Hướng Dẫn Lên Dây Đàn Ghita Đơn Giản

25/02/2025

Nội dung bài viết

Một cây đàn ghita mới thường cần được chỉnh dây để tạo ra âm thanh mượt mà và chuẩn xác. Nếu dây đàn cứng hoặc phát ra tiếng rè, bạn cần điều chỉnh độ căng của dây và cao độ. Bạn có thể tinh chỉnh các bộ phận như truss rod (ty chỉnh cần đàn), bridgie (ngựa đàn) và pickup (bộ phận bắt âm) để thay đổi độ cao dây, độ dài và độ cong của cần đàn. Những thao tác này giúp khắc phục tiếng rè, tiếng hú và làm đàn dễ chơi hơn.

Quy Trình Thực Hiện

Điều Chỉnh Truss Rod (Ty Chỉnh Cần)

Bấm phím gần nhất với thân đàn ở dây trên cùng. Các phím đàn là các ô hình vuông hoặc chữ nhật trên cần đàn. Hãy bấm phím gần nhất với điểm nối giữa thân đàn và cần đàn ở dây 6 (dây trên cùng).

Phím này thường là phím 12 trên đàn ghita cổ điển. Đàn ghita điện và acoustic có cần đàn dài hơn.

Bấm phím đầu tiên trên dây 6. Dùng tay kia bấm phím đầu tiên trong khi vẫn giữ phím gần thân đàn. Điều này giúp bạn kiểm tra khe hở giữa dây đàn và cần đàn.

Bạn có thể sử dụng capo (kẹp tăng tông) để giữ phím đầu tiên. Capo là công cụ hữu ích giúp cố định dây đàn trên cần đàn.
Capo giúp việc kiểm tra đàn ghita trở nên dễ dàng hơn khi cố định các dây đàn.

Quan sát và cảm nhận khe hở giữa dây đàn và cần đàn. Hãy nhìn kỹ và dùng tay kiểm tra khe hở giữa dây đàn và cần đàn. Khe hở lý tưởng thường có độ dày tương đương một tấm danh thiếp. Nếu dây đàn di chuyển nhiều và khe hở lớn, ty chỉnh cần quá lỏng và cần siết chặt. Nếu dây đàn không di chuyển và nằm sát cần đàn, bạn cần nới lỏng ty chỉnh cần.

Độ cong nhẹ trên cần đàn là tiêu chuẩn truyền thống để đạt âm thanh tốt nhất.

Tháo ốc vít trên nắp đậy ty chỉnh cần. Nắp đậy ty chỉnh cần thường nằm ở đầu cần đàn, gần các khoá đàn và có hình dạng như quả hạnh. Dùng tuốc nơ vít Phillips để tháo nắp đậy bằng nhựa hoặc gỗ. Sau khi tháo, bạn sẽ thấy ty chỉnh cần lộ ra.

Lỗ hổng sau khi tháo nắp đậy sẽ cho phép bạn tiếp cận ty chỉnh cần dễ dàng.

Siết chặt ty chỉnh cần nếu khe hở quá lớn. Sử dụng khoá vặn ty chỉnh cần đi kèm với đàn hoặc mua riêng từ cửa hàng. Gắn khoá vào ty chỉnh cần và vặn theo chiều kim đồng hồ 1/4 vòng để siết chặt. Điều này giảm độ cong cần đàn và kéo dây đàn gần hơn với cần đàn.

Khe hở quá lớn sẽ khiến việc chơi đàn trở nên khó khăn hơn.

Nới lỏng ty chỉnh cần nếu không có khe hở. Gắn khoá vặn ty chỉnh cần và vặn ngược chiều kim đồng hồ 1/4 vòng để nới lỏng độ căng. Điều này giúp dây đàn cách xa cần đàn một khoảng nhỏ.

Ty chỉnh cần quá chặt có thể gây cong cần đàn và tạo ra âm thanh rè.

Vặn lại vít nắp đậy ty chỉnh cần và chờ một ngày. Cần đàn cần thời gian để thích ứng với vị trí mới. Sau một ngày, hãy kiểm tra lại bằng cách bấm phím gần thân đàn và phím đầu tiên trên cùng một dây. Cần đàn nên có độ võng nhẹ.

Dây đàn sẽ cách cần đàn một khoảng nhỏ.

Điều chỉnh độ cao dây đàn trên ngựa đàn (bridge)

Đo khoảng cách giữa dây đàn và cần đàn tại phím 12. Khoảng cách lý tưởng là khoảng 1,6mm, tương đương độ dày của đồng xu 10 xu Mỹ. Dùng thước đo để kiểm tra chiều cao của dây đàn.

Nếu dây đàn cao hơn 1,6mm, bạn cần hạ thấp ngựa đàn.
Nếu dây đàn thấp hơn 1,6mm, bạn cần nâng ngựa đàn lên.

Sử dụng chìa vặn lục giác để điều chỉnh từng dây đàn trên ngựa đàn. Các lỗ nhỏ trên ngựa đàn khớp với chìa vặn lục giác. Gắn chìa vào lỗ tương ứng và vặn 2-3 vòng để nâng hoặc hạ ngựa đàn. Vặn theo chiều kim đồng hồ để hạ dây đàn, ngược chiều để nâng dây đàn.

Điều chỉnh từng dây đàn đến khi đạt khoảng cách 1,6mm tại phím 12. Tiếp tục nâng hoặc hạ ngựa đàn cho từng dây đàn. Gảy dây đàn khi bấm phím 12. Nếu dây đàn rè, hãy nâng ngựa đàn bằng cách vặn chìa lục giác ngược chiều kim đồng hồ. Nếu dây đàn khó bấm, hạ ngựa đàn bằng cách vặn theo chiều kim đồng hồ.

Khoảng cách 1,6mm là tiêu chuẩn phù hợp với hầu hết người chơi đàn ghita.

Điều chỉnh độ dài dây đàn bằng cách tinh chỉnh ngựa đàn

Sử dụng máy lên dây điện tử để chỉnh dây đàn ghita. Ngựa đàn có thể kéo dài hoặc thu ngắn dây đàn. Nếu không được điều chỉnh chính xác, các nốt trên cần đàn sẽ bị lệch cao độ. Gảy dây trên cùng và điều chỉnh khoá đàn để đạt nốt E (mi). Tiếp tục chỉnh các dây còn lại theo thứ tự E, A, D, G, B, E.

Gảy dây 6 trong khi bấm phím 12 với máy lên dây đàn. Khi bấm phím 12, dây đàn sẽ phát ra nốt có cao độ tương đương với nốt mở. Bấm phím 12 của dây 6 và gảy dây đàn. Âm thanh phải là nốt E (mi). Nếu không, bạn cần điều chỉnh ngựa đàn.

Vặn vít trên ngựa đàn theo chiều kim đồng hồ nếu nốt nhạc quá cao. Nếu nốt ở phím 12 nghe quá cao, dây đàn quá ngắn và cần được kéo dài. Tìm vít tương ứng với dây cần chỉnh ở đáy ngựa đàn và dùng tuốc nơ vít Phillip vặn theo chiều kim đồng hồ một vòng.

Vặn vít trên ngựa đàn ngược chiều kim đồng hồ để thu ngắn dây đàn. Nếu nốt nhạc quá trầm hoặc thấp hơn nốt E, bạn cần thu ngắn dây đàn. Vặn vít ở đáy ngựa đàn một vòng ngược chiều kim đồng hồ để điều chỉnh.

Kiểm tra nốt nhạc khi bấm phím 12. Bật máy lên dây đàn và bấm phím 12 trên dây vừa điều chỉnh. Xem nốt hiển thị trên máy lên dây. Nếu nốt không khớp, tiếp tục điều chỉnh cho đến khi nốt ở phím 12 trùng với nốt mở.

Lặp lại quy trình cho 5 dây còn lại. Tiếp tục điều chỉnh các dây đàn, đảm bảo nốt ở phím 12 và nốt mở bằng nhau. Điều chỉnh ngựa đàn để tất cả các dây đều đạt chuẩn.

Dây thứ hai từ trên xuống là nốt A, dây thứ ba là nốt D, và tiếp tục như vậy.

Điều chỉnh pickup (bộ phận bắt âm)

Bấm phím gần pickup nhất trên dây 6. Phím đàn là các ô vuông trên cần đàn, còn pickup là thanh hình chữ nhật gần vị trí gảy đàn. Bấm phím gần pickup nhất trên dây 6 để kiểm tra khoảng cách giữa dây đàn và pickup.

Nếu dây đàn quá gần pickup, có thể gây tiếng hú hoặc tăng âm không mong muốn.
Nếu dây đàn quá xa pickup, âm thanh sẽ không đầy đủ.

Đo khoảng cách giữa pickup và dây đàn. Đặt thước đo sát mặt pickup trong khi bấm phím đàn. Kiểm tra khe hở giữa pickup và dây đàn.

Khoảng cách lý tưởng là khoảng 1,6mm.
Nếu khoảng cách đã đạt 1,6mm, bạn không cần điều chỉnh pickup.

Vặn vít trên pickup để đạt khoảng cách 1,6mm. Các vít điều chỉnh độ cao thường nằm bên cạnh pickup. Dùng tuốc nơ vít Phillip vặn theo chiều kim đồng hồ để nâng pickup gần dây trên cùng, hoặc ngược chiều để hạ pickup. Điều chỉnh đến khi khoảng cách giữa pickup và dây đàn là 1,6mm.

Lặp lại quy trình cho các dây còn lại. Bấm dây dưới cùng tại phím gần pickup và đo khoảng cách. Điều chỉnh vít dưới cùng để nâng hoặc hạ pickup, đảm bảo khoảng cách 1,6mm giữa dây đàn và pickup.