Top 7 Bài Soạn Hay Nhất Về Truyền Thuyết Bánh Chưng, Bánh Giầy (Ngữ Văn 6)

Bố cục

Gồm 3 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến “chứng giám” – Hoàn cảnh, ý định và cách chọn người kế vị.

+ Phần 2: Tiếp đến “hình tròn” – Quá trình chuẩn bị và sự báo mộng của thần cho Lang Liêu.

+ Phần 3: Phần còn lại – Lang Liêu được chọn làm vua.

Giá trị nội dung

Truyền thuyết giải thích nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy; phản ánh đời sống nông nghiệp, sự tôn kính trời đất, tổ tiên và khát vọng đất nước được trị vì bởi vị vua hiền tài.

Trả lời câu hỏi

Câu 1: Vua Hùng chọn người kế vị khi đất nước thái bình, ông đã già và có nhiều con, muốn tìm người nối chí mình thông qua thử thách.

Câu 2: Lang Liêu được thần giúp đỡ vì mồ côi mẹ, sống giản dị, cần cù lao động, quý trọng hạt gạo và gần gũi nhân dân.

Câu 3: Hai loại bánh được chọn vì tượng trưng cho trời và đất, thể hiện lòng biết ơn và tôn vinh nghề nông – linh hồn của dân tộc Việt.

Câu 4: Ý nghĩa truyền thuyết: Giải thích nguồn gốc bánh, ca ngợi lao động, văn minh nông nghiệp, sự thờ kính trời đất và mơ ước về nhà vua sáng suốt.

Luyện tập

Bài 1: Phong tục gói bánh chưng, bánh giầy vào ngày Tết thể hiện sự tôn vinh nghề nông và lòng hiếu thảo.

Bài 2: Chi tiết Lang Liêu nằm mộng thấy thần chính là điểm nhấn hấp dẫn, nêu bật giá trị quý giá của hạt gạo – kết tinh công sức lao động.

Tóm tắt

Vua Hùng Vương thứ sáu muốn chọn người nối ngôi từ hai mươi người con trai nên đã đưa ra thử thách: ai làm lễ vật khiến nhà vua hài lòng nhất sẽ được truyền ngôi, không phân biệt con trưởng hay con thứ.

Các lang chuẩn bị lễ vật xa hoa, riêng Lang Liêu, con trai thứ mười tám, nghèo khó, chỉ biết việc đồng áng nên rất bối rối. Nhờ thần báo mộng, chàng dùng gạo nếp, đậu xanh và thịt lợn làm hai loại bánh: bánh hình vuông và bánh hình tròn dâng lên vua cha. Cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc về trời, đất và lòng hiếu thảo, vua chọn bánh của Lang Liêu để tế lễ Tiên vương và truyền ngôi cho chàng.

Trả lời câu hỏi

Câu 1: Vua Hùng chọn người kế vị trong hoàn cảnh đất nước yên bình, ông đã già, muốn tìm người đủ tài đức để nối chí vua, thử thách được đặt ra thông qua lễ vật dâng Tiên vương.

Câu 2: Lang Liêu được thần giúp đỡ vì chàng là người hiền lành, gắn bó với lao động nông nghiệp, hiểu giá trị của hạt gạo – kết tinh công sức con người.

Câu 3: Hai loại bánh tượng trưng cho trời và đất, quý trọng nghề nông, thể hiện sự khéo léo, hiếu thảo, biết kính trọng tổ tiên và yêu lao động.

Câu 4: Truyền thuyết Bánh chưng, bánh giầy giải thích nguồn gốc bánh truyền thống, đề cao lao động, tôn vinh nghề nông, gìn giữ phong tục thờ cúng tổ tiên, ca ngợi trí tuệ và lòng hiếu thảo của con người Việt Nam.

Luyện tập

Câu 1: Phong tục gói bánh chưng, bánh giầy ngày Tết là nét đẹp truyền thống, tôn vinh nghề nông và lòng biết ơn trời đất, tổ tiên, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Câu 2: Chi tiết Lang Liêu được thần mách bảo chính là điểm nhấn kỳ diệu của truyện, thể hiện sâu sắc giá trị lao động và sự quý giá của hạt gạo – biểu tượng của nền văn minh lúa nước Việt Nam.

Trả lời câu 1 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):

Vua Hùng chọn người kế vị trong bối cảnh đất nước yên bình, vua đã cao tuổi và muốn truyền ngôi cho người có đủ tài đức, không nhất thiết phải là con trưởng. Hình thức thử tài là một câu đố vào dịp lễ Tiên vương để chọn người xứng đáng nhất.

Trả lời câu 2: Lang Liêu được thần trợ giúp vì chàng là người con nghèo, chỉ quen với lao động đồng áng, hiểu sâu sắc giá trị của hạt gạo – tinh hoa của đất trời và công sức người nông dân.

Trả lời câu 3: Hai loại bánh của Lang Liêu được chọn vì tượng trưng cho trời và đất, làm từ nguyên liệu thân thuộc mà ai cũng có thể tự tay làm ra, biểu hiện sự quý trọng nghề nông và lòng thành kính tổ tiên.

Trả lời câu 4: Truyền thuyết giải thích nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy, phản ánh nền văn minh lúa nước, đề cao lao động, nghề nông và sự kính trọng trời đất, tổ tiên trong văn hóa dân tộc.

Luyện tập:

Phong tục gói bánh chưng, bánh giầy ngày Tết không chỉ là nét đẹp truyền thống mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về nghề nông, sự biết ơn và gắn kết với tổ tiên.

Chi tiết được yêu thích nhất: Chi tiết Lang Liêu được thần báo mộng, giúp tăng sức hấp dẫn và làm nổi bật giá trị thiêng liêng của hạt gạo, biểu tượng nền văn minh nông nghiệp Việt Nam.

I. Tổng quan tác phẩm

1. Tóm tắt

Hùng Vương thứ sáu mong muốn chọn người con xứng đáng nối ngôi nên đặt ra điều kiện: “Không nhất thiết phải là con trưởng, chỉ cần lễ vật làm vừa ý vua trong lễ Tiên vương sẽ được truyền ngôi.” Các hoàng tử ráo riết chuẩn bị những món ngon vật lạ dâng vua, riêng Lang Liêu, người con thứ mười tám, chỉ quen chăm sóc đồng ruộng nên không biết chọn gì. Một đêm, Lang Liêu nằm mơ được thần báo: “Trong trời đất, quý giá nhất là hạt gạo.” Chàng đã dùng gạo nếp làm hai loại bánh: bánh vuông tượng trưng cho Đất gọi là bánh chưng, bánh tròn tượng trưng cho Trời gọi là bánh giầy. Vua rất hài lòng và truyền ngôi cho Lang Liêu. Ngày nay, bánh chưng bánh giầy là món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết cổ truyền của dân tộc.

2. Bố cục

• Phần 1: Từ đầu đến “... chứng giám” – Vua Hùng đặt điều kiện truyền ngôi.
• Phần 2: Từ đó đến “... hình tròn” – Các hoàng tử chuẩn bị lễ vật, Lang Liêu sáng tạo bánh chưng bánh giầy.
• Phần 3: Phần còn lại – Ý nghĩa và phong tục làm bánh truyền thống.

II. Đọc hiểu văn bản

1. Điều kiện vua Hùng đặt ra:

- Hoàn cảnh: đất nước thanh bình, vua tuổi cao, có nhiều con trai.

- Ý định: Người nối ngôi phải nối chí vua, không nhất thiết là con trưởng.

- Hình thức: Thử tài qua lễ vật trong lễ Tiên vương.

1. Hoạt động của Lang Liêu và các hoàng tử:

- Các hoàng tử tìm mọi món ngon vật lạ dâng vua.

- Lang Liêu nghèo khó, quen lao động đồng áng.

- Được thần mách bảo, chàng dùng gạo nếp, đậu xanh, thịt làm bánh dâng vua.

1. Ý nghĩa và phong tục bánh chưng bánh giầy:

- Bánh vuông tượng trưng Đất, bánh tròn tượng trưng Trời.

- Lá bánh tượng trưng cho sự đùm bọc, yêu thương lẫn nhau của dân tộc.

- Hai loại bánh trở thành biểu tượng gắn bó với Tết truyền thống Việt Nam.

III. Trả lời câu hỏi

Câu 1: Hoàn cảnh, ý định và hình thức vua Hùng chọn người nối ngôi.

Câu 2: Lang Liêu thiệt thòi nhất, sống giản dị, hiểu ý thần về giá trị hạt gạo.

Câu 3: Hai loại bánh tôn kính Trời Đất, thể hiện sự gắn bó với nông nghiệp, là lễ vật đúng đắn để vua truyền ngôi.

Câu 4: Truyền thuyết tôn vinh trí tuệ sáng tạo, lòng hiếu thảo và nét đẹp phong tục thờ cúng tổ tiên của dân tộc Việt.

IV. Luyện tập

Câu 1: Phong tục làm bánh chưng bánh giầy thể hiện tôn vinh lao động, lòng tôn kính Trời Đất và truyền thống uống nước nhớ nguồn.

Câu 2: Chi tiết Lang Liêu được thần mách bảo là điểm nhấn thể hiện sáng tạo và lòng hiếu thảo sâu sắc.

Câu 1 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 tập 1)

- Vua Hùng truyền ngôi khi đất nước hòa bình, vua tuổi đã cao.

- Ý chí vua: Người kế vị phải nối được chí vua, không bắt buộc là con trưởng.

- Hình thức: Thử tài qua lễ Tiên Vương, ai làm vua ưng ý sẽ được truyền ngôi.

Câu 2 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 tập 1)

- Lang Liêu được thần giúp vì là người thiệt thòi nhất, mẹ bị vua ghẻ lạnh, sống giản dị lao động.

- Chàng hiểu ý thần và sáng tạo thành hình bánh đặc trưng.

Câu 3 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 tập 1)

- Hai bánh thể hiện lòng quý trọng nghề nông và sản phẩm lao động.

- Mang ý nghĩa tượng trưng trời đất và bao hàm muôn loài.

→ Vua chọn Lang Liêu vì trọng tài đức, thể hiện công bằng dân chủ.

Câu 4 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 tập 1)

- Truyền thuyết giải thích nguồn gốc bánh chưng bánh giầy và phản ánh thành tựu văn minh nông nghiệp.

- Đề cao lao động, nghề nông và lòng thành kính Trời Đất, tổ tiên.

LUYỆN TẬP (trang 12 SGK)

Câu 1: Phong tục làm bánh chưng bánh giầy thể hiện sự trân trọng nghề nông và truyền thống thờ cúng tổ tiên, giữ gìn bản sắc dân tộc.

Câu 2: Chi tiết Lang Liêu nằm mộng được thần báo mộng là điểm nhấn thể hiện sự thần kỳ và sáng tạo, đồng thời tôn vinh lòng hiếu thảo.

Bố cục

- Phần 1: Từ đầu đến “... chứng giám” – Quyết định truyền ngôi của vua Hùng.

- Phần 2: Tiếp đến “... hình tròn” – Các hoàng tử tranh tài và sự ra đời của bánh chưng bánh giầy.

- Phần 3: Phần còn lại – Ý nghĩa sâu sắc của bánh chưng bánh giầy trong văn hóa dân tộc.

Tóm tắt

Vua Hùng thứ sáu muốn chọn người nối ngôi qua thử thách tại lễ Tiên Vương. Các hoàng tử nỗ lực chuẩn bị lễ vật nhưng không ai hiểu ý vua bằng Lang Liêu – người được thần mách bảo, sáng tạo ra bánh chưng bánh giầy, được vua truyền ngôi. Kể từ đó, hai loại bánh trở thành biểu tượng không thể thiếu trong Tết Nguyên Đán.

Soạn bài

Câu 1 (trang 12 Ngữ Văn 6):

- Hoàn cảnh: Đất nước thái bình, vua già muốn truyền ngôi.

- Ý định: Người kế vị phải nối được chí vua, không nhất thiết là con trưởng.

- Hình thức: Thử tài qua câu đố nhân lễ Tiên Vương – sáng tạo và độc đáo.

Câu 2 (trang 12 Ngữ Văn 6):

- Lang Liêu được thần giúp vì là người thiệt thòi nhất, mẹ mất sớm, sống giản dị, gần gũi với nông nghiệp.

- Chàng hiểu ý thần và sáng tạo nên bánh chưng bánh giầy từ gạo nếp.

Câu 3 (trang 12 Ngữ Văn 6):

- Hai loại bánh thể hiện sự trân trọng nghề nông và tinh thần đùm bọc của con người.

- Vua chọn Lang Liêu vì vừa có tài, vừa có đức và lòng hiếu thảo.

Câu 4 (trang 12 Ngữ Văn 6):

- Truyền thuyết giải thích phong tục làm bánh chưng bánh giầy, đề cao lòng tôn kính trời đất và tổ tiên.

- Ca ngợi khả năng sáng tạo và xây dựng văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

Luyện tập

Bài 1: Phong tục làm bánh chưng bánh giầy trong Tết thể hiện sự biết ơn tổ tiên và tôn trọng nghề nông.

Bài 2: Chi tiết vua giải thích ý nghĩa bánh chưng bánh giầy rất sâu sắc, tôn vinh sáng tạo và lòng trân trọng lao động.

Bố cục:

- Phần 1 (Từ đầu đến chứng giám): Nhà vua quyết định truyền ngôi.

- Phần 2 (Tiếp đến hình tròn): Lang Liêu cùng các hoàng tử chuẩn bị lễ vật.

- Phần 3 (Phần còn lại): Ý nghĩa và phong tục làm bánh chưng bánh giầy.

Tóm tắt

Vua Hùng đặt điều kiện chọn người kế vị trong số hai mươi hoàng tử: Không nhất thiết con trưởng, ai làm lễ vật vừa ý vua trong lễ Tiên Vương sẽ được truyền ngôi. Các hoàng tử thi nhau dâng lễ vật quý giá, riêng Lang Liêu – con thứ mười tám, mồ côi mẹ, chỉ quen làm đồng áng – không biết chuẩn bị gì. Một đêm, chàng mơ thấy thần chỉ bảo làm bánh chưng hình vuông tượng trưng đất, bánh giầy hình tròn tượng trời để dâng vua. Vua rất hài lòng và chọn Lang Liêu, từ đó bánh chưng bánh giầy trở thành món ăn truyền thống không thể thiếu dịp Tết người Việt.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1): Vua Hùng chọn người nối ngôi khi đất nước thái bình, vua đã già. Ý định chọn người kế vị nối chí vua, không nhất thiết con trưởng, qua cuộc thi tài ai vừa ý vua sẽ được truyền ngôi.

Câu 2 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1): Trong số các hoàng tử, chỉ Lang Liêu được thần phù trợ vì hoàn cảnh thiệt thòi, gần gũi đời sống dân thường, hiểu lời thần truyền để làm bánh dâng vua.

Câu 3 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1): Hai loại bánh của Lang Liêu được chọn vì thể hiện sự tôn kính nghề nông, tượng trưng trời đất, ý nghĩa sự đùm bọc. Lang Liêu là người tài đức vẹn toàn, xứng đáng kế vị.

Câu 4 (trang 12 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1): Truyền thuyết giải thích nguồn gốc bánh chưng bánh giầy, phản ánh thành tựu văn minh nông nghiệp, đề cao lao động, tôn kính trời đất và tổ tiên.

Luyện tập

Câu 1: Phong tục làm bánh chưng bánh giầy trong dịp Tết là truyền thống đẹp thể hiện lòng biết ơn tổ tiên và tôn vinh nghề trồng lúa nước.

Câu 2*: Chi tiết thần báo mộng cho Lang Liêu tạo nên sức hút thần kỳ, minh chứng chàng là người xứng đáng kế vị vì hiểu ý thần, quý trọng nghề nông và có sáng tạo.