Top 6 Bài phân tích "Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" của Thi tiên Lý Bạch dành cho học sinh lớp 7

I. Khám phá tác phẩm:

Câu 1:

Bài thơ kết hợp hài hòa giữa tả cảnh (hai câu đầu) và bộc lộ tâm tình (hai câu cuối).

Hai câu đầu khắc họa khoảnh khắc đêm khuya khi thi nhân thao thức, bất chợt nhận ánh trăng lọt qua song cửa, mờ ảo như sương khói. Cách miêu tả này khéo léo bộc lộ tâm trạng bâng khuâng của tác giả.

Hai câu sau chỉ dùng ba chữ trực tiếp diễn tả nỗi nhớ quê, còn lại đều gửi gắm tình cảm qua hình ảnh. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đã thể hiện xuất sắc tình yêu quê hương tha thiết.

Câu 2:

a. Nghệ thuật đối được sử dụng tài tình ở hai câu cuối: "Ngẩng đầu ngắm trăng sáng / Cúi đầu nhớ cố hương".

Cặp câu đối chỉnh từng từ loại: động từ (cử - đê), (vọng - tư), tính từ (minh - cố), danh từ (nguyệt - hương).

b. Phép đối làm nổi bật nỗi nhớ quê da diết. Cử chỉ ngẩng lên - cúi xuống thoáng chốc mà chất chứa bao nỗi niềm, cho thấy tình quê luôn thường trực trong trái tim thi nhân.

Câu 3:

Bốn động từ then chốt "nghi, cử, đê, tư" dẫn dắt mạch cảm xúc bài thơ. Dù lược bỏ chủ ngữ nhưng vẫn xác định rõ chủ thể trữ tình duy nhất - chính là tác giả.

Cảm xúc vận động tinh tế: từ giật mình tỉnh giấc, ngỡ ngàng trước ánh trăng, đến ngẩng đầu nhận ra, rồi bất chợt cúi đầu kìm nén nỗi nhớ quê trào dâng.

II. Thực hành

Nhận xét bản dịch:

"Đêm thu trăng sáng như gương

Lí Bạch ngắm cảnh nhớ thương quê nhà"

Bản dịch tuy truyền tải được nội dung cơ bản nhưng đánh mất nhiều nét nghệ thuật đặc sắc. Thiếu đi chữ "ngỡ" đầy ngẫu hứng, so sánh trăng-sương độc đáo, làm mờ nhạt khoảnh khắc bất ngờ dẫn đến cảm xúc dâng trào.