Top 9 bài phân tích & cảm nhận xuất sắc nhất về truyện ngắn "Làng" - Kim Lân (Dành cho học sinh lớp 9)

Kim Lân (1920-2007), người con của mảnh đất Bắc Ninh, xuất thân từ nghèo khó nên chỉ dừng lại ở bậc tiểu học. Từ năm 21 tuổi, ông bắt đầu sáng tác với lối viết mộc mạc, chân thành, đậm chất quê hương của một người gắn bó máu thịt với đồng ruộng. Dù số lượng tác phẩm không nhiều nhưng mỗi trang văn của Kim Lân đều thấm đẫm chiều sâu tâm hồn, đặc biệt khi viết về làng quê Việt Nam và người nông dân trước Cách mạng Tháng Tám. Trên mảnh đất đề tài tưởng chừng đã cũ, Kim Lân vẫn tạo nên những nét riêng biệt bằng ngòi bút tỉ mẩn, tinh tế, luôn chú trọng khai thác vẻ đẹp tiềm ẩn trong đời sống tinh thần nhân vật.

Điều làm nên sự khác biệt trong sáng tác của Kim Lân là cách ông tiếp cận hiện thực. Dù không né tránh cái nghèo khó, phũ phàng của xã hội đương thời, nhưng trọng tâm ông hướng tới là những giá trị nhân văn cao đẹp: tình người ấm áp, lòng yêu quê hương tha thiết, và vẻ đẹp tâm hồn người dân quê Việt Nam. Truyện ngắn "Làng" - kiệt tác làm nên tên tuổi Kim Lân - là minh chứng rõ nhất cho phong cách nghệ thuật độc đáo ấy.

"Làng" (1948) khắc họa hình ảnh người nông dân trong buổi đầu kháng chiến chống Pháp. Nhan đề giản dị mà khái quát, gợi lên hình ảnh làng quê Việt Nam với những con người chân chất, cần cù. Tác phẩm xoay quanh hai tình huống đặc sắc: niềm tự hào về làng Chợ Dầu của ông Hai bị đổ vỡ khi nghe tin làng theo giặc, và sự hồi sinh niềm tin khi nhận được tin cải chính. Ngòi bút Kim Lân tài tình trong việc miêu tả diễn biến nội tâm nhân vật qua giọng văn nhẹ nhàng mà sâu lắng.

Ông Hai hiện lên là điển hình của người nông dân chất phác, gắn bó máu thịt với quê hương. Dù phải tản cư, trái tim ông vẫn hướng về làng Chợ Dầu với niềm tự hào khôn tả - từ con đường lát đá đến phòng thông tin "to sáng nhất vùng". Tình yêu làng ở ông hòa quyện với lòng trung thành với cách mạng, tạo nên vẻ đẹp tâm hồn đáng trân trọng.

Bi kịch xảy ra khi ông nghe tin làng mình theo giặc. Kim Lân miêu tả xuất sắc cú sốc tinh thần ấy: "Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại, da mặt tê rân rân". Niềm tin sụp đổ, ông Hai rơi vào trạng thái đau đớn tột cùng, xấu hổ đến mức không dám bước chân ra khỏi nhà. Nhưng chính trong khủng hoảng, bản lĩnh và nhân cách ông Hai tỏa sáng - ông kiên quyết: "Làng thì yêu thật. Nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù", thể hiện sự rạch ròi trong tư tưởng và lòng trung thành tuyệt đối với cách mạng.

Khi tin làng theo giặc được cải chính, ông Hai như sống lại. Niềm vui của ông đạt đến đỉnh điểm khi khoe nhà bị giặc đốt - bằng chứng hùng hồn cho lòng trung thành của làng. Chi tiết tưởng nghịch lý mà rất hợp lý, thể hiện tình yêu làng, yêu nước đã hòa làm một trong tâm hồn người nông dân chân chất.

Qua "Làng", Kim Lân không chỉ khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn người nông dân Việt Nam - yêu quê hương tha thiết, trung thành với cách mạng - mà còn thể hiện tài năng bậc thầy trong miêu tả nội tâm nhân vật. Tác phẩm như một bức tranh chân thực về con người và thời đại, nơi những giá trị nhân văn cao đẹp được tỏa sáng giữa bộn bề khó khăn của lịch sử.

Kim Lân - cây bút xuất sắc của văn học hiện đại Việt Nam - nổi bật với vốn sống sâu sắc gắn bó máu thịt với làng quê và người nông dân. Những thú chơi dân dã như thả diều, nuôi chim bồ câu, chọi gà... trong sáng tác của ông không đơn thuần là chi tiết phụ mà trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng của tâm hồn Việt.

Dù sáng tác không nhiều nhưng mỗi tác phẩm của Kim Lân đều là một khám phá mới mẻ về thế giới tinh thần người nông dân. Nhân vật ông Hai trong "Làng" hiện lên chân thực với tình yêu làng quê hòa quyện cùng lòng trung thành tuyệt đối với cách mạng. Đó là bức chân dung sống động về người nông dân chất phác nhưng kiên định lập trường cách mạng.

Ông Hai - con người của đồng ruộng với đôi bàn tay cần mẫn không ngơi nghỉ - đã trải qua hai thời kỳ lịch sử. Từ thân phận nông dân mù chữ, ông được cách mạng trao cho cơ hội làm chủ cuộc đời mình. Niềm vui được cầm bút, được học con chữ khiến ông càng thêm biết ơn cách mạng và Bác Hồ.

Tình yêu làng Chợ Dầu trong ông Hai không đơn thuần là tình cảm tự nhiên mà đã trở thành máu thịt. Ông khoe về làng với tất cả niềm tự hào: từ con đường lát đá xanh đến hạt gạo nếp thơm lừng... Cách bộc lộ tình cảm mộc mạc ấy chính là vẻ đẹp nguyên sơ của tâm hồn người dân quê.

Bi kịch xảy ra khi ông nghe tin làng theo giặc. Cú sốc ấy khiến "cổ họng nghẹn đắng, máu như đông cứng". Những giọt nước mắt đắng cay của ông Hai không chỉ là nỗi đau mất mát mà còn là sự tủi nhục tột cùng. Cả gia đình ông phải sống trong sự xa lánh, kỳ thị của những người xung quanh.

Nhưng chính trong khủng hoảng, bản lĩnh và nhân cách ông Hai tỏa sáng: "Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây thì phải thù". Quyết định dứt khoát ấy cho thấy sự giác ngộ cách mạng sâu sắc của người nông dân - khi lòng yêu nước đã vượt lên trên tình yêu làng.

Khi được minh oan, niềm vui của ông Hai thật đặc biệt khi khoe nhà bị giặc đốt. Chi tiết tưởng nghịch lý ấy lại chứng tỏ tình yêu cách mạng đã thấm sâu vào máu thịt người nông dân. Qua nhân vật ông Hai, Kim Lân đã khắc họa thành công bức tranh tâm hồn người nông dân Việt Nam - chất phác mà kiên định, giản dị mà sâu sắc.

Kim Lân - bậc thầy truyện ngắn hiện đại Việt Nam - nổi bật với vốn sống sâu sắc về thôn quê. Những thú chơi dân dã như thả diều, chọi gà, nuôi chim bồ câu... trong trang văn ông không đơn thuần là giải trí mà trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng của tâm hồn Việt. Hai tác phẩm "Con chó xấu xí" và "Nên vợ nên chồng" đã khẳng định tài năng miêu tả "phong lưu đồng ruộng" độc đáo của ông.

"Làng" - viên ngọc sáng nhất trong sự nghiệp Kim Lân - đã khắc họa thành công hình tượng ông Hai, người nông dân chất phác mà giàu lòng yêu nước. Tình yêu làng Chợ Dầu trong ông không đơn thuần là tình cảm tự nhiên mà đã trở thành máu thịt. Ông tự hào khoe về con đường lát đá xanh, về phòng thông tin "sáng sủa nhất vùng" với niềm hãnh diện chân thành.

Cách mạng đã đem đến cho ông Hai một cuộc đổi đời thực sự - từ thân phận nông dân mù chữ trở thành người biết đọc, biết viết. Sự chuyển biến nhận thức ấy khiến tình yêu làng của ông thêm sâu sắc: không còn tự hào về "sinh phần quan tổng đốc" mà thay vào đó là niềm kiêu hãnh về những "hố, ụ, giao thông hào" phục vụ kháng chiến.

Bi kịch xảy ra khi ông nghe tin làng theo giặc. Cú sốc ấy khiến "nước mắt cứ tràn ra", có lúc ông "chửi thể một cách chua chát". Nhưng chính trong đau khổ, bản lĩnh người nông dân cách mạng tỏa sáng: "Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù!". Quyết định dứt khoát ấy là minh chứng hùng hồn cho sự giác ngộ cách mạng sâu sắc.

Khi được minh oan, niềm vui của ông Hai thật đặc biệt khi khoe nhà bị giặc đốt. Chi tiết tưởng nghịch lý ấy lại chứng tỏ tình yêu cách mạng đã thấm sâu vào máu thịt. Cuộc đối thoại xúc động với đứa con nhỏ: "Ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh muôn năm!" càng làm sáng tỏ vẻ đẹp tâm hồn người nông dân - giản dị mà kiên định.

Qua nhân vật ông Hai, Kim Lân không chỉ thành công trong việc khắc họa bức tranh tâm hồn người nông dân mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc về tình yêu quê hương đất nước. Đó chính là giá trị nhân văn trường tồn khiến tác phẩm sống mãi trong lòng độc giả.

Tác phẩm 'Làng' của Kim Lân khắc họa xuất sắc diễn biến nội tâm nhân vật ông Hai - một nông dân chất phác với tình yêu làng quê hòa quyện cùng lòng yêu nước. Cốt truyện tập trung vào khoảnh khắc thử thách khi ông nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc, tạo nên bước ngoặt tâm lý đầy kịch tính.

Nghệ thuật miêu tả nội tâm bậc thầy của Kim Lân thể hiện qua từng biến thái tinh tế: từ cú sốc ban đầu khiến 'da mặt tê rân rân', đến nỗi ám ảnh thường trực 'nơm nớp' với tiếng bàn tán. Mâu thuẫn nội tâm đạt đến đỉnh điểm khi ông phải đối mặt với lựa chọn khắc nghiệt: 'Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù'.

Tác phẩm không chỉ thành công ở nghệ thuật xây dựng tình huống mà còn ở ngôn ngữ đậm chất dân gian, lối kể chuyện tự nhiên như hơi thở đời thường. Qua nhân vật ông Hai, ta thấy được sự chuyển biến trong nhận thức của người nông dân Việt Nam - nơi tình yêu quê hương hòa quyện không tách rời với lòng yêu nước.

Kim Lân - bậc thầy trong việc khắc họa hình tượng người nông dân - đã dựng nên bức chân dung tâm lý đầy sống động qua nhân vật ông Hai trong truyện ngắn 'Làng'. Tác phẩm này như một thước phim quay chậm về quá trình chuyển hóa tư tưởng từ tình yêu làng quê thuần túy đến lòng trung thành tuyệt đối với cách mạng.

Nghệ thuật xây dựng tình huống đặc sắc khi đặt nhân vật vào bi kịch: nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc. Cú sốc ấy khiến 'da mặt tê rân rân', rồi dẫn đến những ngày tháng 'nơm nớp lo sợ', cuối cùng đọng lại trong quyết định đau đớn mà dứt khoát: 'Làng thì yêu thật, nhưng làng theo giặc rồi thì phải thù'. Đó chính là khoảnh khắc thăng hoa của tư tưởng cách mạng trong tâm hồn người nông dân.

Điểm đặc biệt làm nên thành công của tác phẩm chính là ngôn ngữ đậm chất dân dã, cách kể chuyện tự nhiên như hơi thở cuộc sống. Qua diễn biến tâm lý phức tạp của ông Hai, ta thấy được sự trưởng thành vượt bậc trong nhận thức của người nông dân Việt Nam - nơi tình yêu quê hương đã hòa quyện không tách rời với lòng yêu nước.

Làng quê – đề tài muôn thuở trong văn chương Việt Nam, nơi bến nước, gốc đa, những con người chân chất đã trở thành biểu tượng của một miền ký ức. Kim Lân qua truyện ngắn "Làng" đã khắc họa hình ảnh ông Hai – người nông dân yêu làng đến tận cùng, để rồi từ đó, tình yêu làng quê hòa quyện với lòng yêu nước thành một bản hùng ca cảm động.

Ông Hai hiện lên là con người của đất, của làng Chợ Dầu thân thương. Mỗi ngõ nhỏ, viên đá lát, mái ngói san sát đều in sâu trong tim ông. Niềm tự hào về làng kháng chiến khiến ông luôn miệng khoe khoang, như thể truyền thống quê hương là niềm kiêu hãnh lớn nhất đời. Kim Lân tài tình khi để nhân vật sống trọn vẹn với làng, như cây cỏ bám rễ vào mảnh đất quê nhà.

Bi kịch bắt đầu khi ông buộc phải rời xa làng. Câu nói "tản cư cũng là kháng chiến" chất chứa bao nỗi niềm của kẻ phải lìa xa nơi chôn nhau cắt rốn. Ở nơi sơ tán, ông Hai trở nên khép kín, gắt gỏng – cái dáng vẻ của người đang mất đi một phần linh hồn.

Rồi cú sốc kinh hoàng ập đến: tin làng theo giặc. Người đàn ông ấy gục ngã, nước mắt chảy dài trong nỗi đau tưởng như không thể nào nguôi ngoai. Kim Lân đã đẩy nhân vật vào bi kịch sâu sắc nhất: yêu tha thiết để rồi căm ghét chính điều mình yêu thương.

Nhưng chính trong đau khổ, tình yêu nước thầm kín của ông Hai mới bộc lộ rõ nét. Khi tin đồn được hóa giải, niềm vui của ông như trẻ nhỏ, đôi mắt rực lửa tự hào. Cái cách ông khoe nhà bị đốt, làng kiên cường kháng chiến cho thấy tình yêu làng quê đã hòa vào tình yêu Tổ quốc.

"Làng" của Kim Lân không chỉ là câu chuyện về một ngôi làng thời chiến. Đó là bản tình ca về quê hương, là tấm gương phản chiếu tâm hồn người nông dân Việt – giản dị mà sâu sắc, chân thành mà mãnh liệt. Tác phẩm như dòng sông chảy mãi, mang theo hồn quê đất Việt.

Kim Lân - ngòi bút xuất sắc của văn học hiện thực Việt Nam, đã khắc họa thành công hình tượng người nông dân chất phác mà sâu sắc qua nhân vật ông Hai trong truyện ngắn "Làng". Tác phẩm như một bức tranh chân thực về tình yêu quê hương đất nước, nơi tình cảm cá nhân hòa quyện cùng lòng trung thành với cách mạng.

Ông Hai hiện lên là hiện thân của người nông dân Việt Nam thời kháng chiến: chất phác, cần cù và giàu lòng yêu nước. Bi kịch nội tâm của ông khi nghe tin làng theo giặc được tác giả miêu tả tinh tế, cho thấy sự giằng xé giữa tình yêu làng và lòng trung thành với cách mạng. Cách ông giải quyết mâu thuẫn này - "Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù" - đã trở thành điểm nhấn ý nghĩa nhất của tác phẩm.

Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo cùng khả năng phân tích tâm lý nhân vật sắc sảo đã giúp Kim Lân tạo nên một kiệt tác văn chương. "Làng" không chỉ là câu chuyện về một ngôi làng thời chiến, mà còn là bản anh hùng ca về tinh thần yêu nước của người nông dân Việt Nam.

"Làng" của Kim Lân không chỉ là câu chuyện về một ngôi làng, mà là bản hùng ca về tình yêu quê hương đất nước được khắc họa qua hình tượng ông Hai - người nông dân chất phác nhưng giàu lòng yêu nước. Tác phẩm đã tái hiện sinh động quá trình chuyển biến tư tưởng từ tình yêu làng truyền thống lên tình yêu cách mạng sâu sắc.

Ông Hai hiện lên như một điển hình của người nông dân Việt Nam thời kháng chiến. Từ niềm tự hào về "sinh phần viên tổng đốc" trước cách mạng, ông chuyển sang tự hào về "những hố, những ụ, giao thông hào" - biểu tượng của tinh thần kháng chiến. Cái tài của Kim Lân là đặt nhân vật vào tình huống bi kịch: nghe tin làng theo giặc, để từ đó làm bật lên tình yêu nước mãnh liệt: "Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù".

Cuộc đấu tranh nội tâm của ông Hai được miêu tả tinh tế, từ nỗi đau "da mặt tê rân rân" khi nghe tin dữ, đến niềm vui "như vỡ òa" khi được cải chính. Chi tiết ông đi khoe nhà bị đốt trở thành điểm nhấn xuất sắc, thể hiện sự hy sinh cá nhân vì đại nghĩa dân tộc.

Bằng ngòi bút am hiểu sâu sắc tâm lý nông dân, Kim Lân đã nâng tình yêu làng quê lên thành tình yêu Tổ quốc thiêng liêng. "Làng" xứng đáng là kiệt tác văn học cách mạng, nơi tình cảm cá nhân hòa vào dòng chảy lớn của dân tộc, tạo nên sức mạnh chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược.

Kim Lân, bậc thầy của truyện ngắn Việt Nam với bút danh Nguyễn Văn Tài (1920), đã dành trọn văn nghiệp để khắc họa hình ảnh người nông dân Bắc Bộ. Qua tác phẩm 'Làng', ông đã tạo nên bức chân dung sống động về ông Hai - hiện thân của tình yêu quê hương đất nước trong buổi đầu kháng chiến chống Pháp (1948).

Làng Chợ Dầu không chỉ là nơi chôn nhau cắt rốn mà còn là niềm tự hào khôn nguôi của ông Hai. Trong ký ức ông, làng hiện lên với những nét đẹp bình dị: mái ngói san sát, con đường đá xanh mưa không dính bùn, mùa vàng thóc tốt thượng hạng. Cái tình yêu ấy chuyển mình theo cách mạng, từ niềm kiêu hãnh về sinh phần tổng đốc chuyển thành tự hào về những buổi tập quân sự, những công sự phòng thủ.

Biến cố xảy ra khi ông nghe tin làng mình theo giặc. Cả thế giới như sụp đổ, nỗi nhục nhã khiến ông không dám ngẩng mặt. Nhưng chính trong khắc nghiệt ấy, tình yêu nước lớn hơn tất cả: 'Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây thì phải thù'. Cuộc giằng xé nội tâm được giải tỏa khi tin chính xác về làng được cải chính. Niềm vui khiến ông khoe cả việc nhà mình bị đốt - minh chứng cho lòng trung thành với kháng chiến.

Bằng ngòi bút tinh tế, Kim Lân đã khắc họa thành công diễn biến tâm lý phức tạp của ông Hai. Từ người nông dân chất phác chỉ biết khoe làng, ông trở thành biểu tượng cho lòng yêu nước nồng nàn của người dân Việt Nam thời kháng chiến. Tác phẩm không chỉ là câu chuyện về một làng quê mà còn là bản anh hùng ca về tinh thần 'quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh'.