi mái ngói, nắng trời bình minh

Em vẽ làng xóm thân thương
Tre xanh rì rào, sông uốn quanh làng
Bầu trời xanh ngát mênh mang
Ước mơ xanh biếc, dịu dàng tuổi thơ

Quay sang màu đỏ rực hồng
Vẽ ngôi nhà nhỏ mái cong nắng chiều
Trường em đỏ thắm sớm chiều
Cây gạo đầu ngõ nở điều lửa hoa

Ô kìa mặt trời lên rồi
Đỏ chót chân trời, cờ bay giữa không
Chị ơi tranh đẹp lạ lùng
Quê hương em đó, ngát lừng sắc hương

(Định Hải)

Các anh về bước chân rộn ràng
Xóm nhỏ vui tươi, nắng tràn ngõ quê
Trẻ con hớn hở chạy theo về
Mẹ già mừng rỡ áo the vẫy chào

Làng tôi nghèo mái lá đơn sơ
Nhưng tấm lòng rộng như bờ như sông
Nồi cơm dở bát nước chè xanh
Ngồi bên kể chuyện rừng xanh những ngày

Các anh về mang nắng về theo
Xua tan giá lạnh những chiều mưa bay
Tình quân dân ấm áp vơi đầy
Như trăng như nắng như cây với rừng

(Hoàng Trung Thông)

Thu về trong nắng vàng tươi
Hoa cúc nở rộ ngàn mắt cười
Ngước nhìn trời cao xanh biếc
Gửi hương theo gió chơi vơi

Thu về với sắc cốm xanh
Hương sen quyện lá dịu lành
Thơm từng hơi thở đất trời
Ngọt ngào như tiếng mẹ cười

Thu về đêm hội trăng rằm
Lồng đèn tỏa sáng đường làng
Chị Hằng mỉm cười e ấp
Theo bước trẻ nhỏ rộn ràng

Thu về bên mái trường xưa
Thầy cô bè bạn đón chờ
Trang vở mới thơm mùi giấy
Em bước vào thu ước mơ

(Quang Huy)

Mẹ ơi, cô dạy rằng:
Đôi tay luôn sạch sẽ
Nếu tay mà vấy bẩn
Sách vở cũng lấm lem

Mẹ ơi, cô dạy rằng:
Đừng bao giờ cãi nhau
Miệng xinh luôn nói điều
Ngọt ngào và tử tế

(Phạm Hổ)

Cây khế đầu ngõ
Xoè tán mát rượi
Cành nghiêng nhẹ nhàng
Như đang dòm ngó
Xem em cần mẫn
Nắn nót từng dòng

Chữ em đẹp quá
Rõ ràng, ngay ngắn
Thẳng hàng lối tăm
Cả trang sáng bừng

(Võ Quảng)

Em giở tờ lịch cũ
Hỏi ngày qua đi đâu?
Bố cười xoa đầu bảo
Ngày qua chẳng xa đâu

Ngày qua còn lưu lại
Trong nụ hồng xinh tươi
Mỗi ngày thêm lớn mãi
Chờ ngày khoe sắc hương

Ngày qua còn lưu lại
Trong hạt lúa đồng quê
Cánh đồng vàng trĩu hạt
Mong chờ ngày gặt hái

Ngày qua còn lưu lại
Trong trang vở học trò
Chăm chỉ từng ngày ấy
Là ngày qua sống mãi

Kiến tìm được mồi ngon
Liền tha về chung tổ
Chất đầy kho lương thực
Cùng nhau hưởng ngọt bùi

Từ kiến thợ đến vua
Đều chung lòng một dạ
Không thấy kiến nào cả
Sống tách biệt riêng lẻ

(Nam Hương)

Hòn đá to nặng trĩu vai
Một người nhấc chẳng nổi ngay được nào
Hòn đá vững chãi biết bao
Vài người hợp sức vẫn không chuyển rời

Hòn đá khổng lồ giữa đời
Nhiều người chung sức nhấc lên dễ dàng
Biết cùng chung sức đồng lòng
Việc chi khó mấy cũng thành công ngay

Đánh đuổi giặc Pháp, Nhật này
Giành lại tự do việc lớn khó thay
Nếu ta biết sống một lòng
Thì công việc ấy ắt thành vinh quang

(Hồ Chí Minh)

Ong làm mật quý hoa thơm
Cá bơi yêu nước, chim yêu trời xanh
Con người muốn sống thanh bình
Phải yêu đồng chí, nghĩa tình anh em

Một sao đêm vẫn tối đen
Một cây lúa chín chưa nên mùa vàng
Một người đâu phải thế gian?
Như than lửa tắt, cô đơn cuối trời!

(Tố Hữu)

Như chú chim gõ kiến nhỏ
Bám trên thân tre thẳng tắp
Ôi chú thợ điện tài ba
Đu mình khéo léo biết bao

Bộ quần áo xanh biếc màu
Như màu xanh của lá cây
Bàn tay chú thật rắn chắc
Uốn cong chiếc kìm dễ dàng

Hoa sứ trắng ngần điểm tô
Trên đôi vai cột điện sừng sững
Những sợi dây từ mặt đất
Vươn lên cao ngất trời xanh

Em đứng ngắm nhìn say mê
Quên cả thời gian trôi qua...

(Vương Trọng)

Quyển vở mới mở ra
Trắng tinh từng trang giấy
Những dòng kẻ thẳng tắp
Như chúng em xếp hàng

Lật từng trang giấy mới
Mát lạnh dưới tay em
Thơm nức mùi giấy trắng
Gọi bàn tay bé ngoan

Ôi quyển vở thân yêu
Em sẽ giữ gìn cẩn thận
Nét chữ đẹp nết người
Là niềm tự hào học trò

(Quang Huy, Tiếng Việt 2, tập 1)

Trống trường em nằm im
Suốt ba tháng hè dài
Trống trầm ngâm suy nghĩ
Buồn không hả bạn ơi?

Khi chúng em vắng mặt
Chỉ còn tiếng ve ngân
Trống nghiêng đầu lặng lẽ
Trên giá đỡ cô đơn

Kìa! Trống reo vang động
Tùng tùng! Rộn rã ghê!
Chào năm học mới đến
Vui như ngày hội quê

(Thanh Hào, trích Tiếng Việt lớp 2, tập 1)

Cậu bé dáng nhỏ nhắn
Chiếc xắc cốt xinh xinh
Bước chân nhanh thoăn thoắt
Ánh mắt sáng long lanh

Chiếc mũ ca-lô lệch
Miệng huýt sáo ngân vang
Như chim chích nhảy nhót
Trên con đường vàng sang

Xông pha nơi chiến trận
Đạn bay vèo không sờn
Thư "Thượng khẩn" trong tay
Hiểm nguy nào ngăn bước

Đường quê im vắng lặng
Lúa trổ bông đòng đòng
Chiếc ca-lô nhấp nhô
Giữa cánh đồng mênh mông

(Tố Hữu)