Top 16 bài văn cảm nhận sâu sắc nhất về truyện ngắn "Chiếc lược ngà" (Ngữ văn 10) – Tuyển chọn hay và giàu cảm xúc

Nguyễn Quang Sáng (1932–2014) là cây bút lớn trưởng thành qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, mang đến cho văn học Việt Nam những tác phẩm đậm chất đời, giàu tính nhân văn và hơi thở thời đại. Với giọng văn mộc mạc, chân chất Nam Bộ, ông đã tạo dựng phong cách không thể trộn lẫn. Trong số những sáng tác ấy, Chiếc lược ngà nổi bật như một khúc tráng ca xúc động về tình phụ tử trong chiến tranh, thấm đẫm cảm xúc và những nỗi niềm day dứt khôn nguôi.

Tác phẩm là bản hòa ca buồn của những mất mát vô hình do chiến tranh gây ra – không phải là tiếng súng, bom đạn, mà là sự chia cắt âm thầm, là khoảng cách trong trái tim người thân yêu. Chiếc lược ngà, món quà nhỏ bé nhưng thấm đẫm tình yêu và nỗi hối hận, đã trở thành biểu tượng bất tử của tình cha con – tình cảm thiêng liêng vẫn rực sáng trong khói lửa.

Truyện khắc họa sâu sắc hai tình huống đầy trớ trêu và nghẹn ngào. Một bên là người cha trở về sau tám năm xa cách với khát vọng đoàn tụ, một bên là đứa con gái không nhận ra cha mình – cả hai đều là nạn nhân của chiến tranh. Tình huống thứ hai càng xót xa hơn, khi vừa kịp nhận nhau thì đã phải chia xa vĩnh viễn. Mỗi hành động, ánh nhìn, lời nói của ông Sáu và bé Thu đều chan chứa yêu thương, ẩn chứa một bi kịch sâu thẳm.

Nhân vật bé Thu – cá tính, bướng bỉnh nhưng đầy tình cảm – đã khiến người đọc không khỏi xúc động trước sự chuyển biến tinh tế trong tâm hồn trẻ thơ. Còn ông Sáu – một người lính, một người cha – hiện lên vừa mạnh mẽ vừa đầy yêu thương, nhẫn nại. Cả hai nhân vật như hai mảnh ghép bị thời gian và chiến tranh xô lệch, chỉ kịp chạm nhau trong khoảnh khắc ngắn ngủi nhưng đầy ám ảnh.

Chiếc lược ngà – kết tinh của tình yêu, nỗi nhớ và cả sự hối tiếc – không chỉ là vật kỷ niệm mà còn là biểu tượng vĩnh cửu cho tình phụ tử giữa khói lửa chiến tranh. Dù ông Sáu hy sinh, tình cha con ấy vẫn sống mãi. Tác phẩm để lại dư âm sâu lắng, khiến người đọc bâng khuâng suy ngẫm về những giá trị gia đình, về sự mất mát và tình yêu vô điều kiện giữa người với người trong thời đoạn khốc liệt của lịch sử.

Tình mẫu tử đã trở thành dòng chảy bất tận trong nghệ thuật, nhưng tình phụ tử – dẫu ít được khai thác – lại mang sức lay động riêng, sâu lắng và đầy ám ảnh. Nếu trong Lão Hạc, người đọc từng nghẹn lòng trước sự hy sinh âm thầm của một người cha thì đến với Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng, tình cảm cha con hiện lên thiêng liêng, bền chặt giữa khói lửa chiến tranh, khiến người đọc không khỏi xúc động nghẹn ngào. Truyện được viết vào năm 1966, trong bối cảnh kháng chiến chống Mỹ ác liệt, là bản tình ca chan chứa yêu thương giữa những chia lìa và mất mát.

Tác phẩm xây dựng bằng hai tình huống truyện éo le, đầy nước mắt: ông Sáu về phép sau tám năm xa con, khao khát được nghe một tiếng gọi “ba” từ bé Thu, nhưng lại bị từ chối bởi vết sẹo trên gương mặt – minh chứng cho chiến tranh và lý do khiến đứa trẻ không nhận ra cha mình. Rồi đến lúc em gọi được tiếng “ba” đầy yêu thương, ông Sáu lại phải ra đi, để rồi mãi mãi không trở về. Chiếc lược ngà – vật ông dày công làm để gửi tặng con – trở thành biểu tượng thiêng liêng của tình cha con và cũng là di vật cuối cùng ông để lại trong cuộc đời ngắn ngủi của mình.

Nguyễn Quang Sáng đã khắc họa tài tình nhân vật bé Thu – một cô bé cá tính, mạnh mẽ và đầy tình cảm. Thu không chấp nhận ông Sáu chỉ vì ông khác với người cha trong tấm ảnh – một sự kiên quyết tưởng chừng ương ngạnh nhưng lại ẩn chứa tình cảm trung thành và sâu sắc. Sự bướng bỉnh ấy, hóa ra lại là biểu hiện chân thực cho tình yêu mãnh liệt dành cho cha, chỉ dành cho người mà em tin chắc là cha ruột mình. Khi hiểu được sự thật, tình cảm em dồn nén bao năm bùng vỡ thành tiếng gọi đầy tha thiết, những cái ôm, cái hôn cuống quýt trên má, trên vết sẹo – nơi từng khiến em từ chối tình cảm.

Nhân vật ông Sáu hiện lên không chỉ là một người lính kiên cường mà còn là một người cha sâu nặng nghĩa tình. Tình yêu con của ông thể hiện qua từng cử chỉ dịu dàng, từng cái nhìn buồn bã, từng giọt nước mắt dồn nén khi con từ chối nhận cha. Hình ảnh ông cặm cụi làm chiếc lược ngà, khắc dòng chữ “Yêu nhớ tặng Thu con của ba” giữa rừng chiến khu đã trở thành biểu tượng bất tử của tình phụ tử. Cái chết của ông Sáu càng làm nổi bật hơn giá trị của tình cha con trong chiến tranh – thứ tình cảm tưởng mong manh mà lại bất diệt giữa đạn bom khốc liệt.

Chiếc lược ngà không chỉ là một truyện ngắn cảm động về tình cảm gia đình mà còn là bản cáo trạng âm thầm nhưng sâu cay về những mất mát vô hình mà chiến tranh để lại. Nguyễn Quang Sáng đã thành công trong việc xây dựng cốt truyện chặt chẽ, tình huống bất ngờ nhưng hợp lý, sử dụng lời kể linh hoạt và giàu chất trữ tình. Tác phẩm khắc họa vẻ đẹp tâm hồn người Việt Nam – giàu tình yêu thương, luôn kiên cường trong đau thương, và không bao giờ khuất phục trước khổ đau chia ly.

Tình cha con luôn là biểu tượng thiêng liêng, cao cả trong lòng mỗi người. Nếu tình mẹ ngọt ngào như dòng suối mát lành, thì tình cha lại vững chãi như núi Thái Sơn – lặng lẽ, bao dung và trường tồn. Trong truyện ngắn Chiếc lược ngà, Nguyễn Quang Sáng đã khắc họa sâu sắc và lay động mối gắn kết giữa ông Sáu và bé Thu – hai con người bị chiến tranh chia cắt, nhưng sợi dây tình cảm vẫn mãnh liệt đến cùng.

Được sáng tác năm 1966, truyện ngắn phản ánh rõ bối cảnh Nam Bộ kháng chiến, nơi người lính trở về nhà sau bao năm xa cách chỉ để gặp con gái trong vài ngày ngắn ngủi. Bé Thu – cô bé tám tuổi – không chịu nhận ông Sáu là cha chỉ vì một vết sẹo lạ trên mặt. Sự cự tuyệt lạnh lùng của con gái khiến người cha rơi vào nỗi đau thầm lặng, còn người đọc thì nghẹn ngào bởi từng chi tiết chân thực và xúc động. Nhưng chính sự từ chối ấy không làm mờ đi tình cha con, mà càng khắc họa rõ nỗi đau đớn của chiến tranh, khi thứ bị tổn thương không chỉ là thể xác mà còn là tình thân máu mủ.

Bé Thu hiện lên như một nhân vật đầy cá tính: mạnh mẽ, cứng đầu nhưng cũng rất sâu sắc. Em nhất định không nhận ông Sáu là cha vì hình ảnh trong trí nhớ em – người cha dịu dàng trong bức ảnh cũ – quá khác biệt với người đàn ông trước mặt. Cô bé không hề hỗn láo, mà đơn giản là trung thành tuyệt đối với tình cảm chân thật em dành cho người cha thật sự trong ký ức. Càng về cuối truyện, khi nhận ra sự thật, tình cảm của bé Thu bùng nổ như con sóng dồn nén lâu ngày vỡ òa. Tiếng gọi “ba” đầu tiên cũng là tiếng gọi cuối cùng – đẫm nước mắt, nức nở và da diết đến nghẹn ngào. Đó là âm thanh lay động tận sâu trái tim người đọc, thể hiện một thứ tình cảm thuần khiết và bất diệt.

Tình yêu của ông Sáu dành cho con cũng được khắc họa bằng những chi tiết lặng lẽ nhưng đầy rung động: ánh mắt trìu mến, tiếng gọi khản đặc, nỗi đau âm thầm khi con gái không nhận mình. Đặc biệt, chiếc lược ngà – vật ông Sáu gọt giũa từng chút, khắc từng dòng chữ yêu thương gửi đến con – là biểu tượng thiêng liêng của tình phụ tử. Đó không chỉ là món quà nhỏ, mà là tất cả niềm hy vọng, tình yêu, sự tha thứ và lòng day dứt ông gửi vào. Dẫu ông không kịp trao tận tay, nhưng chiếc lược vẫn vẹn nguyên ý nghĩa như minh chứng bất diệt cho tình cha con giữa bão lửa chiến tranh.

Chiếc lược ngà không chỉ là câu chuyện cảm động về cha và con, mà còn là bản cáo trạng lên án chiến tranh phi nghĩa – thứ đã chia lìa biết bao gia đình, khiến tiếng “ba” muộn màng trở thành điều thiêng liêng quý giá nhất. Tác phẩm để lại dư âm mạnh mẽ bởi cốt truyện chặt chẽ, ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi, và đặc biệt là sự thấu hiểu sâu sắc tâm lý nhân vật của nhà văn. Tình cảm trong Chiếc lược ngà là dòng chảy lặng nhưng mãnh liệt, vượt qua mọi ranh giới của chiến tranh, thời gian, để khẳng định chân lý: tình phụ tử là sợi dây vĩnh hằng, không gì có thể tách rời.

Tình phụ tử – mối dây thiêng liêng luôn tồn tại trong sâu thẳm trái tim mỗi con người. Nếu tình mẫu tử là dòng suối ngọt lành êm dịu, thì tình cha lại như núi Thái Sơn sừng sững, bền bỉ qua tháng năm. Trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng, người đọc như được bước vào một không gian ngập tràn xúc cảm, nơi tình cha con hiện lên lặng lẽ mà sâu nặng, cao đẹp ngay trong hoàn cảnh chiến tranh nghiệt ngã nhất. Nhân vật ông Sáu và bé Thu đã khắc họa trọn vẹn cung bậc yêu thương của một gia đình bị chia cắt bởi bom đạn, để rồi cuối cùng tình cảm ấy thăng hoa, lay động tận đáy lòng người đọc.

Bé Thu – hình tượng trung tâm của tác phẩm – hiện lên là một cô bé cứng đầu, mạnh mẽ nhưng cũng rất giàu tình cảm. Em không nhận cha chỉ vì ông Sáu đã khác đi quá nhiều với hình ảnh trong tấm ảnh chụp chung với má. Vết sẹo do chiến tranh để lại đã trở thành rào cản khiến em không thể nhận ra cha mình. Nhưng chính sự dứt khoát, cố chấp trẻ con ấy lại làm bật lên khát khao cháy bỏng được yêu thương, được gọi tiếng “ba” thân quen mà bao năm em cất giấu trong lòng.

Chỉ đến khoảnh khắc chia xa, tiếng “Ba…a…a…ba!” bật thốt lên như tiếng lòng bị dồn nén suốt bao năm tháng. Đó không chỉ là tiếng gọi của tình thân, mà còn là sự vỡ òa của yêu thương, của sự nhận ra và tha thứ. Em chạy tới, ôm chặt cổ ba, hôn lên mái tóc, bờ vai, và cả vết sẹo đau lòng năm nào. Hành động đó khiến trái tim người đọc như thắt lại. Đứa trẻ 8 tuổi ấy đã mang trong lòng một tình yêu sâu nặng mà không cần lời nói nào có thể diễn tả trọn vẹn.

Ông Sáu – người cha âm thầm chịu đựng – cũng là hình tượng đầy xúc động trong truyện. Dù bị con từ chối, ông vẫn kiên trì yêu thương, vỗ về, cố gắng níu giữ từng khoảnh khắc ít ỏi bên con. Sau khi trở lại chiến khu, ông dành cả tấm lòng gửi gắm vào chiếc lược ngà – món quà nhỏ bé nhưng mang theo biết bao yêu thương và hi vọng. Những dòng chữ nắn nót “Yêu nhớ tặng Thu, con của ba” là kết tinh của nỗi nhớ, tình cha và cả sự ân hận chưa kịp bù đắp.

Chiếc lược ngà – biểu tượng thiêng liêng – không chỉ là món quà ông Sáu dành cho con gái, mà còn là minh chứng bất diệt cho tình phụ tử giữa khói lửa chiến tranh. Câu chuyện khép lại trong nỗi buồn mênh mang khi ông Sáu hy sinh, nhưng dư âm tình cảm cha con vẫn còn vang vọng mãi trong lòng người đọc.

Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” không chỉ ca ngợi tình cha con sâu đậm mà còn lên án sự tàn khốc của chiến tranh phi nghĩa đã chia lìa bao tổ ấm. Qua nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, tình huống truyện cảm động, ngôn ngữ mộc mạc mà thấm đẫm cảm xúc, tác phẩm đã lay động bao thế hệ độc giả, khiến mỗi người thêm trân trọng những yêu thương tưởng chừng giản dị trong đời thường.

Nguyễn Quang Sáng đã thắp sáng một tình cảm cao quý – tình phụ tử – bằng trái tim nhân hậu và tài năng văn chương tinh tế. Trong từng dòng chữ, từng chi tiết, ông giúp ta hiểu rằng: có những tình yêu không cần phô bày nhưng vẫn đủ sức lay chuyển lòng người, như tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu – âm thầm, bền bỉ, nhưng mãi không lụi tàn.

Truyện ngắn "Chiếc lược ngà" của nhà văn Nguyễn Quang Sáng là một tác phẩm đặc sắc, khắc họa sâu sắc tình cảm thiêng liêng giữa ông Sáu và bé Thu trong bối cảnh chiến tranh kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Qua câu chuyện này, tác giả lên án mạnh mẽ tội ác của chiến tranh - thứ đã làm đứt gãy tình cảm gia đình, khiến bao cuộc đời ly tán, bao gia đình không trọn vẹn niềm vui sum họp. "Chiếc lược ngà" ra đời trong thời kỳ đất nước bước vào giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, phản ánh rõ tình cha con đầy xúc động của ông Sáu dành cho con gái, bé Thu, sau nhiều năm xa cách từ khi bé chào đời.

Nhà văn tài tình miêu tả tâm lý nhân vật, đặc biệt là bé Thu - cô bé bướng bỉnh, ngang ngạnh nhưng bên trong lại là tấm lòng sâu sắc, giàu tình cảm và khao khát tình cha da diết. Sự xa cách đã khiến Thu chỉ nhận hình ảnh ba qua tấm ảnh cưới, nên khi gặp ông Sáu với khuôn mặt đầy vết sẹo do chiến tranh để lại, bé không nhận ra và thể hiện sự lạnh lùng, xa cách.

Những hành động né tránh, không gọi ông Sáu là ba, hay việc Thu tự mình múc nước đổ đi thay vì nhờ ba giúp, tất cả làm nổi bật sự khúc mắc, xung đột trong tâm hồn một đứa trẻ vừa cứng cỏi vừa cần được yêu thương. Những tình tiết như bé hất đổ thức ăn, ông Sáu đành đánh con cũng được miêu tả đầy chân thực và xúc động.

Bà ngoại đã giải thích cho Thu hiểu nguyên nhân vết sẹo, đồng thời kể về những hy sinh, gian khổ của ông Sáu trong chiến đấu. Câu chuyện dần đến cao trào khi bé Thu, trong phút giây chia ly, vỡ òa cảm xúc, gọi tiếng "Ba!" đầy nghẹn ngào và ôm chầm lấy ông.

Tiếng gọi ấy như xé nát không gian, chứa đựng niềm thương nhớ, sự hối hận và khao khát gắn bó. Lời dặn dò của bé Thu "Ba về ba mua cho con một cây lược nghe ba" trở thành mạch cảm xúc xuyên suốt trong trái tim ông Sáu, khiến ông tỉ mỉ làm chiếc lược ngà – món quà cuối cùng dành cho con gái.

Bi kịch càng đậm nét khi ông Sáu hy sinh trước khi kịp trao chiếc lược cho bé Thu, để lại trong lòng người đọc niềm xúc động sâu sắc về tình cha con bất diệt giữa vòng xoáy khốc liệt của chiến tranh. Qua tác phẩm, Nguyễn Quang Sáng không chỉ ca ngợi tình phụ tử thiêng liêng mà còn tố cáo mạnh mẽ tội ác phi nghĩa của chiến tranh, kêu gọi trân trọng sự bình yên và giá trị của tình thân yêu.

Ra đời gần nửa thế kỷ trước, năm 1966, truyện ngắn "Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng vẫn luôn chạm đến trái tim người đọc bằng những xúc cảm sâu lắng và mới mẻ qua mỗi lần thưởng thức. Sức hút của tác phẩm không chỉ nằm ở cốt truyện gay cấn hay nhân vật độc đáo, mà còn bởi nội dung tràn đầy tình cảm sâu sắc và cảm động. Cách kể chuyện nhẹ nhàng, thấm đẫm nỗi niềm trăn trở của nhà văn về số phận con người và tình thân trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt của thế kỷ XX càng làm cho tác phẩm thêm phần giá trị.

Truyện đưa ta về miền Đông Nam Bộ những năm đầu thập kỷ 60, với gia đình anh Sáu – một gia đình bình dị có vợ, con nhưng bị chia cắt bởi cuộc chiến tranh. Anh Sáu ra đi chiến đấu khi con gái còn nhỏ, chỉ nhìn thấy con qua tấm ảnh nhỏ và những cuộc gặp gỡ ngắn ngủi hiếm hoi. Khoảng cách tình cảm giữa cha và con tưởng gần mà thật xa, bởi vết sẹo chiến tranh trên mặt anh Sáu khiến bé Thu không nhận ra cha mình, tạo nên bi kịch đầy cảm động giữa họ.

Năm 1954, Hiệp định Giơ-ne-vơ chia đôi đất nước, gia đình anh Sáu tiếp tục bị ly tán. Lần trở về thăm nhà cuối cùng là lúc anh phải chia tay mãi mãi sau một trận càn ác liệt. Dù không thể trực tiếp trao tặng chiếc lược ngà – biểu tượng của tình cha con, tấm lòng của anh Sáu vẫn vẹn nguyên và bất diệt.

Khác với nhiều tác phẩm nói về tình mẫu tử, "Chiếc lược ngà" khắc họa sâu sắc tình phụ tử bằng ngòi bút tinh tế, đưa người đọc trải qua những cung bậc cảm xúc đa chiều từ xúc động, ngậm ngùi đến nghẹn ngào. Từng chi tiết trong truyện được xây dựng như một vở kịch cổ điển với cao trào đỉnh điểm, khiến người đọc không thể rời mắt.

Hình ảnh người cha đầy yêu thương, nôn nao trong từng bước chân, ánh mắt và cử chỉ khi gặp con gái, cùng sự ngỡ ngàng, bỡ ngỡ của bé Thu tạo nên một bức tranh sống động về sự cách biệt bởi chiến tranh nhưng cũng đầy hy vọng và tình cảm mãnh liệt. Mâu thuẫn và những giây phút căng thẳng được đẩy lên cao trào khi bé Thu bướng bỉnh không gọi cha, tự mình cố gắng giải quyết khó khăn nhỏ nhặt như múc nước trong nồi cơm sôi, làm nổi bật sự xung đột giữa tình cảm và khoảng cách vô hình do chiến tranh tạo ra.

Tiếng gọi nghẹn ngào "Ba! Không cho ba đi nữa!" cùng những cái ôm đầy xúc động của bé Thu trong khoảnh khắc chia ly là hình ảnh để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc, như một minh chứng bất diệt cho tình cha con vượt qua mọi thử thách. Chiếc lược ngà, kỷ vật thiêng liêng của anh Sáu dành cho con gái, đã trở thành biểu tượng của sự gắn bó bền chặt và tình yêu thương vô bờ bến.

Truyện kết thúc khi bé Thu lớn lên trở thành cô giao liên dũng cảm, tiếp bước con đường cách mạng của cha mình, còn dư âm về bi kịch chiến tranh và tình cha con vẫn mãi làm lay động trái tim người đọc. Qua đó, Nguyễn Quang Sáng không chỉ kể một câu chuyện, mà còn gửi gắm một thông điệp sâu sắc về tình cảm gia đình và sức mạnh vượt lên mọi nghịch cảnh.

Nguyễn Quang Sáng, người con đất An Giang, hầu như chỉ gắn bó và viết về cuộc sống, con người Nam Bộ. Tác phẩm "Chiếc lược ngà" là một trong những kiệt tác tiêu biểu của ông, thể hiện cảm động tình cha con sâu sắc qua hoàn cảnh nghiệt ngã của chiến tranh.

Chiến tranh đã cướp đi nhiều mất mát, hy sinh về tình cảm gia đình. Ông Sáu rời nhà tham gia kháng chiến khi đứa con gái đầu lòng vừa tròn một tuổi. Sau tám năm xa cách, ông mới có dịp trở về thăm nhà, nhưng bé Thu lại không nhận ra ông là ba. Ngày gặp lại, Thu ngỡ ngàng, lảng tránh, thậm chí sợ hãi bỏ chạy bởi vết sẹo đỏ ửng trên má ông Sáu khi ông xúc động. Trong những ngày ở nhà, Thu kiên quyết không nhận ông là cha dù ông đã cố gắng gần gũi, vỗ về. Bé bé Thu còn dùng những lời nói thẳng thừng như "Vô ăn cơm", "Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái", "Cơm sôi rồi, nhão bây giờ". Trong bữa cơm, ông Sáu âu yếm gắp miếng trứng cá cho con thì bé phản ứng dữ dội, làm đổ thức ăn. Bị ba mắng, Thu bỏ về nhà ngoại, vẫn giữ thái độ ương ngạnh. Hành động ấy không phải là sự phản bội, mà bởi em còn quá nhỏ để hiểu những đau thương của chiến tranh và sự rối rắm trong tình cảm gia đình. Thu không nhận ba vì vết sẹo trên má ông không giống tấm ảnh ba mẹ chụp chung, điều ấy chứng tỏ tình yêu dành cho ba trong em rất sâu sắc - chỉ bộc lộ khi em biết chắc đó là ba mình.

Buổi sáng cuối cùng trước khi ông Sáu lên đường, thái độ của Thu bỗng đổi thay. Đêm trước khi bỏ về nhà ngoại, bà đã giải thích cho em về vết sẹo ấy. Thu hiểu ra, lòng đầy ân hận, buồn bã, thỉnh thoảng lại thở dài như người lớn. Khi chia tay, khuôn mặt con bé sầm lại, toát lên nỗi buồn thương đáng yêu của một đứa trẻ. Khi ông Sáu nhìn con để tiễn biệt, đôi mắt Thu bỗng tràn ngập xúc cảm, tiếng gọi "ba" vang lên như xé nát sự im lặng, khiến lòng người nghẹn ngào. Thu ôm chặt, hôn lên tóc, cổ, vai và cả vết sẹo trên má ba mình, tất cả đều từ trái tim yêu thương sâu nặng, chân thành và không thể thay thế. Ở Thu, sự cứng cỏi, ương ngạnh hòa quyện với nét ngây thơ hồn nhiên của trẻ nhỏ, tạo nên hình ảnh đầy sức sống và cảm xúc. Với tấm lòng nhân hậu và sự nhạy cảm, Nguyễn Quang Sáng đã tinh tế khắc họa những cung bậc tình cảm ấy một cách sinh động.

Nhân vật ông Sáu hiện lên với tình cha con mãnh liệt qua từng cử chỉ trong chuyến thăm nhà. Ngay khi xuồng chưa kịp cập bến, ông đã vội vã nhảy lên, khom người đưa tay ra, lắp bắp gọi "ba đây con! ba đây con". Nhưng sự mong đợi của ông nhanh chóng vụt tắt khi bé Thu sợ hãi chạy đi. Thời gian ở nhà ngắn ngủi, ông chỉ quanh quẩn bên con, cố gắng vun đắp tình cảm mà chưa được đáp lại. Trong lúc tức giận, ông đã đánh con. Lúc chia tay, tình yêu mãnh liệt của Thu khiến ông nghẹn ngào, tay ôm con, tay lau nước mắt. Đau lòng hơn khi biết đây là lần cuối cùng ông nghe tiếng gọi "ba" thân thương từ con gái, bởi ông không thể trở về nữa. Trong căn cứ, ông áy náy vì đã đánh con.

Lời con dặn, chiếc lược bằng ngà là niềm vui, là kỷ vật quý giá của ông. Ông chăm chút từng chiếc răng lược, khắc dòng chữ "Yêu nhớ tặng Thu con của ba" như gửi gắm tình cảm bao la. Khi nhớ con, ông lấy cây lược mài trên tóc mình, như gỡ rối tâm trạng. Mặc dù chưa thể chải tóc cho con, chiếc lược vẫn là biểu tượng của tình cha con thiêng liêng. Đau thương thay, ông đã hy sinh trong trận càn, nhưng trước lúc ra đi, tình cha con bất diệt được giữ qua cây lược ông trao cho đồng đội mang về cho con. Những dòng cuối cùng khép lại với nỗi buồn sâu thẳm nhưng chứa chan tình người và ý nghĩa nhân văn.

Tuy chủ đề không mới, nhưng thành công của tác giả là ở cách khai thác tình cha con trong hoàn cảnh éo le đầy cảm xúc, sử dụng ngôi kể và tình huống bất ngờ tự nhiên, cùng với miêu tả tâm lí tinh tế đặc biệt là tâm lí trẻ thơ. "Chiếc lược ngà" đã chiếm trọn vị trí trong lòng độc giả.

Câu chuyện không chỉ là bản tình ca về tình cha con sâu nặng mà còn là lời nhắc nhở thấm thía về những mất mát, đau thương do chiến tranh gây ra cho biết bao gia đình. Qua đó, ta càng thêm trân trọng cuộc sống hòa bình hôm nay.

Truyện ngắn "Chiếc lược ngà" của nhà văn Nguyễn Quang Sáng được sáng tác năm 1966, ngay giữa lòng chiến trường Nam Bộ, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt. Tác phẩm chạm đến trái tim người đọc bằng câu chuyện xúc động về tình cha con thiêng liêng giữa ông Sáu và bé Thu.

Qua nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế và tình huống đầy bất ngờ, tác giả đã khắc họa chân thực tình cảm sâu sắc của ông Sáu dành cho con gái sau tám năm xa cách. Ngay khi xuồng chưa cập bến, ông Sáu đã nhìn thấy bé Thu, đứa con gái bé bỏng mà ông nhớ thương vô hạn, và niềm vui vỡ òa khi ông chạy đến gọi: “Ba đây con!” Tuy nhiên, đáp lại là ánh mắt sợ hãi và tiếng thét gọi mẹ của bé Thu, khiến ông đau đớn tận cùng.

Trước sự lạnh lùng và né tránh của con, ông Sáu vẫn không từ bỏ, kiên nhẫn dỗ dành suốt ba ngày. Dù vậy, bé Thu vẫn nhất quyết không gọi ông là cha. Trong một bữa cơm, khi ông âu yếm gắp miếng trứng cá cho con, bé Thu bất ngờ hất miếng ăn ra, làm ông tức giận và đánh con, khiến bé chạy sang nhà ngoại. Tình yêu cha con ở bé Thu chỉ thực sự bộc lộ khi em nhận ra ông Sáu chính là ba ruột, bởi vết sẹo dài trên má ông khiến bé không nhận ra ngay từ đầu. Sự xa cách và những đổi thay của chiến tranh đã tạo nên khoảng cách khó xóa nhòa trong tình cảm gia đình.

Trong buổi sáng chia tay cuối cùng, thái độ của bé Thu bỗng thay đổi khi được bà ngoại giải thích về vết sẹo của cha. Cảm xúc dâng trào, bé gọi to “ba” bằng cả trái tim nồng ấm và chạy đến ôm hôn cha, thể hiện tình cảm sâu sắc đã bị kìm nén bấy lâu. Giây phút ấy trở thành khoảnh khắc quý giá, tràn đầy ý nghĩa trong cuộc đời hai cha con, dù rất ngắn ngủi, bởi sau đó ông Sáu không còn cơ hội trở về bên gia đình.

Tại khu căn cứ, trong nỗi nhớ thương và ân hận vì đã đánh con, ông Sáu đã dồn hết tình cảm vào việc tỉ mỉ làm chiếc lược ngà, biểu tượng của tình cha con thiêng liêng. Chiếc lược không chỉ là món quà mà còn là sự bù đắp, là sợi dây gắn kết tình cảm mà chiến tranh đã thử thách nghiệt ngã.

Bi kịch của cuộc đời khiến ông Sáu hy sinh trước khi kịp trao tận tay chiếc lược cho bé Thu. Qua đó, câu chuyện lay động lòng người về sự đứt đoạn không mong muốn trong tình cha con, nhưng đồng thời cũng khẳng định sức sống bền bỉ của tình yêu vượt lên trên mọi đau thương và mất mát.

"Chiếc lược ngà" không chỉ kể về một mối quan hệ cha con sâu sắc mà còn là lời nhắc nhở về những đau thương do chiến tranh gây ra, khiến ta thêm trân quý cuộc sống hòa bình hôm nay.

“Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng là một truyện ngắn đậm đà tình cha con sâu sắc, được sáng tác năm 1966 ngay giữa chiến trường Nam Bộ, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang căng thẳng diễn ra. Tác phẩm không chỉ giản dị mà còn đầy những bất ngờ đặc trưng trong phong cách của Nguyễn Quang Sáng, ghi lại khoảnh khắc thiêng liêng, cao quý của tình phụ tử. Qua câu chuyện của ông Sáu và bé Thu, tác giả khắc họa sự éo le, bi thương của chiến tranh nhưng cũng là biểu tượng trường tồn của tình cảm gia đình – một đề tài muôn thuở mà giá trị nhân văn luôn thấm thía.

Truyện xoay quanh mối quan hệ phức tạp giữa ông Sáu và cô con gái bé nhỏ, bé Thu, một nhân vật nội tâm giàu mâu thuẫn. Thu lớn lên thiếu vắng tình cha, chỉ biết về cha qua những bức ảnh, và khi gặp lại, sự hoài nghi, sợ hãi và phản ứng lạnh nhạt của cô bé khiến trái tim người đọc không khỏi xót xa. Tiếng gọi “ba đây con” của ông Sáu được đáp lại bằng sự ngỡ ngàng, tránh né và thậm chí là hoảng sợ của Thu – những biểu hiện trái ngược đầy bất ngờ nhưng lại chân thực đến đau lòng.

Kịch tính được đẩy lên cao qua những hành động cụ thể như việc Thu không chịu gọi ông Sáu là cha, từ chối sự giúp đỡ, rồi hất tung miếng trứng cá ông gắp cho trong bữa cơm. Những cử chỉ ấy thể hiện cá tính mạnh mẽ, bản lĩnh nhưng cũng là nỗi đau, sự bối rối của một đứa trẻ bị tổn thương tình cảm trong hoàn cảnh chiến tranh. Sự nóng giận của ông Sáu khi đánh con không làm giảm đi tình yêu tha thiết ông dành cho bé Thu, mà trái lại, khiến ông thêm dằn vặt và hối tiếc. Khi được bà ngoại giải thích về vết sẹo trên mặt ông, Thu mới nhận ra ba mình và bộc lộ nỗi niềm thương nhớ sâu sắc, mở ra một khoảnh khắc xúc động không thể nào quên.

Đỉnh điểm cảm xúc là phút chia tay đầy lưu luyến, khi Thu thét lên tiếng gọi ba với tất cả sự kìm nén và mong mỏi bấy lâu. Những hành động ôm hôn, bấu chặt lấy ông Sáu chính là minh chứng cho tình cha con bền chặt vượt lên mọi gian truân. Giây phút ấy cũng là lời nhắc nhở sâu sắc về nỗi đau chiến tranh, khi mà lần gặp cuối cùng trở thành vĩnh biệt, đánh dấu sự mất mát không thể bù đắp.

Nhân vật ông Sáu được xây dựng với tình yêu thương con vô bờ bến, dù ở chiến trường xa xôi vẫn luôn hướng về gia đình. Sự đau đớn khi bị con từ chối, sự ân hận khi phải đánh con, và niềm mong mỏi được trao gửi tình cảm qua chiếc lược ngà tự tay làm, tất cả tạo nên một hình tượng người cha đầy xúc động và nhân văn. Chiếc lược ngà không chỉ là món quà vật chất mà còn là biểu tượng của tình cha con, là chứng nhân cho những bi thương của chiến tranh và khát vọng đoàn tụ.

Truyện ngắn với nghệ thuật kể chuyện kết hợp miêu tả nội tâm sâu sắc cùng tình tiết chặt chẽ, bất ngờ, đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Qua đó, Nguyễn Quang Sáng không chỉ tái hiện cuộc sống chiến đấu gian khổ mà còn gợi lên niềm đồng cảm, sự trân trọng đối với tình cha con, tình yêu quê hương đất nước, đồng thời lên án những mất mát đau thương do chiến tranh gây ra.

“Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng là một truyện ngắn sâu sắc về tình cha con trong bối cảnh chiến tranh ác liệt. Truyện giản dị mà đầy bất ngờ, thể hiện qua khoảnh khắc thiêng liêng của tình phụ tử trong đoạn trích sách giáo khoa. Viết năm 1966, khi tác giả hoạt động tại chiến trường Nam Bộ, truyện phản ánh tình cảm cha con của ông Sáu giữa những ngặt nghèo, éo le của thời chiến, góp phần làm tăng giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm.

Tác phẩm tập trung khai thác nội tâm phức tạp của bé Thu – cô bé sống xa cha từ nhỏ nhưng luôn nhớ về cha qua những tấm ảnh. Dù yêu cha, khi gặp lại, Thu thể hiện sự mâu thuẫn qua hành động ngỡ ngàng, sợ hãi, rồi tránh né. Câu chuyện trở nên kịch tính khi Thu nhất quyết không gọi ba hay nhờ giúp nồi cơm to, thậm chí hất trứng cá ông Sáu gắp. Hành động này bộc lộ cá tính mạnh mẽ và sự tổn thương sâu sắc trong em, khiến ông Sáu không kìm nổi xúc động mà đánh con – hành động vừa bộc phát vừa cho thấy lòng thương yêu mãnh liệt.

Vết thẹo trên mặt ông Sáu chính là nguyên nhân ngăn cách tình cảm cha con, tạo nên sự ngỡ ngàng và khổ đau cho Thu – cô bé còn quá nhỏ để hiểu hết nỗi đau chiến tranh. Qua sự kể lại của ngoại, Thu dần nhận thức và cảm thông, đồng thời ân hận vì đã từ chối cha.

Cao trào xảy ra khi Thu cuối cùng gọi được tiếng “Ba” đầy day dứt và tha thiết trước lúc ông Sáu trở lại đơn vị. Tiếng gọi như vỡ òa bao khao khát và nỗi nhớ thương, khiến lòng người đọc thổn thức. Hình ảnh Thu hôn lên vết thẹo trên má cha, cùng dáng vẻ bấu chặt lấy ông, trở thành biểu tượng đẹp đẽ, cảm động của tình cha con trong gian khó của thời chiến.

Qua nhân vật ông Ba, tác giả dành sự cảm thông, trân trọng cho bé Thu với tính cách ương bướng, đồng thời làm nổi bật tình yêu thương sâu nặng của ông Sáu dành cho con. Sự đau đớn của ông khi không được nhận tình cảm con, nỗi ân hận vì đánh con, và niềm mong mỏi được bên con đều hiện rõ qua các chi tiết tinh tế trong truyện.

Chiếc lược ngà là biểu tượng thiêng liêng của tình phụ tử, là món quà ông Sáu dành trọn vẹn cho Thu trước lúc hy sinh. Từng công đoạn làm lược, từng cử chỉ chăm chút, từng ánh mắt cuối cùng trao gửi qua người bạn, đều đong đầy tình cảm và tiếc nuối. Hình ảnh chiếc lược và dòng chữ khắc trên đó trở thành minh chứng sống động về những mất mát và đau thương của chiến tranh, đồng thời là biểu tượng bất diệt của tình cha con thiêng liêng.

Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” thành công trong việc kết hợp kể chuyện và miêu tả nội tâm, xây dựng nhân vật bé Thu mâu thuẫn mà nhất quán, được kể qua góc nhìn ông Ba mang tính khách quan, chân thực và sâu sắc. Những tình huống bất ngờ, cách xây dựng mạch truyện chặt chẽ làm tăng sức hấp dẫn và tạo sự đồng cảm sâu sắc cho người đọc.

Truyện không chỉ làm sống lại một thời kỳ hào hùng, mà còn nhắc nhở thế hệ hôm nay về giá trị hòa bình, sự hy sinh của những người đi trước như ông Sáu – người cha và người chiến sĩ với tình yêu thương con vô bờ bến.

Nguyễn Quang Sáng, nhà văn sinh ra và lớn lên trong mảnh đất Nam Bộ, đã dành phần lớn cuộc đời sáng tác của mình tại chiến trường miền Nam. Văn phong của ông giản dị, mộc mạc nhưng thấm đẫm tình người và hơi thở cuộc sống nơi đây, đặc biệt trong những năm tháng khốc liệt của hai cuộc kháng chiến và cả thời bình sau đó. Truyện ngắn "Chiếc lược ngà" ra đời năm 1966 là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện sâu sắc tình cảm cha con thiêng liêng trong bối cảnh chiến tranh.

Truyện xây dựng hai tình huống đặc sắc, ghi dấu ấn khó phai trong lòng người đọc. Trước hết là cuộc hội ngộ đầy xúc động giữa cha con ông Sáu, sau tám năm xa cách đầy đau thương, trớ trêu thay bé Thu lại không nhận cha ngay. Đến khi cô bé nhận ra cha thì ông Sáu lại phải lên đường. Tình huống thứ hai diễn ra tại căn cứ, khi ông Sáu dành trọn tình yêu thương để tỉ mẩn làm một chiếc lược ngà tặng Thu nhưng chưa kịp trao thì ông đã hy sinh, chỉ kịp nhờ đồng đội chuyển món quà ấy đến con. Những tình huống ấy không chỉ giàu kịch tính, bất ngờ mà còn khắc họa rõ nét tình cha con sâu nặng, làm nổi bật sự thiêng liêng và sức mạnh mãnh liệt của tình cảm ấy trong cảnh chiến tranh tang thương.

Nhân vật bé Thu hiện lên đầy cảm xúc và mâu thuẫn nội tâm. Cô bé từng mòn mỏi chờ ngày gặp lại cha nhưng lúc đối diện, phản ứng lại khác xa mong đợi. Thu không hân hoan mà lại sợ sệt, lảng tránh, thậm chí lạnh nhạt với ông Sáu – người cha đã xa cách suốt tám năm. Qua đó, hiện lên chân thực nỗi xung đột giữa hình ảnh cha trong ký ức và thực tại đầy biến đổi, nhất là vết sẹo chiến tranh trên mặt ông Sáu khiến Thu không thể nhận ra cha. Những hành động như tự loay hoay nấu cơm, hất trứng cá, hay bỏ về nhà ngoại sau khi bị trách phạt đều phản ánh rõ nét sự bướng bỉnh, cá tính riêng và tình yêu cha sâu sắc của Thu. Qua lời bà ngoại giải thích, Thu dần hiểu ra và chuyển biến cảm xúc, từ đó mở ra tình cha con đầy cảm động.

Khoảnh khắc chia tay lên đường của ông Sáu là cao trào cảm xúc, khi bé Thu gọi tiếng "ba" xé lòng, chứa chan bao nỗi nhớ thương dồn nén. Cô bé ôm chặt, hôn lên cả vết sẹo trên mặt cha, mong cha ở lại mãi bên mình. Hình ảnh đó như tượng trưng cho sự gắn bó và tha thiết của tình cảm gia đình vượt lên trên mọi thử thách của chiến tranh. Bé Thu tuy có những lúc bướng bỉnh nhưng thực sự là người con đầy yêu thương, quý mến cha.

Ông Sáu, người cha kiên cường, cũng để lại ấn tượng sâu sắc qua những hành động thầm lặng mà đầy yêu thương. Sự trở về sau bao năm xa cách là sự hòa quyện của niềm vui và nỗi đau khi đối mặt với thái độ xa cách của con. Trong những ngày ít ỏi bên gia đình, ông kiên nhẫn, ân cần, chờ đợi tình cảm của Thu mở lòng, mong nhận được tiếng gọi "ba" từ con. Giây phút chia tay, ông kìm nén xúc động, lau nước mắt và hôn lên mái tóc con, gửi trọn tình thương và nỗi nhớ thương vào chiếc lược ngà mà ông tỉ mỉ làm cho Thu, biểu tượng cho tình cha con bất diệt.

Chiếc lược ngà, kết tinh của tình yêu và sự hy sinh, không chỉ là món quà vật chất mà còn là minh chứng cho sức mạnh thiêng liêng của tình cha con giữa bom đạn khốc liệt. Sự ra đi của ông Sáu để lại nỗi đau nhưng cũng là nguồn cảm hứng để bé Thu lớn lên, trưởng thành, nối tiếp truyền thống yêu nước. Truyện ngắn "Chiếc lược ngà" là bản anh hùng ca về tình cảm gia đình, một dấu son trong văn học kháng chiến, khiến người đọc không khỏi xúc động và suy ngẫm sâu sắc về giá trị của tình thân và sự hy sinh trong cuộc sống.

Tình cảm gia đình luôn là sợi dây thiêng liêng gắn kết bất diệt, đặc biệt trong những thời khắc chiến tranh, khi mà lòng người càng thêm thấu hiểu và sẻ chia. "Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng đã khắc họa rõ nét tình cảm ấy qua câu chuyện cảm động về cha con ông Sáu và bé Thu.

Ông Sáu rời xa gia đình vì nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc, dù lòng không khỏi xót xa khi chưa từng được nhìn mặt con gái. Tám năm trôi qua, lần trở về thăm nhà ngắn ngủi trước khi nhận nhiệm vụ mới đã đưa ông đến cuộc gặp gỡ đầy thử thách: cô con gái bé nhỏ lại không nhận ra cha. Chiến tranh đã để lại vết thương sâu sắc, làm nhòa đi hình ảnh quen thuộc trong tâm trí bé Thu và chính ông Sáu cũng không khỏi đau lòng trước thực tế này.

Với bé Thu, người cha trong bức ảnh không có vết sẹo đã trở thành hình tượng gắn bó sâu sắc, khiến cô bé bỡ ngỡ và xa cách khi gặp người cha thật. Ba ngày bên nhau là ba ngày đầy những va chạm tâm lý, khi Thu thể hiện thái độ lạnh lùng, ngang bướng, thậm chí từ chối những cử chỉ yêu thương. Nhưng chính sự ương ngạnh ấy lại là biểu hiện thầm kín cho tình yêu thương cha con sâu đậm mà cô bé chưa thể thổ lộ.

Trong lòng ông Sáu, nỗi nhớ con day dứt khôn nguôi, từng ngày ông trìu mến ngắm nhìn hình ảnh con gái trong tấm ảnh cũ. Khoảnh khắc trở về nhà, ông lao nhanh lên bờ, gọi con với tất cả nỗi niềm chờ đợi. Sự lạnh lùng của Thu khiến ông đau lòng, nhưng ông vẫn kiên trì vỗ về, thậm chí nhẫn nại chịu đựng cả những giây phút thất vọng tột cùng. Và rồi, khi tiếng gọi "ba" vang lên, cả ông và bé Thu đều cảm nhận được sự kết nối sâu sắc vượt qua mọi thử thách của chiến tranh.

Dòng chảy cảm xúc ấy được đẩy lên đỉnh điểm qua hình ảnh ông Sáu tỉ mỉ làm chiếc lược ngà, khắc từng nét chữ "Yêu nhớ tặng Thu con của ba" như gửi gắm trọn vẹn tình yêu thương và nỗi nhớ nhung. Biết bao đau thương, hy sinh của người cha như được hóa thân trong món quà giản dị nhưng đầy ý nghĩa ấy. Dẫu chiến tranh cướp đi sự sống của ông, chiếc lược ngà vẫn là biểu tượng bất tử của tình cha con, được trao tận tay Thu như một lời nhắn gửi vĩnh cửu.

Qua những tình huống éo le và diễn biến tâm lý tinh tế, câu chuyện chạm đến trái tim người đọc, nhắc nhở về giá trị thiêng liêng của tình thân trong những ngày tháng gian khó của dân tộc.

Nguyễn Quang Sáng là nhà văn đặc trưng với những trang viết chân thực về con người và cuộc sống Nam Bộ trong kháng chiến và thời kỳ hòa bình. Tác phẩm "Chiếc lược ngà" ra đời năm 1966 giữa những năm tháng đầy gian khó của đồng bào Nam Bộ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, thể hiện sâu sắc tình cha con trong chiến tranh, đồng thời gợi lên những mất mát, đau thương mà chiến tranh đã cướp đi của biết bao gia đình và con người.

Tình cha con trong truyện không chỉ là mối liên kết muôn thuở với giá trị nhân văn bền vững, mà còn được tô đậm qua bối cảnh chiến tranh khắc nghiệt và những hy sinh thầm lặng của người cán bộ cách mạng. Qua lời kể của bác Ba – đồng đội của ông Sáu, người đọc cảm nhận trọn vẹn nỗi đau của chiến tranh và sức mạnh thiêng liêng của tình cha con bất diệt.

Chiến tranh phi nghĩa của đế quốc Mỹ đã gây biết bao mất mát, khiến nhiều người phải xa rời gia đình, trong đó có ông Sáu, người rời nhà khi con gái còn chưa tròn một tuổi. Tám năm đằng đẵng, ông chỉ được nhìn con qua tấm ảnh nhỏ, khao khát được gặp mặt da diết. Khi có dịp trở về thăm nhà, ông được gặp con, nhưng bé Thu lại lạnh nhạt, không nhận ông là cha.

Thu ngần ngại xa lánh ông Sáu dù ông đã dành hết tình thương. Cô bé giữ sự nghi ngờ bởi vết sẹo trên mặt ông khác với hình ảnh trong tấm ảnh quen thuộc. Mặc dù gia đình khuyên giải, Thu vẫn bướng bỉnh không chịu gọi tiếng “ba”. Những hành động như làm việc một mình hay hất trứng cá khỏi bát thể hiện sự ngang bướng đầy cá tính của cô bé. Khi bị ông Sáu đánh vì không chịu nghe lời, Thu không khóc mà bỏ sang nhà ngoại, tạo nên cảnh tượng đầy xót xa cho người cha và người đọc.

Sự bướng bỉnh ấy thực ra là sự yêu thương thầm kín của Thu dành cho cha, nhưng do hoàn cảnh chiến tranh và những vết thương vật lý, tâm lý mà cô bé chưa thể nhận ra người cha thật sự. Khi bà ngoại giải thích về vết sẹo, tình yêu thương trong Thu dần trỗi dậy. Giây phút Thu cất tiếng gọi "Ba!" lúc ông Sáu lên đường là khúc ca xúc động nhất của tình cha con – tiếng gọi dồn nén suốt tám năm, vừa mãnh liệt, vừa xót xa.

Ông Sáu, người cha tận tụy, đã dành trọn lòng yêu thương và nỗi nhớ con vào việc tỉ mỉ làm chiếc lược ngà, khắc dòng chữ "Yêu nhớ tặng Thu con của ba" như một biểu tượng thiêng liêng của tình phụ tử. Dù bị thương nặng và hi sinh trên chiến trường, ông vẫn trăn trối gửi chiếc lược qua đồng đội để trao tận tay con gái, minh chứng rằng tình cha con không bao giờ mất đi dù chiến tranh có tàn phá.

Nguyễn Quang Sáng đã khéo léo xây dựng cốt truyện chặt chẽ, tình huống truyện bất ngờ và diễn biến tâm lý nhân vật tinh tế, đặc biệt là nhân vật bé Thu với nét cá tính sinh động. Ngôi kể và ngôn ngữ đậm đà bản sắc Nam Bộ góp phần tạo nên sức hút mãnh liệt cho tác phẩm, để lại dư âm sâu sắc về tình cảm gia đình trong chiến tranh. "Chiếc lược ngà" không chỉ là câu chuyện về một món quà vật chất mà còn là biểu tượng cho tình yêu thương, sự hi sinh và sức sống bất diệt của tình cha con.

Ngày nay, khi chiến tranh đã lùi xa, những câu chuyện như "Chiếc lược ngà" vẫn là lời nhắc nhở về giá trị thiêng liêng của gia đình, lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã hy sinh cho tự do, bình yên của Tổ quốc.

Nguyễn Quang Sáng, cây bút tài hoa của Nam Bộ, đã khắc họa chân thực cuộc sống và con người trong chiến tranh qua truyện ngắn "Chiếc lược ngà" – tác phẩm tiêu biểu, ghi dấu bằng tình cha con thiêng liêng trong cảnh ngộ éo le của bom đạn. Ra đời năm 1966, giữa chiến trường Nam Bộ, câu chuyện tái hiện hai tình huống đầy bất ngờ: cuộc gặp gỡ ngỡ ngàng sau tám năm xa cách giữa ông Sáu và con gái Thu – người không nhận cha mình – và hình ảnh người cha tỉ mẩn làm chiếc lược ngà gửi gắm yêu thương trước lúc hi sinh. Cốt truyện kịch tính, chuyển biến tinh tế, nhấn mạnh vẻ đẹp tình phụ tử bất diệt giữa những mất mát đau thương.

Ông Sáu rời nhà khi con còn đỏ hỏn, chỉ được nhìn con qua tấm ảnh suốt tám năm dài đằng đẵng. Trở về, niềm vui dâng trào khi nhìn thấy Thu chơi dưới gốc xoài, ông lao vội gọi con, ánh mắt run rẩy xen lẫn vết sẹo trên má như dấu tích của thời gian. Thế nhưng, sự sợ hãi và ngỡ ngàng của bé Thu đã khiến người cha nghẹn ngào đau xót. Những ngày bên nhau, ông càng muốn gần gũi thì con gái lại càng tránh xa, lời gọi "ba" vẫn vắng bóng, dù lòng ông chan chứa yêu thương và kiên nhẫn.

Bé Thu với nét tính cách bướng bỉnh, ngang ngạnh, không chấp nhận người cha có vết thẹo dài trên mặt – hình ảnh khác hẳn người cha trong bức ảnh. Những hành động chống đối như hất trứng cá, bỏ sang nhà ngoại khiến người đọc vừa xót xa, vừa thấu hiểu sự bối rối của trẻ thơ trong hoàn cảnh chiến tranh. Sự lạnh nhạt ấy không phải thiếu tình cảm, mà là cách con bé bảo vệ mảnh ký ức về người cha duy nhất trong lòng.

Qua lời giải thích của bà ngoại về vết thẹo, Thu dần thấu hiểu và tình cha con bùng lên mãnh liệt trong phút giây chia ly. Tiếng gọi "ba" vang lên như xé toang nỗi im lặng, tràn đầy xúc cảm và sự dồn nén bấy lâu. Cử chỉ ôm chặt, hôn lên từng nét trên khuôn mặt ông Sáu làm lay động trái tim người đọc, khắc họa sâu sắc tình yêu thương cháy bỏng giữa cha và con dù thời gian bên nhau ngắn ngủi.

Trở về căn cứ, ông Sáu mang theo nỗi nhớ và cả sự ân hận vì đã nóng giận đánh con, ông dồn hết tâm huyết làm chiếc lược ngà – biểu tượng của tình phụ tử – với dòng chữ khắc tỉ mỉ "Yêu nhớ tặng Thu, con của ba". Chiếc lược không chỉ là món quà vật chất mà còn là cầu nối yêu thương thiêng liêng trước lúc ông ngã xuống, giao phó cho người bạn đồng đội gửi gắm tới con gái.

Với cốt truyện chặt chẽ, đan xen giữa quá khứ và hiện tại, cùng khả năng miêu tả tâm lí tinh tế, "Chiếc lược ngà" khắc họa sinh động tình cha con và những mất mát chiến tranh. Tác phẩm không chỉ là câu chuyện thời hiện đại mà còn là bản tình ca bất tận về nghĩa tình con người, khiến độc giả không thể không trân trọng những hy sinh cao cả để đổi lấy hòa bình, tự do cho đất nước.

Nguyễn Quang Sáng – người con ưu tú của vùng đất Nam Bộ, trưởng thành trong khói lửa kháng chiến chống Mỹ, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua những trang văn chân thực và đậm chất nhân văn. Truyện ngắn "Chiếc lược ngà" không chỉ là một câu chuyện về chiến tranh mà còn là bức chân dung sống động về tình cha con thiêng liêng, chan chứa xúc cảm và sức sống mãnh liệt của tâm hồn con người miền Nam.

Ra đời năm 1966, ngay giữa lòng chảo lửa chiến tranh, tác phẩm đã chọn lọc và thể hiện một chủ đề tưởng chừng giản dị – tình cảm gia đình, nhưng lại trở nên vô cùng sâu sắc, là tiếng lòng của người lính vừa căng thẳng, vừa ngập tràn tình yêu thương. Trong khi nhiều tác phẩm khác tập trung vào những chiến công hay khẩu hiệu hùng tráng, Nguyễn Quang Sáng dịu dàng hướng ánh nhìn về gia đình, nơi chốn bình yên đầy khao khát.

Chiếc lược ngà lay động lòng người bởi hiện thực nghiệt ngã: sau bao năm bôn ba chiến trường, ông Sáu trở về với ước mong được gặp con gái, thế nhưng khi đặt chân lên bến, ông không được đón nhận bằng tiếng gọi thân thương mà là ánh mắt ngỡ ngàng, sợ hãi của Thu. Niềm đau này còn tăng lên khi ông chứng kiến con ngày càng xa cách, lảng tránh, và đặc biệt là sự khôn ngoan, sắc sảo của cô bé trong từng hành động nhỏ như việc tự mình nấu cơm mà không gọi một tiếng "ba".

Bên trong vẻ cứng cỏi của Thu là khoảng trống sâu thẳm do chiến tranh tạo nên – nhiều năm không biết mặt cha, vết thương tình cảm khó lành, và trớ trêu thay, khi nhận ra thì cha lại phải đi. Chiến tranh lấy đi mái nhà yên bình, tình thân trọn vẹn, để lại những câu hỏi không lời giải đáp.

Thế nhưng, trung tâm của câu chuyện chính là tình cha con đầy xúc động giữa ông Sáu và bé Thu. Tình cảm ấy hiện lên qua từng cử chỉ, ánh mắt, kể cả sự giận dữ khi ông nóng giận đánh con – đó là sự bùng nổ khát khao được gần gũi, được sống trọn vẹn với tình thân. Ánh mắt đẫm lệ, những giọt nước mắt người lính, người cha chảy dài trên gò má chai sạm khiến bao trái tim rung động. Và bé Thu, với sự ương ngạnh, là cách em giữ gìn hình ảnh người cha duy nhất trong lòng, chỉ gọi tiếng "ba" khi đã nhận ra và bộc lộ tình yêu thương mãnh liệt qua những cái ôm siết chặt, những nụ hôn lên vết sẹo như một lời xin lỗi và níu kéo.

Từ bi kịch cá nhân ấy, Thu lớn lên trở thành cô giao liên dũng cảm, hành trình của em là minh chứng cho sức sống và tình thương xuyên qua mọi thử thách. Tác phẩm chính là khúc ca bất tận về hiện thực chiến tranh tàn khốc và tình người ngời sáng giữa bom đạn, là đất lành cho những giá trị nhân văn thăng hoa.

Chiến tranh dù đã lùi xa, nhưng những vết thương nó để lại vẫn mãi còn in dấu. Nó đã dập tắt ngọn lửa đoàn tụ mỗi buổi chiều tà của biết bao gia đình, cướp đi hình bóng người cha, người anh, người con yêu thương trong mái nhà nghèo, phủ lên bầu trời vốn yên bình những làn khói bom đạn ngút ngàn. Song, dù ngăn cách bởi chiến tranh tàn khốc, tình cảm ruột thịt vẫn luôn bền chặt, khắc sâu trong trái tim con người. Trong tác phẩm "Chiếc lược ngà", Nguyễn Quang Sáng đã khắc họa chân thực và đầy xúc động tình cha con thiêng liêng của ông Sáu và bé Thu, đồng thời lên án những đau thương mà cuộc chiến phi nghĩa đã gieo rắc.

Truyện ngắn xây dựng hai tình huống đắt giá chạm sâu vào cảm xúc người đọc. Đó là cuộc hội ngộ đầy nước mắt giữa ông Sáu và con gái sau tám năm xa cách, song đáng tiếc bé Thu chưa nhận ra cha mình. Đến lúc Thu nhận ra thì ông Sáu lại phải lên đường trở lại chiến khu. Tình huống thứ hai, người cha mang trong lòng nỗi nhớ thương khôn nguôi đã dành hết tâm huyết để làm chiếc lược ngà tặng con, nhưng chưa kịp trao thì đã hi sinh nơi chiến trường, nhờ đồng đội trao gửi món quà cuối cùng cho bé Thu.

Qua những tình huống này, Nguyễn Quang Sáng thành công thể hiện tình cha con thắm thiết, sâu nặng, đồng thời bộc lộ trọn vẹn tính cách và tâm trạng của nhân vật trong bối cảnh khốc liệt của chiến tranh. Bé Thu, dù bướng bỉnh, xa lánh cha, thật ra là biểu hiện của một tâm hồn đầy yêu thương và mong mỏi được đón nhận tình phụ tử suốt tám năm chờ đợi. Hành động của cô bé không phải là sự thờ ơ, mà là phản ứng của một tâm hồn chịu tổn thương, khi lần đầu tiếp xúc với người cha xa lạ trên khuôn mặt có vết thẹo lớn.

Cùng với đó, hình ảnh ông Sáu – người cha tận tụy, kiên trì với niềm mong mỏi được nghe tiếng gọi “ba” từ con, khiến lòng người đọc ngậm ngùi. Những khoảnh khắc ông nén xúc động, lau nước mắt, ôm con trong vòng tay ấm áp đã khắc sâu tình yêu thương không lời, không thể tách rời. Chiếc lược ngà chính là kết tinh của tình cảm ấy, là minh chứng cho lòng yêu thương và nỗi nhớ da diết suốt đời của người cha dành cho con gái. Dù chưa thể trao tận tay, món quà vẫn được gửi gắm như một sợi dây vô hình nối liền hai tâm hồn cha con.

"Chiếc lược ngà" không chỉ gây ấn tượng bởi cách kể chuyện tinh tế, tình huống kịch tính mà còn bởi sự ấm áp của tình cha con thiêng liêng trong hoàn cảnh chiến tranh tàn khốc. Tác phẩm giúp ta cảm nhận sâu sắc hơn về giá trị của hòa bình, của tình thân và những mất mát đau thương mà chiến tranh đã để lại trong lòng nhiều gia đình.