6 Bài soạn "Đồng dao mùa xuân" (Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức) ấn tượng và sâu sắc nhất

*Trước khi đọc:

Câu 1 (Trang 39- SGK Ngữ văn 7): Khi nghĩ về thơ bốn chữ, điều gì khiến em ấn tượng nhất? Hãy chia sẻ cảm xúc về một bài thơ bốn chữ em yêu thích.

Trả lời:

- Thơ bốn chữ gợi cho em hình ảnh những vần thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng biết bao cảm xúc, như bức tranh thu nhỏ của tâm hồn.

- Trong những bài thơ bốn chữ, em đặc biệt yêu thích "Sắc màu em yêu" bởi cách bài thơ dệt nên bức tranh quê hương rực rỡ sắc màu, khiến lòng em dâng trào niềm tự hào dân tộc.

Câu 2 (Trang 40- SGK Ngữ văn 7): Hình ảnh anh bộ đội Cụ Hồ trong tâm trí em.

Trả lời:

Trong tâm khảm em, người lính Cụ Hồ là biểu tượng:

- Về lòng dũng cảm: Những chiến sĩ kiên cường nơi chiến trận, sẵn sàng hy sinh vì độc lập Tổ quốc.

- Về tình yêu thương: Những người con ấm áp luôn sát cánh cùng nhân dân trong mọi hoàn cảnh, từ gặt lúa đến chống dịch.

Dù thời gian có trôi, hình ảnh ấy vẫn ngời sáng trong tim mỗi người Việt.

*Đọc văn bản

• Nhịp điệu thơ: Khám phá vẻ đẹp của thể thơ bốn chữ qua nhịp 2/2 đều đặn, vần cách tinh tế.

Trả lời:

- Nhịp thơ 2/2 như bước chân người lính hành quân.

- Vần cách tạo giai điệu du dương, như khúc đồng dao.

• Hình tượng người lính: Những chàng trai tuổi đôi mươi gửi lại sau lưng cả tuổi thanh xuân, những ước mơ giản dị để bảo vệ Tổ quốc.

Trả lời:

Họ ra đi khi "chưa một lần yêu", khi còn mê thả diều, để rồi hóa thành ngọn lửa bất tử nơi chiến trường xưa. Sự hy sinh ấy khiến mỗi chúng ta phải cúi đầu tri ân.

*Sau khi đọc

Câu hỏi 1 (Trang 41- SGK Ngữ văn 7): Cấu trúc khổ thơ độc đáo - từ 3 câu mở đầu, 2 câu như nốt lặng, đến 4 câu khắc họa chân dung người lính.

Trả lời:

Cách sắp xếp này như bản nhạc:

- Khúc dạo đầu ngắn gọn về hoàn cảnh lịch sử.

- Nốt trầm xao xuyến về sự hy sinh.

- Giai điệu chính tôn vinh vẻ đẹp người lính.

Câu hỏi 3 (Trang 41-SGK Ngữ văn 7): Câu chuyện về chàng trai trẻ hiến dâng tuổi xuân cho Tổ quốc, để lại nụ cười hiền hòa mãi nơi Trường Sơn hùng vĩ.

Trả lời:

Đó là bản anh hùng ca về thế hệ "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước", những con người đã biến ước mơ cá nhân thành khát vọng dân tộc, để rồi bất tử cùng non sông.

*Viết kết nối với đọc

Đề bài: Cảm nhận về hình tượng người lính qua lăng kính của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.

Bài viết mẫu:

"Đồng dao mùa xuân" của Nguyễn Khoa Điềm đã tạc vào thơ ca hình tượng người lính với vẻ đẹp ba chiều: sự hồn nhiên của tuổi trẻ, lòng quả cảm nơi chiến trường và sự bất tử trong lòng dân tộc. Qua ngòi bút tinh tế, nhà thơ đã khắc họa thành công chân dung những anh hùng thầm lặng - những con người bình dị mà vĩ đại, đã góp phần viết nên bản đồng ca mùa xuân cho đất nước. Bài thơ như nén tâm hương tri ân thế hệ cha anh, đồng thời nhắc nhở chúng ta phải sống xứng đáng với sự hy sinh ấy.

Chân dung nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm

• Hành trình sáng tạo

- Sinh ngày 15/04/1943 tại làng Ưu Điềm, Huế - vùng đất của thi ca và cách mạng

- Từng là sinh viên khoa Văn Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, sau trở thành nhà thơ - chiến sĩ

- Giữ nhiều vị trí quan trọng: Bộ trưởng Văn hóa, Ủy viên Bộ Chính trị

- Được phong tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật

• Phong cách nghệ thuật độc đáo

- Kết hợp nhuần nhuyễn chất trữ tình và chính luận

- Ngôn ngữ thơ giàu tính tạo hình, vừa giản dị vừa sâu lắng

- Mang đậm hồn cốt dân tộc và tinh thần thời đại

Tác phẩm tiêu biểu: "Mặt đường khát vọng", "Ngôi nhà có ngọn lửa ấm", "Đất ngoại ô"

Khám phá bài thơ "Đồng dao mùa xuân"

• Xuất xứ đặc biệt

- Sáng tác năm 1994, in trong tuyển tập thơ 40 năm

- Viết về người lính dưới góc nhìn hậu chiến đầy chiêm nghiệm

• Giá trị nội dung sâu sắc

- Tái hiện chân dung thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ

- Ngợi ca sự hy sinh thầm lặng của những người lính trẻ

- Gửi gắm thông điệp về lòng biết ơn và trách nhiệm với quá khứ

• Nghệ thuật đặc sắc

- Thể thơ bốn chữ nhịp nhàng như khúc đồng dao

- Hình ảnh thơ vừa chân thực vừa giàu sức gợi

- Giọng điệu trữ tình xen lẫn tự sự

Cảm nhận về hình tượng người lính

Bài thơ khắc họa hình ảnh người lính trẻ với vẻ đẹp đa chiều:

- Sự hồn nhiên của tuổi mới lớn: "Chưa một lần yêu", "Còn mê thả diều"

- Lòng quả cảm nơi chiến trường: "Vai đầy núi non"

- Sự hy sinh thầm lặng: "Một ngày hòa bình/Anh không về nữa"

- Sự bất tử trong lòng dân tộc: "Anh thành ngọn lửa"

Thông điệp nhân văn

Qua bài thơ, tác giả gửi gắm:

- Lòng tri ân sâu sắc với thế hệ cha anh

- Bài học về trách nhiệm với quê hương

- Niềm tin vào sự trường tồn của những giá trị tốt đẹp

Hành trình sáng tạo của Nguyễn Khoa Điềm

- Nhà thơ - chiến sĩ sinh năm 1943 tại Huế, nơi giao thoa giữa truyền thống và cách mạng

- Đại diện tiêu biểu của thế hệ nhà thơ thời kháng chiến chống Mỹ

- Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2000

- Phong cách độc đáo: kết hợp nhuần nhuyễn chất trữ tình và chính luận

- Tác phẩm tiêu biểu: "Mặt đường khát vọng", "Ngôi nhà có ngọn lửa ấm"

Khám phá thi phẩm "Đồng dao mùa xuân"

• Xuất xứ đặc biệt:

- Sáng tác năm 1994, in trong tuyển tập 40 năm sáng tác

- Viết về người lính từ góc nhìn hậu chiến đầy chiêm nghiệm

• Nghệ thuật đặc sắc:

- Thể thơ bốn chữ nhịp nhàng như khúc đồng dao

- Ngôn ngữ giản dị mà sâu lắng, giàu sức gợi

- Hình ảnh thơ vừa chân thực vừa mang tính biểu tượng

• Hình tượng người lính:

- Tuổi trẻ hồn nhiên: "Chưa một lần yêu", "Còn mê thả diều"

- Lý tưởng cao đẹp: "Vai đầy núi non"

- Sự hy sinh thầm lặng: "Một ngày hòa bình/Anh không về nữa"

- Sự bất tử: "Anh thành ngọn lửa"

Thông điệp nhân văn

- Tri ân sâu sắc thế hệ cha anh đã hy sinh

- Ghi nhớ công ơn những người làm nên mùa xuân đất nước

- Bài học về trách nhiệm với quê hương, dân tộc

Hành trình sáng tạo của Nguyễn Khoa Điềm

- Nhà thơ - chính khách tài ba (1943-), quê gốc Thừa Thiên Huế

- Là gương mặt tiêu biểu của thế hệ nhà thơ thời kháng chiến chống Mỹ

- Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2000

- Phong cách độc đáo: kết hợp nhuần nhuyễn chất trữ tình và chính luận

- Tác phẩm tiêu biểu: "Mặt đường khát vọng", "Ngôi nhà có ngọn lửa ấm"

Khám phá thi phẩm "Đồng dao mùa xuân"

• Xuất xứ đặc biệt:

- Sáng tác năm 1994, in trong tuyển tập 40 năm sáng tác

- Viết về người lính từ góc nhìn hậu chiến đầy chiêm nghiệm

• Nghệ thuật đặc sắc:

- Thể thơ bốn chữ nhịp nhàng như khúc đồng dao

- Ngôn ngữ giản dị mà sâu lắng, giàu sức gợi

- Hình ảnh thơ vừa chân thực vừa mang tính biểu tượng

• Hình tượng người lính:

- Tuổi trẻ hồn nhiên: "Chưa một lần yêu", "Còn mê thả diều"

- Lý tưởng cao đẹp: "Vai đầy núi non"

- Sự hy sinh thầm lặng: "Một ngày hòa bình/Anh không về nữa"

- Sự bất tử: "Anh thành ngọn lửa"

Thông điệp nhân văn

- Tri ân sâu sắc thế hệ cha anh đã hy sinh

- Ghi nhớ công ơn những người làm nên mùa xuân đất nước

- Bài học về trách nhiệm với quê hương, dân tộc

Khám phá tác phẩm "Đồng dao mùa xuân"

Trước khi đọc:

- Thơ bốn chữ: những vần thơ cô đọng nhưng chứa đựng cả thế giới cảm xúc

- Hình ảnh anh bộ đội: biểu tượng của lòng dũng cảm và tình yêu quê hương

Đọc hiểu tác phẩm:

- Nhịp điệu: thơ 4 chữ với vần cách tinh tế, nhịp 2/2 như bước chân người lính

- Hình tượng người lính:

+ Tuổi trẻ hồn nhiên: "Chưa một lần yêu", "Còn mê thả diều"

+ Sự hy sinh thầm lặng: "Một ngày hòa bình/Anh không về nữa"

+ Sự bất tử: "Anh thành ngọn lửa"

Sau khi đọc:

- Nghệ thuật: Cách chia khổ độc đáo, ngôn ngữ giàu hình ảnh

- Nội dung: Bài ca về thế hệ trẻ Việt Nam dâng hiến tuổi xuân cho Tổ quốc

- Thông điệp: Lòng tri ân với những người làm nên mùa xuân đất nước

Cảm nhận:

"Đồng dao mùa xuân" là bản hùng ca về những người lính trẻ mãi trong tim dân tộc. Các anh ra đi khi tuổi đời còn xanh, để lại sau lưng những ước mơ giản dị, nhưng đã góp phần viết nên khúc tráng ca bất tử cho đất nước.

Khám phá bài thơ "Đồng dao mùa xuân"

Trước khi đọc:

- Thơ bốn chữ: Những vần thơ cô đọng nhưng chứa đựng cả thế giới cảm xúc

- Hình ảnh anh bộ đội: Biểu tượng của lòng dũng cảm và tình yêu quê hương

Đọc hiểu tác phẩm:

- Nhịp điệu: Thơ 4 chữ với vần cách tinh tế, nhịp 2/2 như bước chân người lính

- Hình tượng người lính:

+ Tuổi trẻ hồn nhiên: "Chưa một lần yêu", "Còn mê thả diều"

+ Sự hy sinh thầm lặng: "Một ngày hòa bình/Anh không về nữa"

+ Sự bất tử: "Anh thành ngọn lửa"

Sau khi đọc:

- Nghệ thuật: Cách chia khổ độc đáo, ngôn ngữ giàu hình ảnh

- Nội dung: Bài ca về thế hệ trẻ Việt Nam dâng hiến tuổi xuân cho Tổ quốc

- Thông điệp: Lòng tri ân với những người làm nên mùa xuân đất nước

Cảm nhận:

"Đồng dao mùa xuân" là bản hùng ca về những người lính trẻ mãi trong tim dân tộc. Các anh ra đi khi tuổi đời còn xanh, để lại sau lưng những ước mơ giản dị, nhưng đã góp phần viết nên khúc tráng ca bất tử cho đất nước.