Tuyển tập 6 bài soạn mẫu xuất sắc nhất về chủ đề "Trao đổi ý kiến khác biệt một cách xây dựng và tôn trọng" (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo)

Chủ đề thảo luận: Trong lớp có hai luồng ý kiến trái chiều về trò chơi điện tử - một bên nhấn mạnh tác hại, một bên chỉ ra lợi ích. Là học sinh, em sẽ trình bày quan điểm và trao đổi với bạn bè thế nào?

1. Hướng dẫn chi tiết

Bước chuẩn bị:

- Tìm hiểu kỹ cả hai mặt lợi-hại của trò chơi điện tử qua các nguồn tin cậy

- Sưu tầm dẫn chứng thực tế: số liệu nghiên cứu, câu chuyện điển hình

- Chuẩn bị tinh thần đối thoại: giữ thái độ cởi mở, sẵn sàng lắng nghe

- Nắm vững nguyên tắc: tôn trọng lượt lời, không ngắt lời, tập trung vào vấn đề

Bước thảo luận:

- Trình bày quan điểm cân bằng: công nhận cả ưu và nhược điểm

- Sử dụng dẫn chứng cụ thể để minh họa cho từng luận điểm

- Ghi nhận phản biện và đặt câu hỏi làm rõ quan điểm đối phương

- Áp dụng bảng kiểm để tự đánh giá kỹ năng trao đổi

2. Gợi ý thực hành

(1) Mở bài: Giới thiệu tính hai mặt của vấn đề

(2) Thân bài:

- Định nghĩa trò chơi điện tử

- Mặt tích cực:

• Giải trí lành mạnh, giảm căng thẳng
• Phát triển tư duy chiến lược, phản xạ
• Ứng dụng trong giáo dục và thể thao điện tử

- Mặt tiêu cực:

• Tác hại về sức khỏe thể chất và tinh thần
• Nguy cơ nghiện game và hậu quả học đường
• Ảnh hưởng nhân cách từ game bạo lực

(3) Kết bài: Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng hợp lý

Chủ đề tranh luận: Trước những ý kiến trái chiều về tác động của trò chơi điện tử, làm thế nào để trình bày quan điểm cá nhân một cách thuyết phục?

* Hướng dẫn phương pháp:

Giai đoạn chuẩn bị:

Xây dựng hệ thống luận điểm vững chắc:

- Ưu điểm nổi bật:

• Phát triển tư duy chiến lược và phản xạ nhanh
• Cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề
• Ứng dụng trong giáo dục hiện đại
• Tăng cường kết nối xã hội

- Nhược điểm cần lưu ý:

• Nguy cơ nghiện game và lãng phí thời gian
• Ảnh hưởng thành tích học tập
• Tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần
• Rủi ro về tài chính và các mối quan hệ

Giai đoạn thảo luận:

Trình bày quan điểm cân bằng:

Trò chơi điện tử giống như con dao hai lưỡi - có thể trở thành công cụ hữu ích nếu biết sử dụng đúng cách. Các nghiên cứu chỉ ra rằng:

- Game chiến thuật giúp cải thiện 17% khả năng ra quyết định

- 65% game thủ trẻ phát triển kỹ năng phối hợp nhóm tốt hơn

Tuy nhiên, cần cảnh báo:

- 28% thanh thiếu niên chơi game quá 4h/ngày có biểu hiện rối loạn giấc ngủ

- Tỷ lệ bạo lực học đường tăng 40% ở nhóm nghiện game bạo lực

Giải pháp vàng: Thiết lập quy tắc 1-1-1 (1 giờ chơi/ngày - 1 giờ vận động - 1 giờ giao tiếp gia đình)

Khám phá nghệ thuật đối thoại

Từ bài học Trí tuệ dân gian, em đã thu nhận kỹ năng giao tiếp xây dựng - tôn trọng sự đa dạng quan điểm. Giờ đây, hãy vận dụng linh hoạt bài học ấy để cùng bạn bè thảo luận về vấn đề trò chơi điện tử, nơi mỗi góc nhìn đều đáng được lắng nghe.

Hành trình nhận thức đa chiều

Trong không gian lớp học, có bạn chỉ ra mặt trái của game online, nhưng cũng có bạn nhấn mạnh giá trị giải trí - phát triển tư duy. Vậy quan điểm của em là gì? Làm thế nào để chia sẻ ý kiến một cách chân thành nhưng vẫn tôn trọng sự khác biệt?

Hướng dẫn thực hành chi tiết

Bước 1: Hành trang tri thức

Xây dựng luận điểm vững vàng

- Phân tích cân bằng giữa ưu điểm và hạn chế của trò chơi điện tử

- Chuẩn bị minh chứng thực tế qua hình ảnh, câu chuyện sinh động

Rèn luyện văn hóa tranh biện

- Giữ thái độ ôn hòa, lắng nghe với tinh thần cầu thị

- Hiểu rõ mục đích tối thượng: mở rộng hiểu biết và hoàn thiện kỹ năng

- Tuân thủ nguyên tắc vàng: tôn trọng lượt phát biểu của mỗi người

- Kiên nhẫn lắng nghe trọn vẹn thông điệp của người khác

Nghệ thuật đối thoại chân thành

- Trình bày quan điểm về mặt tích cực của game

- Phân tích khách quan những hệ lụy cần lưu ý

- Ghi chép cẩn thận các ý kiến phản biện

- Đặt câu hỏi thông minh để làm rõ vấn đề

- Tự đánh giá năng lực giao tiếp qua bảng tiêu chí chuẩn mực

* Hướng dẫn khám phá: 

Chủ đề thảo luận sâu sắc:

Phân tích giá trị nhân văn trong hai câu tục ngữ "Một giọt máu đào hơn ao nước lã" và "Bán anh em xa mua láng giềng gần"

Bước 1: Hành trang tri thức

Xây dựng luận điểm vững vàng

Để chuẩn bị cho buổi thảo luận sâu sắc, em cần giải mã các tầng ý nghĩa:

• Giải thích tinh thần cốt lõi của hai câu tục ngữ (Tôn vinh tình thân huyết thống và trân quý tình làng nghĩa xóm)

• Phân tích mối quan hệ bổ sung giữa hai câu (Không đối lập mà hòa quyện, cùng ca ngợi giá trị nhân văn)

• Đánh giá tính thời sự của bài học trong xã hội hiện đại

Rèn luyện văn hóa tranh biện

- Giữ thái độ cởi mở, tôn trọng sự đa dạng quan điểm như tinh thần "Hoa thơm ai chẳng nâng niu"

- Bảo vệ quan điểm bằng hệ thống luận cứ khoa học và ngôn từ tinh tế

- Lắng nghe chủ động để thấu hiểu góc nhìn đa chiều

Bước 2: Nghệ thuật đối thoại

Trình bày quan điểm

- Diễn đạt rõ ràng lập trường cá nhân qua các mẫu câu: "Theo cách nhìn nhận của tôi...", "Qua trải nghiệm bản thân..."

- Hỗ trợ quan điểm bằng dẫn chứng thực tế và phân tích logic

Tương tác và phản biện

- Ghi nhận cẩn thận các ý kiến đối thoại

- Đặt câu hỏi thông minh để làm rõ vấn đề

- Bổ sung luận điểm mới khi cần thiết với tinh thần xây dựng

Phân tích mẫu: 

Kho tàng tục ngữ Việt Nam chứa đựng những bài học sâu sắc về đạo đức và cách ứng xử. Hai câu "Một giọt máu đào hơn ao nước lã" và "Bán anh em xa mua láng giềng gần" đều phản ánh triết lý nhân sinh độc đáo.

"Giọt máu đào" - biểu tượng cho mối quan hệ huyết thống thiêng liêng, được đặt trong thế tương phản với "ao nước lã" - hình ảnh ẩn dụ cho những mối quan hệ xã giao. Phép so sánh "hơn" khẳng định giá trị bền vững của tình thân. Đây là lời nhắc nhở sâu sắc về đạo lý "Một giọt máu đào hơn ao nước lã", khuyên chúng ta trân trọng mối dây liên hệ gia đình.

Trong thực tế, khi người thân gặp hoạn nạn, sự lo lắng của ta thường mãnh liệt hơn. Điều này xuất phát từ mối quan hệ gắn bó máu thịt và sự hy sinh vô điều kiện của gia đình. Như câu nói "Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh", tình thân luôn là điểm tựa vững chắc nhất.

Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại cũng xuất hiện những bi kịch khi có người đánh đổi tình thân vì lợi ích vật chất. Câu tục ngữ như lời cảnh tỉnh về việc gìn giữ giá trị gia đình - nền tảng của xã hội. Đồng thời, câu "Bán anh em xa mua láng giềng gần" bổ sung hoàn hảo khi nhấn mạnh giá trị của tình làng nghĩa xóm, tạo nên bức tranh nhân văn toàn diện về các mối quan hệ trong đời sống.

Khám phá nghệ thuật đối thoại

Bước 1: Hành trang tri thức

Xây dựng luận điểm vững vàng

Đặt câu hỏi then chốt và tự trả lời để xây dựng hệ thống luận cứ khoa học, bằng chứng thuyết phục cho buổi thảo luận.

Rèn luyện văn hóa tranh biện

- Giữ thái độ ôn hòa, tôn trọng đối phương với tinh thần "Hoa thơm ai chẳng nâng niu"

- Bảo vệ quan điểm bằng lập luận chặt chẽ và minh chứng xác thực

- Lắng nghe chủ động để thấu hiểu sự khác biệt như triết lý "Một cây làm chẳng nên non"

Bước 2: Nghệ thuật đối thoại

Trình bày quan điểm

- Diễn đạt rõ ràng lập trường cá nhân với ngôn từ tinh tế

- Hỗ trợ quan điểm bằng dẫn chứng thực tế và phân tích logic

- Kết hợp hài hòa ngôn ngữ nói và phi ngôn ngữ

Tương tác và phản biện

- Ghi nhận cẩn thận các ý kiến đối thoại với tinh thần cầu thị

- Đặt câu hỏi thông minh để khai mở vấn đề

- Giải thích quan điểm khi bị hiểu nhầm bằng cách diễn đạt mới mẻ

- Thảo luận về những điểm chưa thống nhất với tinh thần xây dựng

- Khích lệ tinh thần đối thoại của đối phương

* Góc nhìn tham khảo

Quan điểm cá nhân

Cơ sở lập luận

Theo tôi, hai câu tục ngữ phản ánh mối quan hệ đa chiều giữa con người trong xã hội.

Phân tích từ ngữ giàu hình ảnh: "máu đào" (huyết thống), "nước lã" (người dưng), "anh em xa" (ruột thịt xa cách), "láng giềng gần" (tình làng nghĩa xóm).

Câu "Một giọt máu đào hơn ao nước lã" tôn vinh giá trị gia đình, dòng tộc.

- "máu đào": biểu tượng cho mối quan hệ ruột thịt

- "nước lã": ẩn dụ về mối quan hệ xã giao

→ Khẳng định giá trị thiêng liêng của tình thân

Câu "Bán anh em xa mua láng giềng gần" đề cao tình làng nghĩa xóm.

- "bán anh em xa": thực tế về sự xa cách địa lý làm nhạt phai tình cảm

- "mua láng giềng gần": giá trị thiết thực của tình làng nghĩa xóm

→ Nhấn mạnh ý nghĩa của mối quan hệ cộng đồng

* Bài diễn thuyết mẫu:

Kính chào các bạn! Hôm nay chúng ta cùng nhau khám phá giá trị nhân văn ẩn chứa trong hai câu tục ngữ Một giọt máu đào hơn ao nước lã và Bán anh em xa mua láng giềng gần.

Các bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao ông cha ta lại đúc kết hai triết lý tưởng chừng mâu thuẫn này chưa?

"Giọt máu đào" - tinh hoa của sự sống, được đặt trong thế tương phản với "ao nước lã" - thứ nước vô tri. Ẩn sau đó là bài học sâu sắc: tình thân huyết thống là giá trị vĩnh hằng. Nhưng cuộc sống không đơn giản chỉ có màu hồng. Khi "anh em xa" về địa lý, tình cảm có thể nhạt phai, lúc ấy "láng giềng gần" lại trở thành điểm tựa.

Thực tế cho thấy, khi gia đình gặp hoạn nạn, trái tim ta quặn thắt hơn bất cứ ai. Đó là bản năng, là đạo lý "Máu chảy ruột mềm". Nhưng cũng không ít trường hợp "Anh em như thể tay chân/Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần", sự xa cách khiến tình cảm phai nhạt. Lúc này, hàng xóm trở thành "người nhà" thực sự.

Hai câu tục ngữ không đối lập mà bổ sung cho nhau, phản ánh bức tranh đa sắc về mối quan hệ con người. Theo tôi, không có lựa chọn nào tuyệt đối đúng sai, quan trọng là chúng ta giữ được tấm lòng nhân ái, biết trân quý những người thực sự yêu thương mình. Các bạn có cùng suy nghĩ với tôi không? Rất mong nhận được những chia sẻ quý báu từ các bạn!

Đề bài:

Bài học này mời em khám phá nghệ thuật giao tiếp tinh tế - nơi ta học cách trân trọng sự khác biệt. Từ nền tảng kỹ năng trao đổi xây dựng đã học, em sẽ cùng bạn bè thảo luận về những góc nhìn đa chiều xoay quanh thế giới trò chơi điện tử.

Hành trình khám phá:

1. Tìm kiếm tri thức: Khảo sát ý kiến chuyên gia, phân tích tài liệu đáng tin cậy để nhận diện rõ ràng những mặt sáng - tối của trò chơi điện tử

2. Minh họa sinh động: Sử dụng hình ảnh, video chất lượng cao làm bằng chứng trực quan

3. Đối thoại mở: Trình bày quan điểm cân bằng với dẫn chứng thuyết phục, đồng thời lắng nghe phản biện với tâm thế cầu thị

Góc nhìn mẫu:

Trò chơi điện tử tựa như con dao hai lưỡi - vừa mang đến không gian giải trí sáng tạo, vừa ẩn chứa nguy cơ gây nghiện. Chìa khóa nằm ở sự làm chủ bản thân: biết dừng đúng lúc, biến công cụ thành phương tiện phát triển tư duy chiến lược và kỹ năng công nghệ. Hãy xây dựng 'thực đơn' giải trí lành mạnh, nơi trò chơi chỉ là một trong nhiều gia vị cân bằng cuộc sống.