Top 6 bài soạn mẫu về tác phẩm "Thực hành đọc: Ra-ma buộc tội trang 121" (Ngữ văn 10 - SGK Kết nối tri thức) xuất sắc nhất

* Tóm tắt nội dung chính: Ra-ma buộc tội

Khám phá quan điểm về phẩm chất đạo đức của người anh hùng và người phụ nữ lý tưởng trong văn hóa Ấn Độ. Tác phẩm xây dựng hình tượng người anh hùng với tính cách gần gũi, trọng danh dự, sẵn sàng hy sinh tình yêu để bảo vệ danh dự. Cùng với đó là hình ảnh người phụ nữ lý tưởng mạnh mẽ, chấp nhận cái chết để chứng minh tình yêu và đức hạnh của mình.

* Một số lưu ý khi đọc tác phẩm:

• Phân tích phẩm chất của nhân vật qua lời nói và hành động.

- Nhân vật Ra-ma:

+ Ra-ma từ bỏ vợ để bảo vệ danh dự của một vị vua.

+ Lời buộc tội của Ra-ma không chỉ thể hiện cảm xúc thật mà còn phản ánh tình cảm yêu thương và trách nhiệm của một nhà vua.

- Nhân vật Xi-ta:

+ Xi-ta tự bảo vệ mình khi bị buộc tội, thể hiện lý lẽ vững vàng và bình thản khi đối diện với cái chết.

+ Cô là hình mẫu của người phụ nữ lý tưởng, sẵn sàng hy sinh tính mạng để chứng minh tình yêu và đức hạnh của mình.

• Chú ý đến cách miêu tả nhân vật.

- Các miêu tả tập trung vào tâm lý nhân vật, qua hành động và lời nói, thể hiện chiều sâu của nhân vật.

• Quan tâm đến giọng kể và lời thoại trong tác phẩm.

- Lối viết linh hoạt, kết hợp kể chuyện, miêu tả và đối thoại, làm tăng tính kịch tính và sử thi của tác phẩm.

• Đọc chú thích để hiểu rõ hơn về yếu tố văn hóa trong tác phẩm.

- Hình ảnh và ý tưởng trong tác phẩm phản ánh bản sắc văn hóa Ấn Độ qua thần thoại, truyền thuyết và tôn giáo Hindu, cũng như các giá trị văn học và nghệ thuật của nền văn minh cổ đại.

Bài tập 4. Đọc lại đoạn văn trong SGK Ngữ văn 10, tập một (tr. 121 – 123), từ “Gia-na-ki (Janaki) khiêm nhường” đến “đâu có chịu đựng được lâu” và trả lời các câu hỏi sau:

1. Ra-ma đã đưa ra những lí lẽ gì khi buộc tội Gia-na-ki? Liệu lời buộc tội của Ra-ma có mâu thuẫn với hành động cứu vợ của chàng trước đó không? Vì sao?
2. Tìm những chi tiết miêu tả tâm trạng của Ra-ma. Những chi tiết đó có mâu thuẫn với lời buộc tội không? Vì sao?
3. Tình huống trong phần đầu của văn bản có ý nghĩa gì? Nó giúp bộc lộ phẩm chất nhân vật như thế nào?

Bài giải:

1. Lí lẽ của Ra-ma: Gia-na-ki bị Ra-va-na bắt cóc, sống trong nhà kẻ thù và bị quấy rối, khiến Ra-ma nghi ngờ sự trung thủy của vợ.

Lời buộc tội của Ra-ma xuất phát từ nỗi ghen tuông, lo lắng về danh dự bị tổn hại, và mâu thuẫn với hành động trước đó của anh khi cứu Gia-na-ki. Ra-ma cứu vợ là vì tình yêu và trách nhiệm của một người chồng, mặc dù lòng ghen tuông đã khiến anh có lời nói trái ngược.

2. Chi tiết miêu tả tâm trạng Ra-ma: Khi nhìn thấy Gia-na-ki, với khuôn mặt bông sen và những lọn tóc xoăn, trái tim Ra-ma đau nhói.

Chi tiết này trái ngược với lời buộc tội lạnh lùng của anh. Dù ra ngoài tỏ ra nghiêm khắc, Ra-ma thực sự yêu thương vợ, và cảm xúc của anh đối lập với những gì anh nói. Xung đột trong tâm trí Ra-ma là giữa tình yêu cá nhân và trách nhiệm công cộng, điều này phản ánh một sự mâu thuẫn nội tâm giữa tình cảm và danh dự trong các nhân vật sử thi.

3. Tình huống: Cuộc gặp gỡ xúc động giữa Ra-ma và Gia-na-ki sau khi Ra-ma giải cứu cô từ tay quỷ vương Ra-va-na.

Tình huống này rất kịch tính, làm nổi bật sự giằng xé giữa tình yêu và danh dự. Ra-ma phải hy sinh hạnh phúc cá nhân để bảo vệ danh dự, dẫn đến những lời buộc tội đau đớn dành cho vợ mình. Tình huống này làm sáng tỏ phẩm chất trung thành và trọng danh dự của cả hai nhân vật.

Nội dung chính Ra-ma buộc tội - Mẫu 1

Sau chiến thắng vĩ đại, Ra-ma rơi vào cơn nghi ngờ đối với phẩm hạnh của Xi-ta. Lòng ghen tuông dâng trào, dù trái tim đau như cắt khi nhìn thấy ánh mắt đẫm lệ của nàng, nhưng vì danh dự, Ra-ma đã không thể giữ im lặng mà buông ra những lời làm tổn thương sâu sắc. Xi-ta, như cây dây leo bị vòi voi quật, đau đớn không sao tả xiết. Nàng tự nguyện thề thốt, giải thích trong từng tiếng nức nở, nhưng tất cả không thể lay chuyển Ra-ma. Cuối cùng, với lòng thuỷ chung kiên định, Xi-ta dũng cảm bước lên giàn hỏa thiêu, sẵn sàng chứng minh lòng trong sạch của mình. Tất cả mọi người, từ loài Rắc-sa-xa đến Va-na-ra, đều không thể kiềm chế được những giọt nước mắt thương xót trước cảnh tượng bi thương ấy.

Nội dung chính Ra-ma buộc tội - Mẫu 2

Ra-ma-ya-na kể lại những kỳ tích phi thường của Ra-ma, hoàng tử của vương triều Đa-xa-ra-tha. Bị đày ải vào rừng suốt 14 năm vì lòng ghen tị của thứ phi Ka-kê-i, Ra-ma và Xi-ta đã trải qua biết bao gian truân. Khi cuộc sống lâm vào khốn khó, quỷ vương Ra-va-na đã bắt cóc Xi-ta. Ra-ma, không quản ngại gian nguy, đã lên đường giải cứu vợ. Sau vô vàn thử thách, cuối cùng, Ra-ma giành lại được Xi-ta và vương quốc. Tuy nhiên, khi vợ chồng gặp lại, Ra-ma nghi ngờ sự trọn vẹn của Xi-ta sau những ngày tháng trong tay quỷ vương. Lòng nghi ngờ khiến Ra-ma quyết định từ bỏ nàng. Xi-ta, không thể thanh minh, đành tự mình bước lên giàn hỏa thiêu để chứng minh sự trong sạch. Thần Lửa đã chứng giám và cứu sống nàng, trả lại nàng cho Ra-ma. Hai vợ chồng trở về kinh đô, tiếp tục trị vì và đem lại sự thịnh vượng cho đất nước.

Tóm tắt tác phẩm Ra-ma buộc tội (mẫu 1)

Ra-ma-ya-na là câu chuyện về những kỳ tích của Ra-ma, hoàng tử của nhà vua Đa-xa-ra-tha. Khi vua cha muốn truyền ngôi cho Ra-ma, thứ phi Ka-kê-i đố kị đã buộc vua đày Ra-ma vào rừng 14 năm và trao ngôi cho con trai bà là Bha-ra-ta. Ra-ma vâng lệnh, cùng vợ là Xi-ta và em trai Lắc-ma-na vào rừng chịu đày. Khi thời hạn lưu đày sắp kết thúc, quỷ vương Ra-va-na đã dùng mưu bắt cóc Xi-ta và mang nàng về đảo Lan-ka. Ra-ma đau buồn tột cùng, không ngừng tìm kiếm vợ. Được sự trợ giúp của vua khỉ Xu-gri-va và tướng khỉ Ha-nu-man, Ra-ma đã vượt biển tấn công đảo Lan-ka, giải cứu được Xi-ta. Tuy nhiên, nghi ngờ về phẩm hạnh của Xi-ta khiến Ra-ma quyết định từ bỏ nàng. Xi-ta, không thể thanh minh, đành bước lên giàn hỏa thiêu, và thần Lửa đã chứng minh sự trong sạch của nàng. Sau đó, hai vợ chồng quay về kinh đô trị vì, mang lại bình an cho dân chúng.

Tóm tắt tác phẩm Ra-ma buộc tội (mẫu 2)

Ra-ma-ya-na kể về những kỳ tích của Ra-ma, hoàng tử của vương quốc Đa-ra-xa-tha. Sau khi bị đày ải vào rừng 14 năm, Ra-ma và vợ Xi-ta đã chịu đựng vô vàn gian khó. Một ngày, quỷ vương Ra-va-na bắt cóc Xi-ta và mang nàng về Lan-ka. Mặc dù bị ép buộc, Xi-ta nhất quyết không chịu làm vợ của quỷ vương. Sau những thử thách khắc nghiệt, Ra-ma đã cứu được Xi-ta với sự giúp đỡ của Ha-nu-man và đoàn quân khỉ. Tuy nhiên, khi gặp lại, Ra-ma nghi ngờ sự trọn vẹn của Xi-ta sau quãng thời gian bị bắt cóc, nên quyết định bỏ nàng. Để chứng minh sự trong sạch, Xi-ta đã bước lên giàn hỏa thiêu và được thần Lửa cứu sống. Hai vợ chồng trở về kinh đô và trị vì, mang lại thịnh vượng cho đất nước.

I. Tác giả 

- Valmiki được xem là nhà thơ đầu tiên trong văn học tiếng Phạn.

II. Tác phẩm văn bản Ra-ma buộc tội

• Thể loại: Sử thi Ra-ma-ya-na
• Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác: Đoạn trích thuộc chương 79, khúc ca thứ 6 của sử thi Ra-ma-ya-na.

- Đoạn trích này được viết theo thể loại sử thi với cách thức tự sự, biểu cảm.

• Bố cục văn bản Ra-ma buộc tội:

- Phần 1 Từ đầu…Ra-va-na đâu có chịu đựng được lâu: Tâm trạng của Ra-ma.

- Phần 2 Còn lại: Tâm trạng của Xi-ta.

• Giá trị nội dung văn bản Ra-ma buộc tội:

- Tác phẩm phản ánh quan niệm về người anh hùng, người quân vương lý tưởng và người phụ nữ thuỷ chung trong xã hội cổ đại Ấn Độ.

• Đặc sắc nghệ thuật Ra-ma buộc tội:

- Ngôn ngữ trang trọng, phong phú, đầy biểu cảm.

- Thành công trong việc xây dựng hình tượng nhân vật lý tưởng, sâu sắc.

- Tình huống kịch tính, đầy mâu thuẫn và xung đột.

- Sử dụng yếu tố sử thi mạnh mẽ.

• Xác định phẩm chất của nhân vật chính qua lời nói và hành động:

- Ra-ma:

• Có ngoại hình vĩ đại, mang trong mình vẻ đẹp của sự đức hạnh, trí tuệ, tài năng và lòng dũng cảm kiên cường.
• Người có bản lĩnh, quyết đoán và lạnh lùng trong từng quyết định.

- Xi-ta: Vẻ đẹp của Xi-ta không chỉ ở ngoại hình mà còn ở đức hạnh, tình yêu thương vô bờ đối với con người và thiên nhiên, cùng với sự chung thủy, chịu đựng và phẩm hạnh đáng ngưỡng mộ của một người phụ nữ trong bối cảnh xã hội với những quan niệm tôn giáo, đẳng cấp và hôn nhân thời bấy giờ.

• Tìm hiểu về cách miêu tả nhân vật:

- Nhân vật được khắc họa qua hành động và ngôn ngữ của họ.

- Câu chuyện được đặt vào một tình huống đặc biệt: Ra-ma và Xi-ta tái ngộ, nhưng Xi-ta lại đứng trước công chúng như một bị cáo, còn Ra-ma ngồi trên ngai vàng như một vị quan tòa đầy quyền lực.

=> Đây không phải là cuộc đoàn tụ ấm áp, mà là một phiên tòa căng thẳng, nơi sự thật được tìm kiếm giữa những nghi ngờ.

• Chú ý đến giọng điệu của người kể chuyện:

- Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ ba để truyền tải câu chuyện.

- Giọng điệu của người kể mang vẻ trang trọng, nghiêm túc.

• Đọc phần chú thích để hiểu rõ hơn về các yếu tố văn hóa liên quan đến đoạn trích.

Học sinh tự đọc.

* Nội dung chính:

- Văn bản kể lại những sự kiện diễn ra sau khi Ra-ma đánh bại quỷ vương Ra-va-na và giải cứu Xi-ta. Tuy nhiên, do danh dự và lòng ghen tuông, Ra-ma đã hoài nghi về sự trong sạch của Xi-ta và quyết định ruồng bỏ nàng. Để bảo vệ danh dự, Xi-ta đã lựa chọn cách tự thanh minh qua việc bước lên giàn hoả (một phong tục của người Ấn Độ cổ để chứng minh phẩm hạnh).

* Một số điểm cần lưu ý khi đọc văn bản:

• Xác định phẩm chất của các nhân vật qua lời nói và hành động:

- Xi-ta là người phụ nữ thông minh và khôn ngoan.

- Xi-ta là biểu tượng của sự son sắt, trinh bạch và chung thủy tuyệt đối.

• Tìm hiểu về cách miêu tả nhân vật:

- Tình huống được xây dựng đầy kịch tính, hấp dẫn, với sự miêu tả tâm lý nhân vật sắc sảo và sâu sắc. Lời văn linh hoạt, dễ dàng khắc họa được nội tâm của từng nhân vật.

• Chú ý đến lời kể và giọng điệu của người kể chuyện:

- Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ ba để kể lại câu chuyện.

- Giọng điệu của người kể trang trọng, phong phú và biểu cảm sâu sắc.

• Đọc phần chú thích để hiểu rõ hơn về các yếu tố văn hóa liên quan đến đoạn trích:

* Nội dung chính:

Qua hình tượng hai nhân vật Ra-ma và Xi-ta, tác phẩm phản ánh sâu sắc quan niệm của người Ấn Độ cổ đại về mẫu người anh hùng, đức vua lý tưởng và người phụ nữ trong sáng, chung thủy, đồng thời thể hiện tài nghệ miêu tả nhân vật độc đáo trong sử thi Ra-ma-ya-na.

Câu 1

Phân tích phẩm chất của các nhân vật chính qua lời nói và hành động

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, chú ý những chi tiết cụ thể thể hiện phẩm chất của nhân vật

Lời giải chi tiết:

- Ra-ma:

+ Mang vóc dáng phi thường, biểu trưng cho vẻ đẹp của đức hạnh, trí tuệ, tài năng và lòng dũng cảm.

+ Là người có bản lĩnh, kiên định và lạnh lùng trong suy nghĩ và hành động.

- Xi-ta: Không chỉ vẻ đẹp hình thức mà còn là hình mẫu lý tưởng của đức hạnh, tình yêu thương vô bờ, sự chung thủy và phẩm hạnh của người phụ nữ trong xã hội, với những giá trị đạo đức về tôn giáo, đẳng cấp và hôn nhân theo quan niệm cổ xưa.

Câu 2

Tìm hiểu cách miêu tả nhân vật

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, chú ý đến các chi tiết miêu tả nhân vật trong tình huống cụ thể

Lời giải chi tiết:

- Nhân vật được khắc họa qua hành động và ngôn ngữ của họ.

- Câu chuyện không chỉ là một cuộc đoàn tụ mà là một cuộc đối chất đầy căng thẳng, với Ra-ma ngồi trên ngai vàng như một quan tòa, còn Xi-ta đứng trước cộng đồng như một bị cáo.

Câu 3

Chú ý đến lời kể và giọng điệu của người kể chuyện

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, nhận diện ngôi kể và đánh giá giọng điệu

Lời giải chi tiết:

- Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ ba để thuật lại sự việc.

- Giọng điệu của người kể mang tính trang trọng, phong phú và đầy biểu cảm.

Câu 4

Đọc phần chú thích để hiểu về các yếu tố văn hóa liên quan đến đoạn trích

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần chú thích trong văn bản

Lời giải chi tiết:

- Bản sắc văn hóa Ấn Độ cổ đại được hình thành từ những câu chuyện thần thoại và truyền thuyết, là cơ sở của tôn giáo Hindu, nghệ thuật và văn học của nền văn minh này.

- Họ tôn thờ các vị thần và lấy hình mẫu các thần linh làm chuẩn mực để con người noi theo trong hành xử và đạo đức.