6 Bài soạn xuất sắc về "Đăm Săn đi tìm kiếm nữ thần Mặt Trời" (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) ấn tượng nhất

• Xuất xứ

Sử thi Đăm Săn

- Đăm Săn, còn được biết đến với tên gọi Bài ca chàng Đăm Săn, là một tác phẩm sử thi nổi tiếng của người Ê-đê.

- Sử thi Đăm Săn được kể theo hình thức kể khan, kết hợp hát và biểu diễn qua nét mặt, điệu bộ, thường diễn ra bên bếp lửa vào những đêm dài trong nhà dài hay trên chòi rẫy vào dịp lễ hội hoặc mùa nông nhàn.

- Việc kể lại Đăm Săn trở thành một phần truyền thống văn hóa không thể thiếu của người Ê-đê.

Đoạn trích Đăm Săn đi tìm Nữ Thần Mặt Trời

- Đoạn trích "Đăm Săn đi tìm nữ thần Mặt Trời" nằm trong sử thi Đăm Săn (còn gọi là Bài ca chàng Đăm Săn).

• Thể loại

- Sử thi là thể loại văn học tự sự dân gian quy mô lớn, sử dụng ngôn từ có vần, nhịp điệu, xây dựng hình tượng nghệ thuật hùng vĩ để miêu tả các sự kiện lớn trong lịch sử cộng đồng cư dân thời cổ đại.

- Nội dung sử thi rộng lớn, bao trùm các sự kiện trọng đại, phản ánh đời sống văn hóa, lịch sử của cộng đồng và quá trình phát triển của tộc người qua các thời kỳ.

- Nghệ thuật sử thi kết hợp giữa văn xuôi và văn vần, sử dụng các thành ngữ, tục ngữ, từ ngữ cổ, với hình thức nghệ thuật ngôn từ dân gian đặc sắc.

- Phân loại sử thi gồm 3 loại: Sử thi anh hùng dân gian, sử thi cổ điển, sử thi anh hùng.

• Bố cục

- Phần 1: Đăm Săn tới nhà Đăm Par Kvây, bày tỏ ý định tìm Nữ Thần Mặt Trời.

- Phần 2: Chuyến hành trình của Đăm Săn đến gặp Nữ Thần Mặt Trời.

- Phần 3: Cảnh Đăm Săn trở về và chịu hình phạt từ thần Trời và thần Đất.

• Giá trị nội dung

- Đoạn trích thể hiện tinh thần can đảm, dũng cảm và đôi chút liều lĩnh của Đăm Săn.

- Đồng thời, đoạn trích cũng phản ánh khát vọng chinh phục và quyết tâm thực hiện ước mơ của con người qua hình tượng Đăm Săn.

- Văn hóa của người Ê-đê được khắc họa rõ nét trong đoạn trích, thể hiện qua đời sống sinh hoạt và tín ngưỡng tâm linh của dân tộc, đặc biệt qua hình ảnh thần Mặt Trời.

- Qua kết cục bi thương của Đăm Săn, đoạn trích khuyên nhủ con người không nên theo đuổi những mục tiêu vượt quá khả năng của mình.

• Giá trị nghệ thuật

- Đoạn trích thể hiện rõ nét những đặc trưng của thể loại sử thi trong cách sử dụng ngôn ngữ và giọng điệu.

- Kết hợp văn xuôi và văn vần, với nhiều thành ngữ và điển cố đặc trưng.

- Ngôn từ rõ ràng, súc tích, sử dụng nghệ thuật ngôn từ dân gian mang đậm sắc thái truyền thống.

Hướng dẫn đọc

Câu 1: Những đặc điểm nào của cốt truyện sử thi thể hiện trong văn bản "Đăm Săn đi tìm Nữ Thần Mặt Trời"? (Có thể trả lời bằng bảng tóm tắt các đặc điểm và đánh dấu vào cột tương ứng)

Trả lời

Đặc điểm cốt truyện sử thi

Đăm Săn đi tìm nữ thần Mặt Trời

Cuộc phiêu lưu và những kỳ tích của người anh hùng

X

Chứa yếu tố kỳ ảo

X

Câu 2: Những đặc điểm nào của nhân vật sử thi được thể hiện trong văn bản "Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời"? (Có thể trả lời giống câu hỏi 1)

Trả lời

Đặc điểm nhân vật sử thi

Đăm Săn đi tìm Nữ Thần Mặt Trời

Được sở hữu sức mạnh phi thường, lòng dũng cảm tuyệt vời

X

Sẵn sàng đối diện với hiểm nguy

X

Lập ra những kỳ tích, danh tiếng lừng lẫy

X

Câu 3: Hãy nêu một số dẫn chứng thể hiện cảm xúc của người kể chuyện đối với nhân vật trong "Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời"

Trả lời

• Chẳng ai giống nàng cả, đẹp tuyệt vời
• Vẻ đẹp của mái tóc nàng khiến lòng tôi say mê
• Lòng tôi thổn thức, tình yêu dành cho nàng không bao giờ nguôi ngoai

Tóm tắt

Sau một hành trình dài đầy gian nan, vượt qua muôn ngàn thử thách cam go, Đăm Săn cuối cùng cũng đặt chân đến nơi ở của nữ thần Mặt Trời. Khi nghe tin chàng đến, nữ thần bỏ đi chiếc áo cũ và khoác lên mình chiếc váy mới, ra đón chàng. Đăm Săn thẳng thắn bày tỏ mong muốn được có thêm vợ lẽ và đưa nàng xuống trần gian làm juê, làm êngai. Tuy nhiên, nữ thần từ chối vì nếu nàng rời đi, vạn vật sẽ bị tác động. Mặc dù Đăm Săn cố gắng thuyết phục, nhưng cuối cùng vẫn không thành công. Chàng ra về, đúng lúc mặt trời lên cao, khiến cho con đường trở nên nóng bỏng và cản trở sự di chuyển của người và ngựa.

Câu 1

Những đặc điểm nào của cốt truyện sử thi được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? (Có thể trả lời bằng cách lập bảng gồm hai cột, một cột nêu tóm tắt các đặc điểm, một cột dành để đánh dấu vào đặc điểm tương ứng đã được thể hiện trong văn bản).

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản.

- Đọc kĩ phần lí thuyết về những đặc điểm của cốt truyện sử thi tại phần Tri thức Ngữ Văn.

- Tìm những đặc điểm tương ứng trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

Đặc điểm cốt truyện sử thi

Văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Cuộc phiêu lưu đầy gian khó và những kỳ tích của người anh hùng

Cuộc hành trình của Đăm Săn chinh phục nữ thần Mặt Trời là một chuỗi những thử thách không thể nào quên: vượt qua rừng sâu, núi cao, gió bão, gai góc, không màng đói khát, cho thấy sự kiên cường bền bỉ của chàng.

Sử dụng yếu tố kỳ ảo làm nổi bật sự phiêu lưu

- Chàng bước lên cầu thang thì tiếng động từ trong nhà đã vang lên.

- Chàng vươn người lên sàn hiên, và âm thanh trong nhà đã vọng ra.

- Đặc điểm ngoại hình Đăm Săn thật hùng vĩ: lông chân như chải, lông đùi như chuốt.

Câu 2

Những đặc điểm nào của nhân vật sử thi được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? (Có thể trả lời theo cách gợi ý ở câu hỏi 1).

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản.

- Đọc kĩ lí thuyết phần đặc điểm của nhân vật sử thi ở phần Tri thức Ngữ Văn.

- Tìm điểm tương ứng trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

Đặc điểm của nhân vật sử thi

Văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Được coi là hình mẫu tiêu biểu của cộng đồng

Đăm Săn là hình mẫu anh hùng tiêu biểu của dân tộc Ê-đê, thể hiện phẩm chất mạnh mẽ, kiên cường, và lòng dũng cảm không gì có thể khuất phục.

Sở hữu sức mạnh phi thường và lòng dũng cảm vô song

Chàng Đăm Săn quyết không chịu thua trước khó khăn, thử thách. Mỗi bước chân chàng đi là mỗi gian nan được vượt qua: từ những cánh rừng thâm u đến những ngọn núi hiểm trở.

Sẵn sàng đối mặt với mọi hiểm nguy

Đăm Săn không lùi bước trước bất kỳ trở ngại nào, cho dù đó là sự hiểm nguy từ thiên nhiên hay từ những thử thách lớn lao trên đường chinh phục nữ thần Mặt Trời.

Câu 3

Nêu một số dẫn chứng thể hiện tình cảm, cảm xúc của người kể chuyện đối với các nhân vật sử thi trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ toàn bộ văn bản.

- Đưa ra một số dẫn chứng tiêu biểu.

Lời giải chi tiết:

- Nhân vật Đăm Săn:

+ Đoạn miêu tả những gian khổ trên con đường chinh phục nữ thần Mặt Trời: “đi hết rừng rậm đến núi xanh, cỏ tranh xé tay, gai mây đâm chân, không màng ăn uống” — nhằm tôn vinh sự dũng cảm và ý chí bất khuất của Đăm Săn.

+ “Người ra vào nhà đều nhìn chàng, thấy chàng oai như một vị thần” — miêu tả vẻ đẹp mạnh mẽ, uy nghiêm của Đăm Săn.

+ “Chàng mặc áo lụa đẹp, thêm áo chiến, lông chân như chải, lông đùi như chuốt, tiếng nghe như chong chóng gõ mỏ” — lời kể khiến Đăm Săn như một hình tượng vĩ đại, khác biệt với mọi người xung quanh.

- Nhân vật nữ thần Mặt Trời:

+ “Nàng mặc chiếc váy ánh như sét, loáng như chớp. Mái tóc vàng vén bên tai thật đẹp.” — miêu tả sự diễm lệ, đẹp đẽ đến mê hoặc của nàng, khiến Đăm Săn phải say đắm.

Bài tập sáng tạo

Hình tượng mặt trời trong các thần thoại và sử thi luôn là biểu tượng của sự khai sáng, tái sinh, vẻ đẹp vĩnh hằng. Hãy để cảm hứng từ hình ảnh mặt trời ấy trào dâng trong bạn và sáng tác một bài thơ, một bức tranh hay một hoạt cảnh về ánh sáng vĩnh cửu.

Phương pháp giải:

- Hiểu rõ ý nghĩa sâu sắc của hình ảnh mặt trời.

- Tùy vào khả năng sáng tạo để thể hiện cảm hứng qua thơ, tranh vẽ, hay hoạt cảnh.

Lời giải chi tiết:

Hãy bước cùng mặt trời.

Vào tận đáy chơi vơi.

Qua muôn trùng vực thẳm.

Sưởi ấm hồn đơn côi.

Hãy ngước nhìn mặt trời.

Tìm màu nắng tinh khôi.

Soi ngang dòng dĩ vãng.

Ưu phiền sẽ nhẹ trôi...

Bố cục văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời - Ngữ văn lớp 10 Chân trời sáng tạo

- Phần 1 (từ đầu … vậy cả): Chặng đường Đăm Săn vất vả vượt qua thử thách để tìm đến nữ thần Mặt Trời.

- Phần 2 (Đăm Săn gác chà vạc … tôi về đây): Cuộc gặp gỡ đầy căng thẳng và cảm xúc giữa Đăm Săn và nữ thần Mặt Trời.

- Phần 3 (còn lại): Đăm Săn quay về quê hương sau khi không thể đạt được điều mình mong muốn.

Tóm tắt Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Câu chuyện kể về hành trình của Đăm Săn khi quyết tâm tìm gặp nữ thần Mặt Trời, mong muốn xin nàng làm vợ. Tuy nhiên, nữ thần từ chối với lý do nếu rời đi thì ánh sáng sẽ không còn chiếu sáng muôn loài. Mặc dù Đăm Săn đã cố gắng thuyết phục, nhưng cuối cùng chàng vẫn phải ra về mà không đạt được nguyện vọng.

Nội dung chính Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Câu chuyện kể lại hành trình Đăm Săn vượt qua gian nan để tới gặp nữ thần Mặt Trời, nhằm cầu xin nàng làm vợ thứ hai.

Tác giả - tác phẩm: Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

I. Tác giả văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

- Tác giả: dân gian.

- Theo bản dịch và chú thích của Nguyễn Hữu Thấu trong “Sử thi Ê-đê”.

II. Tìm hiểu tác phẩm Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

1. Thể loại: Sử thi
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Đoạn trích thuộc phần sau của sử thi Đăm Săn của dân tộc Ê-đê.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự
4. Người kể chuyện: Kể ở ngôi thứ ba
5. Tóm tắt:

Câu chuyện miêu tả hành trình Đăm Săn đi tìm nữ thần Mặt Trời để cưới nàng làm vợ, nhưng không thành công vì nữ thần từ chối do không thể rời bỏ ánh sáng của mình.

• Bố cục:

- Phần 1: Đoạn đường gian khó mà Đăm Săn phải trải qua để đến nhà nữ thần Mặt Trời.

- Phần 2: Cuộc trò chuyện quyết liệt giữa Đăm Săn và nữ thần Mặt Trời.

- Phần 3: Đăm Săn quay về làng sau thất bại.

• Giá trị nội dung:

- Ca ngợi khát vọng chinh phục nữ thần của Đăm Săn.

- Thể hiện khát khao chinh phục thiên nhiên của con người xưa.

• Giá trị nghệ thuật:

- Nghệ thuật so sánh, ẩn dụ.

Câu 1. Những đặc điểm nào của cốt truyện sử thi được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? (Có thể trả lời bằng cách lập bảng với hai cột, một cột ghi đặc điểm, cột còn lại đánh dấu những đặc điểm đó có mặt trong văn bản).

Đặc điểm cốt truyện sử thi

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Xoay quanh cuộc phiêu lưu và những kỳ tích của người anh hùng

x

Sử dụng yếu tố kỳ ảo

x

Câu 2. Những đặc điểm nào của nhân vật sử thi được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời?

Đặc điểm nhân vật sử thi

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Sở hữu sức mạnh, tài năng, lòng dũng cảm phi thường

x

Luôn sẵn sàng đối mặt với thử thách, hiểm nguy

x

Lập nên những kỳ tích, uy danh lẫy lừng

x

Câu 3. Nêu một số dẫn chứng thể hiện tình cảm, cảm xúc của người kể chuyện đối với nhân vật sử thi trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời.

Gợi ý:

- Đăm Săn:

• Người đi ra đi vào, ai cũng nhìn thấy chàng oai phong như một vị thần.
• Không có ai trong số các tù trưởng đầu làng có thể sánh bằng Đăm Săn.

- Nữ thần Mặt Trời:

• Mái tóc nàng vén nhẹ bên tai, tuyệt đẹp.
• Không ai có thể so sánh với nàng về vẻ đẹp.

=> Thái độ ngưỡng mộ, yêu mến và cảm phục của người kể chuyện đối với các nhân vật sử thi.

* Bài tập sáng tạo: Dựa trên hình tượng Mặt Trời trong thần thoại, sử thi hoặc một số tác phẩm thơ ca nổi tiếng, bạn có thể thể hiện ý tưởng sáng tạo của mình bằng các cách như vẽ tranh, làm thơ, dựng hoạt cảnh...

Gợi ý:

Nữ thần Mặt Trời tối cao
Nàng xinh đẹp tuyệt trần
Váy của nàng ánh như sét
Mái tóc vàng rực rỡ
Tiếng nói vang lên lanh lảnh
Dáng đi nhẹ nhàng uyển chuyển
Con gái của Đất và Trời.

* Sau khi đọc:

Nội dung chính: Đăm Săn, sau chiến thắng oai hùng trước Mtao Grự và Mtao Mxây, đã trở thành tù trưởng quyền lực, tiếng tăm vang dội khắp núi rừng và đồi núi. Tuy nhiên, lòng chàng không dừng lại, chàng tiếp tục cuộc hành trình vĩ đại, quyết tâm chinh phục Nữ thần Mặt Trời. Chàng mong muốn chiếm lấy nàng làm vợ lẽ, để không một ai trên đất Ê-đê và Mnông dám trái lời. Đăm Săn một mình vượt qua muôn trùng gian khó, băng rừng lội suối, đến tận nơi ở của Nữ thần. Dù vậy, nàng từ chối lời cầu hôn của chàng. Quá tự tin, Đăm Săn ra về, mặc cho Nữ thần cảnh báo rằng nếu mặt trời lên, chàng sẽ chết. Trên đường về, cả Đăm Săn và ngựa của chàng đều bị lún sâu vào bùn lầy, không thể thoát ra.

Câu 1 (trang 53 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Những đặc điểm nào của cốt truyện sử thi đã được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? (Có thể trả lời bằng cách lập bảng gồm hai cột, một cột nêu tóm tắt các đặc điểm, một cột dành để đánh dấu vào đặc điểm tương ứng đã được thể hiện trong văn bản).

Trả lời:

Đặc điểm cốt truyện sử thi

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Cuộc phiêu lưu kỳ vĩ và những kỳ tích của người anh hùng

X

Yếu tố kỳ ảo đầy ấn tượng

X

Câu 2 (trang 53 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Những đặc điểm nào của nhân vật sử thi đã được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? (Có thể trả lời theo cách gợi ý ở câu hỏi 1).

Trả lời:

Đặc điểm nhân vật sử thi

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Sở hữu sức mạnh vô song, tài năng kiệt xuất, và lòng dũng cảm đáng khâm phục

X

Luôn sẵn sàng đối diện với hiểm nguy, thử thách không lùi bước

X

Tạo nên những kỳ tích và xây dựng uy danh lừng lẫy

X

Câu 3 (trang 53 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Nêu một số dẫn chứng thể hiện tình cảm, cảm xúc của người kể chuyện đối với các nhân vật sử thi trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời.

Trả lời:

Miêu tả

Dẫn chứng

Tình cảm, cảm xúc của người kể chuyện

Đăm Săn

“Đi qua rừng rậm, lên đỉnh núi cao, cỏ tranh cắt tay, gai mây đâm chân, không màng đến đau đớn hay đói khát”

-> Thể hiện sự kiên trì, dũng cảm và quyết tâm lớn lao của Đăm Săn khi ra đi chinh phục Nữ thần Mặt Trời

Nữ thần Mặt Trời

“Mái tóc nàng vén bên tai, váy áo lấp lánh như sét, ánh sáng ngập tràn quanh nàng... Nàng đẹp đến mức không ai có thể so sánh”

-> Khắc họa vẻ đẹp huyền bí và thần thánh của nữ thần khiến ai nhìn vào cũng phải ngây ngất.

Bài tập sáng tạo

Hình ảnh mặt trời trong các truyền thuyết, sử thi, hay các tác phẩm thơ ca nổi tiếng thường gắn liền với những giá trị cao đẹp như sự khai sáng, sự tái sinh, vẻ đẹp hoàn mỹ và vĩnh cửu. Lấy cảm hứng từ hình ảnh mặt trời, bạn có thể sáng tạo một bài thơ, vẽ một bức tranh hoặc dựng một hoạt cảnh...

Trả lời:

Hãy bước cùng mặt trời.

Đến tận đáy vực sâu.

Vượt qua muôn ngàn thử thách.

Để sưởi ấm tâm hồn đơn độc.

Hãy ngước nhìn về phía mặt trời.

Tìm màu nắng tươi sáng.

Chiếu rọi xuyên qua dòng dĩ vãng.

Để phiền muộn nhẹ trôi.

I. Tác giả của sử thi Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

- Tác giả: Dân gian Ê-đê.

- Bản dịch và chú giải của Nguyễn Hữu Thấu trong "Sử thi Ê-đê".

II. Khám phá tác phẩm Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

1. Thể loại: Sử thi
2. Xuất xứ và bối cảnh sáng tác: Đoạn trích thuộc sử thi Đăm Săn của cộng đồng dân tộc Ê-đê.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự
4. Người kể chuyện: Kể chuyện theo ngôi thứ ba
5. Tóm tắt:

Đoạn trích kể về hành trình Đăm Săn sau khi hai người vợ sống lại, chàng quyết tâm đi tìm nữ thần Mặt Trời để cầu hôn. Tuy nhiên, nữ thần từ chối vì nếu nàng đi, sẽ không còn ánh sáng cho muôn loài. Dù vậy, Đăm Săn vẫn kiên trì thuyết phục nhưng không thành công, cuối cùng chàng đành quay về.

• Bố cục:

- Phần 1 (từ đầu … vậy cả): Chuyến hành trình gian nan của Đăm Săn đến gặp nữ thần Mặt Trời.

- Phần 2 (Đăm Săn gác chà vạc … tôi về đây): Cuộc gặp gỡ giữa Đăm Săn và nữ thần.

- Phần 3 (còn lại): Đăm Săn quay trở lại làng.

• Giá trị nội dung:

- Khắc họa khát vọng chinh phục nữ thần Mặt Trời của Đăm Săn.

- Thể hiện ước muốn chinh phục tự nhiên của người xưa.

• Giá trị nghệ thuật:

- Nghệ thuật so sánh, ẩn dụ độc đáo, giàu hình ảnh.

III. Khám phá chi tiết tác phẩm Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

• Chặng đường Đăm Săn tìm nữ thần Mặt Trời

- Con đường đầy thử thách:

+ Đoạn đường xuyên qua những khu rừng thẳm và núi cao.

+ Cỏ tranh rọc da tay, gai mây cào xé chân.

+ Đăm Săn không màng đến sự mệt mỏi, đói khát.

=> Nghệ thuật miêu tả sống động, bức tranh thiên nhiên hùng vĩ của Tây Nguyên hiện lên rõ nét.

- Ngôi nhà của nữ thần Mặt Trời:

+ Voi đứng kín sân.

+ Chiêng trống xếp ngổn ngang.

+ Tỳ nữ, tỳ nam như đàn ong tìm nước.

+ Các xà ngang, xà dọc đều được dát vàng sáng chói.

=> Cung điện tráng lệ, không gian huyền bí, lộng lẫy, đầy sức mạnh và quyền uy.

• Cuộc gặp gỡ giữa Đăm Săn và nữ thần Mặt Trời

- Nữ thần Mặt Trời khi gặp Đăm Săn:

+ Nàng thay trang phục rực rỡ, tạo hình tượng kỳ vĩ, đẹp tuyệt trần.

+ Vẻ đẹp của nàng sáng rực, chói chang như ánh mặt trời.

+ Nàng hỏi Đăm Săn về mục đích đến gặp mình.

- Đăm Săn đề nghị nữ thần làm vợ:

+ Đăm Săn muốn đưa nữ thần về làm vợ lẽ, vì trong thế giới này, ai cũng có đôi có cặp.

+ Nữ thần từ chối vì nếu nàng đi, ánh sáng sẽ không còn chiếu sáng muôn loài, vạn vật sẽ lụi tàn.

=> Nữ thần Mặt Trời phải từ chối vì trách nhiệm bảo vệ sự sống, nàng là con của trời và không thể rời bỏ vĩnh viễn ánh sáng.

• Đăm Săn trở về làng

- Đăm Săn phải đối mặt với sự trừng phạt của nữ thần vì sự mạo phạm.

- Hậu quả có thể là sự trừng phạt nghiêm khắc: bị sét đánh, ngã ngựa, hoặc cái chết.

Câu 1 (trang 53 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Những đặc điểm nào của cốt truyện sử thi đã được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời?

Trả lời:

Đặc điểm cốt truyện sử thi

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Cuộc phiêu lưu và những kỳ tích của người anh hùng

X

Có yếu tố kỳ ảo nổi bật

X

Câu 2 (trang 53 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Những đặc điểm nào của nhân vật sử thi đã được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời?

Trả lời:

Đặc điểm nhân vật sử thi

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Sở hữu sức mạnh và tài năng vượt trội, lòng dũng cảm vô biên

X

Không ngại đối diện với hiểm nguy, thử thách

X

Gặt hái những kỳ tích, tạo dựng uy danh vang dội

X

Câu 3 (trang 53 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Nêu một số dẫn chứng thể hiện tình cảm, cảm xúc của người kể chuyện đối với các nhân vật sử thi trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời.

Trả lời:

- Thật không có ai đẹp như nàng.

- Mái tóc của nàng vén nhẹ bên tai, tạo nên vẻ duyên dáng.

- Tấm lòng của tôi dành cho nàng rất sâu đậm, yêu thương không nguôi.

Nhận xét: Người viết thể hiện tình cảm tôn kính, ngưỡng mộ sâu sắc đối với các nhân vật trong sử thi.

Hướng dẫn đọc

Câu 1: Những đặc điểm nào của cốt truyện sử thi được thể hiện trong tác phẩm Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? (Có thể trình bày dưới dạng bảng, trong đó một cột tóm tắt các đặc điểm và một cột để đánh dấu vào các đặc điểm xuất hiện trong tác phẩm)

Trả lời

Đặc điểm cốt truyện sử thi

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Khắc họa cuộc phiêu lưu kỳ vĩ và những chiến công huyền thoại của người anh hùng

X

Có yếu tố kỳ ảo, huyền bí đan xen

X

Câu 2: Những đặc điểm nào của nhân vật sử thi được thể hiện trong tác phẩm Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? (Có thể dựa vào gợi ý từ câu hỏi 1)

Trả lời

Đặc điểm nhân vật sử thi

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Vị anh hùng sở hữu sức mạnh vượt trội, tài năng xuất sắc và lòng dũng cảm phi thường

X

Sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách, nguy hiểm

X

Gặt hái được những chiến công vang dội, xây dựng uy danh bất tử

X

Câu 3: Trình bày một số dẫn chứng thể hiện cảm xúc, tình cảm của người kể chuyện đối với nhân vật trong tác phẩm Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời

Trả lời

• Không có ai trên thế gian này sánh được với vẻ đẹp của nàng.
• Vẻ đẹp nàng toát ra từ mái tóc vén bên tai, thu hút và đầy quyến rũ.
• Lòng tôi thổn thức vì nàng, tình yêu thương không ngừng cháy trong tim tôi.