6 Bài Hướng Dẫn Tóm Tắt Văn Bản Tự Sự (Theo Nhân Vật Chính) Hay Nhất Ngữ Văn 10

I. KHÁI NIỆM TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ

Đáp án chính xác: (b) Trình bày ngắn gọn và trung thực những nội dung cốt lõi của tác phẩm tự sự.

II. PHƯƠNG PHÁP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ

1, Yêu cầu cơ bản khi tóm tắt

a, Đoạn văn trên tái hiện nội dung truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh. Bởi nó khái quát được những tình tiết quan trọng, thể hiện rõ ý chính của nguyên tác.

b,

Văn bản tóm tắt khác biệt với nguyên bản ở các điểm: độ dài ngắn hơn, diễn đạt cô đọng, lược bớt nhân vật và sự kiện phụ.

c, Một bản tóm tắt chất lượng cần đảm bảo: súc tích, phản ánh chân thực nội dung gốc, làm nổi bật tư tưởng chủ đạo.

2, Quy trình thực hiện

Các bước tóm tắt hiệu quả:

+ Đọc kỹ và nắm vững chủ đề, nội dung then chốt.

+ Sắp xếp các sự kiện theo trình tự logic.

+ Diễn đạt thành văn bản hoàn chỉnh.

BẢN CHẤT CỦA VIỆC TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ

1, Đời sống văn học phong phú với vô số tác phẩm tự sự mà ta chưa thể đọc hết. Những lúc ấy, bản tóm tắt chính là chiếc chìa khóa giúp ta nắm bắt tinh hoa tác phẩm.

2, Định nghĩa tóm tắt văn bản tự sự

Bản chất:

Là quá trình cô đọng nội dung chính yếu của tác phẩm tự sự một cách trung thành và súc tích.

PHƯƠNG PHÁP TÓM TẮT HIỆU QUẢ

1, Phân tích ví dụ minh họa

Vua Hùng thứ mười tám có người con gái xinh đẹp Mị Nương. Hai vị thần tài giỏi là Sơn Tinh và Thủy Tinh cùng đến cầu hôn. Sau cuộc thách đố tài năng, Sơn Tinh giành chiến thắng và đưa Mị Nương về núi. Thủy Tinh tức giận dâng nước đánh nhưng bất thành. Hằng năm, cuộc chiến ấy lại tái diễn với kết cục tương tự.

a, Nhận diện văn bản gốc qua bản tóm tắt

b, Phân biệt đặc điểm giữa văn bản gốc và bản tóm tắt

c, Yêu cầu cốt lõi của một bản tóm tắt chất lượng

Giải đáp:

a, Bản tóm tắt trên phản ánh nội dung truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh, được nhận biết qua hệ thống nhân vật và diễn biến cốt truyện đặc trưng.

- Bản tóm tắt đã khái quát thành công những tình tiết then chốt.

b, Khác biệt cơ bản:

+ Dung lượng ngắn gọn hơn nguyên tác

+ Lược bớt chi tiết phụ và nhân vật không trọng yếu

- Tiêu chuẩn cần đạt:

+ Cô đọng nhưng vẫn giữ được thần thái tác phẩm

+ Diễn đạt bằng ngôn ngữ riêng của người tóm tắt

2, Quy trình thực hiện chuẩn mực

Làm thế nào để tạo ra bản tóm tắt hoàn chỉnh?

Phương pháp:

- Thấu hiểu toàn bộ tác phẩm, nắm bắt tư tưởng chủ đạo

- Chắt lọc những yếu tố cốt lõi

- Tổ chức trình tự hợp lý

- Diễn đạt bằng văn phong cá nhân

BẢN CHẤT CỦA TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ

Câu 1 (trang 60 SGK Ngữ văn 8 tập 1)

- Trong đời sống văn học, có những tác phẩm ta chưa thể đọc trọn, nhưng vẫn muốn thấu hiểu tinh túy. Bản tóm tắt chính là cầu nối tri thức ấy.

Câu 2 (trang 60 SGK Ngữ văn 8 tập 1)

- Mục đích cao quý của tóm tắt là dùng lời văn cá nhân khái quát nội dung cốt lõi, giúp độc giả nắm bắt tinh hoa tác phẩm dù chưa đọc nguyên bản.

- Trong các phương án, câu (b) thể hiện chính xác nhất: Ghi lại ngắn gọn mà trung thành nội dung chính.

NGHỆ THUẬT TÓM TẮT VĂN BẢN

Câu 1 (trang 60 SGK Ngữ văn 8 tập 1)

a)

- Đoạn văn phản ánh tinh thần truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh.

- Nhận diện qua hệ thống nhân vật đặc trưng và diễn biến chính.

- Có thể bổ sung kết cục: Thủy Tinh kiệt sức đành rút quân, nhưng năm nào cũng dâng nước báo thù.

b)

- Khác biệt cơ bản về: độ dài, văn phong, số lượng nhân vật và sự kiện...

- Bản tóm tắt cô đọng hơn, chỉ giữ lại nhân vật chính và tình tiết then chốt.

- Ngôn ngữ phải là lời văn sáng tạo của người tóm tắt.

c) Yêu cầu cốt lõi: Phản ánh chân thực nội dung gốc.

Câu 2 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 1)

Quy trình chuẩn mực: Đọc thấu hiểu → Xác định tinh túy → Sắp xếp logic → Diễn đạt sáng tạo.

Tinh túy của tóm tắt văn bản tự sự

Câu 2: Phương án chính xác là (b)

Bí quyết tóm tắt văn bản

1, Tiêu chuẩn vàng cho bản tóm tắt

a, Bản tóm tắt dựa trên truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh, thể hiện rõ nội dung cốt lõi qua hệ thống nhân vật và sự kiện then chốt.

b, So sánh đặc điểm:

Ngắn gọn hơn nhưng vẫn giữ được thần thái tác phẩm.

c, Yêu cầu cốt yếu:

Diễn đạt bằng ngôn ngữ cá nhân, khái quát trung thực nội dung gốc.

2, Bốn bước vàng

- Thấu hiểu tác phẩm

- Chắt lọc tinh hoa

- Tổ chức hệ thống

- Sáng tạo văn phong

I- Bản chất của tóm tắt văn tự sự

1, Trong dòng chảy tri thức, có những tác phẩm tự sự ta cần lưu giữ tinh túy để truyền đạt lại cho người khác, khi ấy nghệ thuật tóm tắt trở nên vô cùng quý giá.

2, Định nghĩa chuẩn mực:

Khái quát trung thành những nội dung cốt lõi của tác phẩm bằng ngôn từ súc tích

II- Phương pháp tinh luyện

1, Tiêu chuẩn vàng cho bản tóm tắt

Bản tóm tắt này phản ánh tinh thần truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh, được nhận diện qua hệ thống nhân vật và cốt truyện đặc trưng.

- Đã chắt lọc thành công những tình tiết then chốt.

- Khác biệt cơ bản:

+ Dung lượng cô đọng hơn nguyên tác

+ Tập trung vào nhân vật và sự kiện chủ chốt

- Nguyên tắc cốt yếu:

+ Súc tích nhưng vẹn nguyên ý nghĩa

+ Diễn đạt bằng văn phong riêng

2, Quy trình tinh gọn

Bốn bước hoàn hảo:

- Thấu hiểu toàn bộ tác phẩm, nắm bắt tư tưởng cốt lõi

- Tinh tuyển những yếu tố quyết định:

+ Sự kiện chính làm nên cốt truyện

+ Nhân vật chủ chốt

- Sắp xếp logic, mạch lạc

- Thể hiện bằng ngôn từ cá nhân

I. Bản chất của tóm tắt văn tự sự

Câu hỏi trọng tâm:

b, Khái quát trung thành nội dung cốt lõi bằng ngôn từ cô đọng

II. Nghệ thuật tóm tắt văn bản

Phân tích ví dụ:

a,- Bản tóm tắt phản ánh tinh thần truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh

- Nhận diện qua hệ thống nhân vật và tình tiết đặc trưng

- Đã lột tả được thần thái tác phẩm

b, Điểm khác biệt: văn bản ngắn gọn hơn, lời văn súc tích, tập trung vào yếu tố chủ chốt

c, Tiêu chuẩn vàng: ngôn từ chắt lọc, phản ánh chân thực nguyên tác

Quy trình chuẩn mực:

- Để tạo bản tóm tắt hoàn hảo cần:

+ Thấu hiểu tác phẩm

+ Chắt lọc tinh túy

+ Tổ chức hệ thống

+ Diễn đạt sáng tạo

- Trình tự thực hiện:

1. Đọc thấu hiểu chủ đề

2. Xác định nội dung cốt lõi

3. Sắp xếp logic

4. Thể hiện bằng văn phong riêng